You are here

Home » Content

YARATILIŞIN OYKUSU OLARAK MEVLID: MEVLID VE MİTOLOJİ ILIŞKISI

MEVLID, A STORY OF CREATION: RELATIONSHIP OF MEVLİD AND MTYHOLOGY

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2012
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3535

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The Mevlid, the birth, birth place and birth time of the Prophet Mohammad described as a literary genre, as well as in Arabic and Persian literature also has maintained its existence in Turkish Literature up today. In Turkish literature there has been written many literary works that The prophet Mohammad's birth is described in. Mevlid, the master piece of Suleiman Chelebi, is still being read and listened with enthusiasm in a ritual atmosphere on different occasions in our country since 15th century. Every birth is a miracle of a creation. All creators have a process and phase of the experience of birth. The birth of the prophet Mohammad dealt with in this volume contains information about the creation of the universe. One of the functions of myths, which means the the sacred tradition, the oldest of revelation, exemplary model is to show the origin of the assets to human beings. Human being lives myths, in sense of entering transmitter power of enthusiasm that brought to the stage of re-occurrence and re-reminded of events. Mevlid or Qur as known in English, has a special rank among the literary genres, focusing on the prophet Mohammad. These literary genres, as well as the birth of the Prophet Mohammad, contain information about the creation of the universe. Both the birth and creation was committed with the work, contains the story of creation. To describe how a reality passed through life, describing holy items and being the story of creation, Qur and mythological narratives have some similarities. In this academical article the mythological aspect of will be examined in the creation circle that the stages of creation will be seen first.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Kelime olarak doğum, doğum yeri ve doğum vakti anlamlarına gelen Mevlid, Peygamberimizin doğumun anlatıldığı bir edebi tür olarak, Arap ve Fars Edebiyatlarında olduğu gibi Türk Edebiyatında da varlığını bugünlere kadar devam ettirmiştir. Türk Edebiyatında, Peygamberimizin doğum günü olan bu kutlu günü anlatan birçok eser yazılmıştır. Bunlar içinde Süleyman Çelebi'nin yazdığı mevlid, 15. Yüzyıldan bu yana halen ülkemizde değişik vesilelerle coşkuyla, bir ayin atmosferi içerisinde okunmakta ve dinlenmektedir. Her doğum bir yarat(ıl)madır. Yaratılan tüm varlıklarda bir doğum süreci/aşaması tecrübesi vardır. Peygamberin doğumun ele alındığı eserde kâinatın yaratılışı/doğumu ile ilgili bilgiler bulunmaktadır. Kutsal gelenek, en eski vahiy, örnek gösterilecek model anlamına gelen mitlerin işlevlerinden biri de insana, nesnelerin/varlıkların kökenini göstermesidir. İnsan, miti yeniden anımsatılan ve yeniden gerçekleşme aşamasına getirilen olayların kutsal, coşku verici gücünün etkisine girmek anlamında yeniden tecrübe edip yaşar. Mevlid'in Hz. Peygamberi konu edinen edebi türler arasında özel bir yeri bulunmaktadır. Mevlid(ler)de peygamberin doğumunun yanı sıra kâinatın yaratılışı ile ilgili bilgiler bulunmaktadır. Her iki doğumun/yaratılmanın iç içe işlendiği eser(ler), yaratılışın öyküsünü barındırmaktadır. Mevlid ile kutsalı ve bir gerçekliğin nasıl yaşama geçtiğini anlatan mitolojik anlatılar arasında yaratılışın öyküsü yönüyle benzerlik bulunmaktadır. Bu çalışmada Mevlid'in yaratma, yaratılışın seyri/aşamaları, yaratmanın ilk halini bilme ile ilgili verdiği bilgiler ekseninde mevlidin mitolojik yönü üzerinde durulmaya çalışılacaktır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-yaratilisin-oykusu-olarak-mevlid-mevlid-mitoloji-iliskisi.pdf
  • 3
1499-1516
  • Turkish

REFERENCES

References: 

