You are here

OSMANLI DÖNEMİNDE AMASYA’DA İPEKÇİLİK

AMASYA SERICULTURE IN OTTOMAN PERIOD

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2544

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
As an invaluable commercial good, Silk was the focus of attention for a long period of time throughout the history of world economy. Especially, in the 16th and 17th centuries silk was called as ‘White Gold’ as an alternative of silver. Thus it became a significant element that plays a key role in the shaping of the history of world economy and politics. The leading city in the Ottoman silk production and weaving is Bursa. This study aims to explain the importance of another silk production center in Ottoman, Amasya. The city was situated on the trade route of Iran, it was a city of a shahzade, a prince, it was quite close to the Balck-Sea trade ports and it offered suitable climatic conditions for silk worms to be brought up, thanks to all these characteristics, Amasya became a city, whose silk was preferably in demand after Bursa. The city, which became very famous for its silk weaving in the 16th century, started to produce silk upon the banning of Iranian silk and drew European traders’ attention in the 19th century. Throughout this period it became an important center of production-export of both silk and silk-worm eggs.
Abstract (Original Language): 
Dünya iktisat tarihinde uzunca bir süre kendisinden sıklıkla söz ettiren değerli bir ticari emtia olan ipek, özellikle 16. ve 17. yüzyıllarda gümüşe alternatif olarak beyaz altın diye adlandırılmıştır. Böylece dünya iktisat ve siyasi tarihine yön vermede önemli unsurlardan biri olmuştur. Osmanlı Devleti’nde ipek üretimi ve dokumacılığının yapıldığı şehirlerin başında Bursa gelmektedir. Bu çalışma ile bir başka Osmanlı şehri olan Amasya’nın da önemli bir ipek üretim merkezi olduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Özellikle İran ticaret yolu üzerinde bulunması, şehzade sancağı merkezi olması, Karadeniz ticaret limanlarına yakınlığı, ikliminin ipekböceği yetiştirilmesine uygunluğu Amasya’yı Bursa’dan sonra ipekleri için aranan bir şehir haline getirmiştir. 16. yüzyılda ipek dokumaları ile ünlenen şehir, İran ipeğinin yasaklanması ile ipek üretimine başlamış ve 19. yüzyılda Avrupalı tüccarların dikkatini çekmiştir. Bu dönmede hem ipek hem de ipek böceği tohumu üreten ve ihraç eden önemli bir merkez haline gelmiştir.
715-728

REFERENCES

References: 

