You are here

Home » Content

İŞ TATMİNİ ALT BOYUTLARININ ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: YÖNETİCİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

THE EFFECTS OF JOB SATISFACTION’S SUBDIMENSIONS ON ORGANIZATIONAL CITIZENSHIP BEHAVIOR: A RESEARCH ON MANAGERS

Journal Name:

  • Savunma Bilimleri Dergisi

Publication Year:

  • 2010

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
How and with which subdimensions of the job satisfaction are considered to be one of the most important factors that influence Organizational Citizenship Behavior (OCB), affects the OCB is a problem. However, in most of the researches, the effect of the job satisfaction on OCB was examined as a whole, not with its subdimensions. In addition, it is seen that there are limited number of studies about this topic which focused on the samples formed by managers. Regarding this point, the goal of this study is to identify the effect of the subdimensions of job satisfaction on OCB shown by managers. In the study, how the subdimensions “satisfaction with the job itself”, “pay”, “promotion”, “reward” and “satisfaction with colleagues”, used as subdimensions of job satisfaction, affect the OCB shown by managers toward the individual and organization is investigated by hierarchical regression analyses. Findings indicate that “satisfaction with the job itself” affects the OCB shown by managers toward the individuals and the organization positevely, whereas “the satisfaction with pay” has a negative effect on OCB.Findings suggest that other factors that might affect the OCB shown by managers should also be investigated by using different and larger samples.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Örgütsel Vatandaşlık Davranışını (ÖVD) etkileyen önemli değişkenlerden biri olarak kabul edilen iş tatmininin, ÖVD’yi hangi alt boyutlarıyla ne şekilde etkilediği, karşımıza bir problem olarak çıkmaktadır. Ancak, konu ile ilgili olarak yapılan araştırmaların çoğunda iş tatmininin alt boyutları ile değil bir bütün olarak ÖVD üzerindeki etkisi incelenmiştir. Ayrıca, bu konudaki çalışmaların yöneticilerden oluşan örneklemler üzerinde sınırlı sayıda yapıldığı görülmektedir. Bu eksiklik ve ihtiyaçtan hareketle, yapılan bu çalışmanın amacı, iş tatmini alt boyutlarının yöneticilerin sergiledikleri örgütsel vatandaşlık davranışına olan etkisini belirlemektir. Çalışmada iş tatmini alt boyutları olarak kullanılan; “işin kendisinden duyulan tatmin”, “ücret”, “terfi”, “ödül” ve “iş arkadaşlarından tatmin” boyutlarının, yöneticilerin bireye ve örgüte yönelik olarak gösterdikleri ÖVD’yi ne şekilde etkildiği yapılan hiyerarşik regresyon analizleri ile incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre; iş tatmini alt boyutlarından “işin kendisinden duyulan tatminin”, yöneticilerin bireye ve örgüte yönelik olarak gösterdikleri ÖVD’yi olumlu yönde, “ücretten duyulan tatminin” ise bu davranışları olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir. Bu bulgular, yöneticilerin gösterdikleri ÖVD’yi etkileyebilecek iş tatmini alt boyutlarına yönelik, yöneticiler için farklı örneklemleri ve yeni değişkenleri de kapsayan daha kapsamlı araştırmaların yapılmasına ihtiyaç olduğunu göstermektedir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-tatmini-alt-boyutlarinin-orgutsel-vatandaslik-davranisi-uzerindeki-etkisi-yoneticiler-uzerine-bir-arastirma.pdf
  • 2
117-143
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Albayrak, A. S. 2006. “Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri”, Asil
Yayın Dağıtım, Ankara.
Altunkese, T. N. 2002. “Psikolojik İklim, Örgüte Adama ve Örgütsel
Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. 2004. “Örgütsel İletişim ile İş Tatmini Unsurları
Arasındaki İlişkiler: Akademik Örgütler İçin Bir Alan Araştırması”,
Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 7, 1-30.
Bateman, T. S., ve Organ, D. W., 1983. “Job Satisfaction and the Good
Soldier. The Relationship Between Affect and Employee ‘‘Citizenship’’,
Academy of Management Journal, 26 (4), 587 – 595.
Blakely, G.L., Andrews, M.C., Robert, H.M. 2005. “The Moderating Effects
of Equity Sensitivity on The Relationship Between Organizational
Justice and Organizational Citizenship Behaviors”, Journal of
Business and Psychology, 20 (2), 259-273.
Cekmecelioğlu, H.G. 2005. “Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma
Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Arastırma”, C.U. İktisadi ve İdari Bilimler
Dergisi, 6 (2), 23-39.
Chang, C.H., Johnson, R.E. ve Yang, L. 2007. “Emotional Strain and
Organizational Citizenship Behaviours: A Meta-Analysis and Review”,
Work ve Stress, 21 (4), 312-332.
Chen, H.L., Chiu, S.F. 2005. “Relationship Between Job Characteristics
And Organizational Citizenship Behavior: The Mediational Role of Job
Satisfaction”, Social Behavior And Personality, 33 (6), 523-540.
Chu, C.I, Lee M.-S., Hsu H.-M. ve Chen I.-C. 2005. “Clarification of the
Antecedents of Hospital Nurse Organizational Citizenship Behavior: An
Example From a Taiwan Regional Hospital”, Journal of Nursing
Research, 13 (4), 313-324.
Cohen, A. ve Vigoda, E. 2000. “Do Good Citizen Make Good
Organizational Citizens? An Empirical Examination of the Relationship
Between General Citizenship and Organizational Citizenship Behavior
in Israel”, Administration and Society, 32 (5), 596-625.
Demirel, Y. ve Özçınar, M.F. 2009. “Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İş
Tatmini Üzerine Etkisi: Farklı Sektörlere Yönelik Bir Araştırma”, İktisadi
ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (1), 129-145.
Elçi, M. ve Alpkan, L., 2006. “Etik İkliminin Örgütsel Vatandaşlık
Davranışlarına Etkileri”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari
Bilimler Fakültesi Dergisi, 24 (1), 141-170.
MERT
139
Ensher, E., Vallone, J. E. ve Donaldson, I. S. 2001. “Effects of Perceived
Discrimination on Job Saticfaction, Organizational Commitment,
Organizational Citizenship Behavior and Grievances”, Human
Resource Development Quarterly, 12, 53-72.
Erdem, U. 2003. “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Hastane Çalışanları
Üzerinde Bir Uygulama”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Erdoğan, İ. 1999. “İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış”, İstanbul:
İşletme Fakültesi Yayını, No.5.
Ertürk, A. vd. 2004. “Promoting Organizational Citizenships Behaviors:
Relative Effects of Job Satisfaction, Organizational Commitment, and
Perceived Managerial Fairness”, METU Studies in Development, 31,
189-210.
Godard, J. 2001. “High Performance and the Transformation of Work? The
Implications of alternative work practices for the experience and
outcomes of work”, Industrial and Labor Relations Review, 54 (4),
776-805.
Gürbüz, S. ve Yüksel, M. 2008. “Çalışma Ortamında Duygusal Zeka: İş
Performansı, İş Tatmini, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Bazı
Demografik Özelliklerle İlişkisi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (2),
174-190.
Gürbüz, S. ve Acar, A. C. 2008. “İşgörenlerin İnsan Kaynakları Yönetimi
Uygulamalarına İlişkin Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık
Davranışlarına Etkisi”, 16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi
Bildiriler Kitabı, 16-18 Mayıs, Antalya.
Gürbüz, S. 2007. “Kamu Personelinin Ücret Tatmin Seviyelerini
Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,
21 (6), 240-260.
Gürbüz, S. 2007. “Yöneticilerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının İş
Tatmini Ve Algıladıkları Örgütsel Adalet İle İlişkisi”, Yayımlanmamış
Doktora Tezi, İstanbul Ün.: İstanbul.
Gürbüz, S. 2008. “İş Tatmini ve Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık
Davranışına Etkisi”, Amme İdaresi Dergisi, 41 (4), 49-77.
Hackman, J.R. ve Oldham, G.R. 1975. “Development of the Job Diagnostic