I-Arşiv Vesikaları
1-BaĢbakanlık Osmanlı ArĢivi [=BOA]
a- Tapu Tahrir [=TD], nr. 387
b- Maliyeden Müdevver [=MAD], nr. 160
c- Cevdet Ġktisat [=C. ĠKTS], nr. 396, 455
Cevdet Hâriciye [=C.HR], nr. 2497
Cevdet Maliye [=C. ML.], nr. 568
d- Meclis-i Vâlâ [=MVL], nr. 33, 722/4, 711/26
e- ġura-yı Devlet [=ġD], nr. 354/46
f- Babıâli Evrak Odası [=BEO], nr. 42732, 34382
g- Dahiliye Nezâreti Mektubi Kalemi [=DH. MKT], nr. 120, 59, 2177-88
h- Ġrâde Muabeyn-i Hümâyûn, [=Ġ.MBH], nr. 19
ı- Dahiliye Nezareti TeĢrî-i Muâmelât ve Islâhât Komisyonu [=DH. TMIK. M], nr. 80/55
j-Sadaret Mektubî Kalemi Belgeleri [=A.} MKT.], nr. 37/36, 44/42
k-Mühimme Kalemi Evrakı [=A.}MKT. MHM.], nr. 17
l-Dâhiliye Muamelât [=DH. TMIK. M.], nr. 7
m-Dâhiliye Mütenevvia [=DH. MTV.], nr.6.1.74
2-Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyûd-ı Kadime ArĢivin [=TKA], TD, nr. 26.
II-Şer’iye Sicilleri
Amasya ġer„iye Sicilleri [=AġS], 1, 23, 48, 52, 53, 58, 62, 63, 68, 69, 72, 73, 78.
III-Salnameler
Salnâme-i Vilâyet-i Sivas, 1289 (1872-73); 1300,(1882-83); 1308 (1890-91)
IV-Araştırma ve İncelemeler
AKGÜNDÜZ, Ahmet, ġer‟iye Sicilleri, C. I, Ġstanbul 1988.
BAġ, Ergin, 62 numaralı Amasya Şer‛iye Sicil Defteri’nin Transkripsiyon ve
Değerlendirilmesi, GaziosmanpaĢa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, YayınlanmamıĢ Yüksek
Lisans Tezi, Tokat 2008.
BEġĠRLĠ, Mehmet, “Osmanlı Döneminde Amasya Sancağı Üzerine Bazı Bilgiler (17-19.
Yüzyıllar)”, I. Amasya Araştırmaları Sempozyumu, 7–13 Haziran 2007, Amasya 2007.
CUĠNET, Vital, La Turquie d’Assie I, Paris 1892.
728 İsmail KIVRIM – Süleyman ELMACI
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/4 Fall 2011
ÇAĞLAYAN, Tuncer, “Ġngiliz Konsolosluk Raporlarına Göre Amasya ve Çevresinde
Ticaret (1840-1841)” I. Amasya Araştırmaları Sempozyumu, 7–13 Haziran 2007, Amasya 2007.
DALSAR, Fahri, Türk Sanayi ve Ticaret Tarihinde Bursa’da İpekçilik, Ġstanbul, 1960.
DÖLEN, Emre, Tekstil Tarihi, Ġstanbul 1992, s. 158.
ELDEM, Vedat, Osmanlı İmparatorluğu’nun İktisadi Şartları Hakkında Bir Tetkik, Ankara,
1994.
ELMACI, Süleyman, “ÇeĢitli Ġklim Sınıflandırmalarına Göre Amasya‟nın Ġklimi”, I. Amasya
Araştırmaları Sempozyumu, 7–13 Haziran 2007.
FAROQHI, Suraıya, Osmanlı’da Kentler ve Kentliler, (Çev. Neyyir Kalaycıoğlu), Ġstanbul
2000.
FAROQHI, Suraıya,“Ticaret, Bölgesel, Bölgelerarası ve Uluslararası” Osmanlı
İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, (Edt: Halil Ġnalcık-Donald Quataert), C: I, 1600–
1914, Ġstanbul, 2000.
FONTANĠER, Victor, Voyages En Orient de L’année 1821 a I’année 1829 (Turquie d’Asie),
Paris 1829.
GUDĠASHVĠLĠ, David, “XV-XVII. Yüzyıllarda Ġpekli KumaĢ Dokumacılığı”, Osmanlı, C.
III, Edt. Güler Eren, Ankara 1999.
ĠNALCIK, Halil, Osmanlı İmparatorluğu Klâsik Çağ (1300-1600), (Çev. RuĢen Sezer),
Ġstanbul 2003.
ĠNALCIK, Halil, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi 1300-1600, (Çev.
Halil Berktay), C. I, Ġstanbul 2000.
KÖK, Mustafa, H.1200–1201 (M.1785–1787) Tarihli Şer’iyye Siciline Göre Amasya’nın
İdarî, Sosyal ve İktisadî Yapısı Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, YayınlanmamıĢ
Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2006.
ÖNSOY, Rifat, Tanzimat Dönemi Osmanlı Sanayi ve Sanayileşme Politikası, Ankara, 1988.
ÖZ, Mehmet, XV-XVI. Yüzyıllarda Canik Sancağı, Ankara 1999.
PAKALIN, M. Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. II, Ġstanbul 1993.
ÖZGÜR, Murat, “Türkiye‟de Ġpekböcekçiliği”, A.Ü. DTCF., Coğrafya Araştırmaları
Dergisi, S. 12, Ankara 1996, s. 95-106.
RÜSTOW, Alexander, Ġktisadi Coğrafya (Çev: Refii ġükrü Suvla), Ġstanbul 1946.
QUATAERT, Donald, Sanayi Devrimi Çağında Osmanlı İmalat Sektörü, Ġstanbul 1999.
YAVUZ, Hasan Ali, 1777-1780 Yılları Arasında Amasya (Şer’iye Siciline Göre), Uludağ
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Bursa 1999.
YILMAZ, Fikret, Amasya’nın Bir Numaralı Şer’iye Sicili, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, YayınlanmamıĢ Yüksek Lisan Tezi, Ġzmir 1987.
www.itusozluk.com, Erişim: 27.09. 2011

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com