Survey”, Journal of Applied Psychology, 60 (2), 159-170.
İşbaşı, J.Ö., 2000. “Çalışanların Yöneticilerine Duydukları Güvenin ve
Örgütsel Adalete İlişkin Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık
Davranışının Oluşumundaki Rolü: Bir turizm Örgütünde Uygulama”,
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi: Antalya.
Joreskog, K. G., ve Sörbom, D. 2001. Lisrel 8: Users Reference Guide.
Chicago: Scientific Software International.
MERT
140
Kamer, M. 2003. “Örgütsel Güven, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel
Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Koys, D. 2001. “The Effect of Employee Satisfaction, Organizational
Citizenship Behavior, and Turnover on Organizational Effectiveness: A
Unit-Level, Longitudinal Study”, Personnel Psychology, 54: 101-114.
Köse, S., Kartal, B., Kayalı, N. 2003. “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve
Tutuma İlişkin Faktörlerle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Erciyes
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, 1-19.
Lapıerre, L.M. ve Hackett R. D. 2007. “Trait Conscientiousness, Leader-
Member Exchange, Job Satisfaction and Organizational Citizenship
Behaviour: A Test of an Integrative Model”, Journal of Occupational
and Organizational Psychology, 80, 539–554.
Lepine, J.A., Erez, A. ve Johnson, D.E. 2002. “The Nature and
Dimensionality of Organizational Citizenship Behavior: A Critical Review
and Meta-Analysis”, Journal of Applied Psychology, 87, 52-65.
Locke, E. A. 1976. “The Nature and Causes of Job Satisfaction”, In M. D.
Dunnette (Ed.), Handbook of industrial and organizational
psychology (pp. 1293–1349. Chicago: Rand McNally.
Luthans, F. 1989. “Organizational Behavior”, Mc Graw Hill International
Edition.
Mackenzie, S.B., Podsakoff, P.M., Fetter, R. 1993. “The Impact of
Organizational Citizenship Behavior on Evaluations of Salaesperson
Performance”, Journal of Marketing, 57 (1), 70-80.
McCarthy, A. ve Schermerhorn, J.R., 2004. “Enhancing Performance
Capacity in The Work Place: A Reflection on The Significance of the
Individual”, Irısh Journal of Management, 25 (2), 45-60.
Mengüç, B. 2000. “An Emprical Investigation of a Social Exchange Model
of Organizational Citizenship Behavior Across Two Sales Situations: A
Turkish Case”, The Journal of Personal Selling and Sales
Management, 20 (4), 205-14.
Moorman, R.H. ve Blakely, G.L. 1995. “Individualism-collectivism as an
Individual Difference Predictor of Organizational Citizenship Behavior”,
Journal of Organizational Behavior, 16: 127-142.
Murphy, G., Athanasou, J. ve King, N., 2002. “Job Satisfaction and
Organizational Citizenship Behavior: A Study of Australian Human-
Service Professionals”, Journal of Managerial Psychology, 17 (4),
287-297.
Feather, N.T., Rauter, K. A. 2004. “Organizational Citizenship Behaviours
in Relation to Job Status, Job Insecurity, Organizational Commitment
MERT
141
and Identication, Job Satisfaction and Work Values”, Journal of
Occupational and Organizational Psychology, 77, 81–94.
Netemeyer, R.G. ve Boles, J.S. 1997. “An Investigation into the
Antecedents of Organizational Citizenship Behaviors in a Personal
Selling Context”, Journal of Marketing, 61 (3), 85-98.
Nguni, S., Sleegers, P. ve Denesen, E. 2006. “Transformational and
Transactional Leadership Effects on Teachers’ Job Satisfaction,
Organizational Commitment, and Organizational Citizenship Behavior in
Primary Schools: The Tanzanian case”, School Effectiveness and
School Improvement, 17 (2), 145 – 177.
Organ, D.W. 1988. “Organizational citizenship behavior”, Lexington, MA:
Lexington Books.
Organ, D.W. ve Ryan, K. 1995. “A Meta-analytic Review of Attitudinal and
Dispositional Predictors of Organizational Citizenship Behavior”,
Personnel Psychology, 48, 775-802.
Organ, D.W. ve Konovsky, M. 1989. “Cognitive versus affective
determinants of organizational citizenship behaviour”, Journal of
Applied Psychology, 74 (1), 157 – 164.
Organ, D.W. ve Lingl, A. 1995. “Personality, Satisfaction, and
Organizational Citizenship Behavior”, Journal of Social Psychology,
135 (3), 339-351
Öğüt A., Akgemci, T., Demirsel, M.T. 2004. “Stratejik İnsan Kaynakları
Yönetimi Bağlamında Örgütlerde İşgören Motivasyonu Süreci”, Selçuk
Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12: 277-290.
Pallant, J. 2001. “SPSS Survival Manual”, Philadelphia: Open University
Press.
Parnell, J. ve Crandall, W. 2003. “Propensity for participative decisionmaking,
job satisfaction, organizational commitment, organizational
citizenship behavior, and intention to leave among Egyptian managers”,
The Multinational Business Review, 11 (1), 45-65.
Podsakoff, P.M., Mackenzie, S.B., Moorman, R.H. ve Fetter, R. 1990.
“Transformational Leader Behaviours and Their Effects on Followers’
Trust in Leader, Satisfaction, and Organizational Citizenship
Behaviours”, Leadership Quarterly, 1 (2), 107 – 142.
Podsakoff, P.M. ve Mackenzie, S.B. 1994. “Organizational Citizenship
Behaviors and Sales Unit Effectiveness”, Journal of Marketing
Research, 31, 351–363.
Rifai, H. A. 2005. “A Test Of The Relatıonshİps Among Perceptİons of
Justice, Job Satisfaction, Affective Commitment and Organizational
Citizenship Behavior”, Gadjah Mada International Journal of
Business, 7 (2), 131—154.
MERT
142
Schappe, S.P. 1998. “The Influence of Job Satisfaction, Organizational
Commitment, And Fairness Perceptions On Organizational Citizenship
Behavior”, Journal of Psychological Interdisciplinary ve Applied,
132 (3), 277-291.
Smith, P.C., Kendal, L.M. ve Hulin, C.L., 1969. “The Measurement of Study
of Satisfaction in Work and Retirement: A Strategy for the Study of
Attitudes”, Chicago, IL.: Rand McNally.
Smith, C.A., Organ, D.W. ve NEAR, J. P. 1983. “Organizational Citizenship
Behaviour: Its Natureand Antecedents”, Journal of Applied
Psychology, 68 (4), 653 – 663.
Somech, A. ve Drach-Zahavy, A. 2004. “Exploring Organizational
Citizenship Behaviour from an Organizational Perspective: The
Relationship Between Organizational Learning and Organizational
Citizenship Behaviour”, Journal of Occupational and Organizational
Psychology, 77, 281–298.
Toker, B. 2007. “Demografik Değişkenlerin İş Tatminine Etkileri: İzmir’deki
Beş ve Dört Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Uygulama”, Doğuş
Üniversitesi Dergisi, 8 (1), 92-107.
Tsai, Y. ve Wu S.W. 2008. “The Relationship Among Job Satisfaction,
Organizational Citizenship Behavior and Turnover Intention”,
Proceedings for the Northeast Region Decision Sciences Institute,
62-67.
Üngüren, E., Doğan, H., Özmen, M. ve Tekin, Ö.A. 2010. “Otel
Çalışanlarının Tükenmişlik ve İş Tatmin Düzeyleri İlişkisi”, Yaşar
Üniversitesi Dergisi, 17(5 ), 2922-2937.
Van Dyne, L., Graham, J.W. ve Dienesch, R. M. 1994. “Organizational
Citizenship Behavior: Construct Redefinition, Measurement, and
Validation”, Academy of Management Journal, 37, 765–802.
Van Scotter, J.R. ve Motowıdlo, S.J. 1996. “Interpersonal facilitation and
job dedication as separate facets of contextual performance: Evidence
for two factors of contextual performance”, Journal of Applied
Psychology, 81, 525 – 531.
Vroom, H.V. 1964. “The Determination of Job Satisfaction Work and
Motivation”, New York: John Wiley and Sons, Inc.
Walz, S.M. ve Niehoff, B.P. 2000. “ Organizational Citizenship Behaviors:
Their Relationship to Organizational Effectiveness”, Journal of
Hospitality and Tourism Research, 24, 301–319.
Williams, L.J. ve Anderson, S.E. 1991. “Job Satisfaction and Organizational
Commitment as Predictors of Organizational Citizenship and In-role
Behaviors”, Journal of Management, 17, 601-617.
Yılmaz, A. ve Giderler, C. 2007. “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine
Kuramsal Bir İnceleme”, Ekev Akademi Dergisi, 11 (30), 263-278.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com