ADIBELLİ, Ramazan, Mircea Eliade ve Din, İz Yayıncılık, İstanbul 2011.
AKSOY, Hasan, "Mevlid", İslam Ansiklopedisi C. 29, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2004, s. 482-484.
ALGÜL, Hüseyin, Osmanlı Kültüründe Hz. Peygamber Sevgisi, Risale Yayınları, İstanbul 2008.
ALICI, Gülcan Tanıdır, Mevlid Maraşi Kurra-zâde Nâdiri, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş 2009.
ARSLAN, Mustafa, "Söylem Mitos ve Tarih: Popüler Dini Literatürde Hz. Mu-hammed(sav) Tasavvuru-Muhammediye Örneği", Milel ve Nihal C:6, S. 1(2009), s.195-219.
ASLANTÜRK, Hümeyra, "Süleyman Çelebi Mevlidi'nin Kuranî Kaynakları", Yazılışının 600.
Yılında Bir Kutlu Doğum Şaheseri Uluslararası Mevlid Sempozyumu, 16-17 Nisan 2009 Bursa, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınevi, Ankara 2010, s. 259-273.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 7/3, Summer, 2012
1514
Ahmet IÇLI
BEKTAŞ, Ekrem, "Diyarbakırlı Kâmi ve Mevlidi", Turkish Studies C.6, S. 1 (Winter 2011), s.
779-856.
CAMPBELL, Joseph, Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, Çeviren Sabri Gürses, Kabalcı Yayınları,
İstanbul 2010.
CAMPBELL, Joseph, Yaratıcı Mitoloji Tanrının Maskeleri. 2. Baskı. Çev.: Kudret Emiroğlu, İmge Yayınevi Ankara 2003.
CEYHAN, Adem, "Süleyman Nahifi'nin Mevlidü'n-Nebi Mesnevisi", Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 14 2000: 89-141.
CHITTIK, William,
Tasavvu
f Kısa Bir Giriş. 5. Baskı. Çev.: Turan Koç, İz Yayıncılık, İstanbul
2011.
DEMİRCİ, Mehmet, "Hakikat-ı Muhammediye" İslam Ansiklopedisi, C. 15, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1997, s. 179
DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lugat 26. Baskı, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara 2010.
ELIADE, Mircea, Dinler Tarihine Giriş, Çev.: Lale Arslan, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2009.
ELIADE, Mircea, Mitlerin Özellikleri, Çev.: Sema Rifat, Simavi Yayınları, İstanbul 1993.
ERAYDIN, Selçuk, Tasavvuf ve Tarikatlar, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları:82, İstanbul 2004.
FİLİZ, Lütfi, Noktanın Sonsuzluğu, Pan Yayıncılık, İstanbul 2008.
FROMM, Erich,
Rüyala
r Masallar Mitoslar, Çev.: Aydın Arıtan ve Kaan H Ökten, Arıtan Yayınevi, İstanbul 2003.
FUCHS, H, ve PEKOLCAY Necla, "Mevlid", İslam Ansiklopedisi, C. 8, Milli Eğitim Bakanlığı,
Eskişehir 1997, s. 171-176
GIBB, E.J.Wilkinson, Osmanlı Şiir Tarihi A History of Ottoman Peotry, Çev.: Ali Çavuşoğlu, Cilt I. Akçağ Yayınları, Ankara 1999.
GÜLER, Zülfi, "Yunus Emre'nin Nûr-ı Muhammedî Anlatımının Türk Yaratılış Destanlarıyla Benzerliği", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 16, S. 2 (2006), s.63-72
GÜNDÜZ, Şinasi, "Kutsal Hakkında Konuşmak: Dinsel Söylemde Mitos", Milel ve Nihal C.6, S.
1 (2009), s.9-26.
HATİBOĞLU, İbrahim "Hadis Arka Plânı ve Kaynakları Açısından Vesiletü'n-Necât", Süleyman Çelebi ve Mevlid Yazılışı, Yayılışı ve Etkileri, 18-20 Ekim 2007, Bursa Osmangazi Belediyesi Yayınları, Bursa 2007, s. 95-105.
HOOKE, Samuel Henry, Ortadoğu Mitolojisi, 4. Baskı. Çev.: Alaeddin Şenel, İmge Kitabevi,
Ankara 2002.
İBN ARABİ Muhyiddin, Allah'ın İsimlerinin Sırları, Çev.: Ramazan Biçer, Gelenek Yayıncılık,
İstanbul 2010.
İNDİRKAŞ, Zühre, Türk Mitosları ve Anadolu Efsanelerinin İzsürümü, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara 2007.
İslam ve Toplum İlmihal C. II, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2008.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 7/3, Summer, 2012
Yaratılışın Öyküsü
Olarak
Mevlid: Mevlid ve Mitoloji Ilişkisi
1515
İZUTSU, Toshihiko, İbn Arabî'nin Füsusundaki Anahtar Kavramlar, Çev.: Ahmet Yüksel Özemre, Kaknüs Yayınları, İstanbul 2005.
KARA, Mustafa ve KEMİKLİ, Bilal, Süleyman Çelebi ve Mevlid Yazılışı, Yayılışı ve Etkileri,
Bursa Osmangazi Belediyesi Yayınları, Bursa 2007.
KARACABEY, Salih, "Vesiletü'n-Necât'ın Hadis Açısından Analizi", Yazılışının 600. Yılında Bir Kutlu Doğum Şaheseri Uluslararası Mevlid Sempozyumu, 16-17 Nisan 2009 Bursa, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınevi, Ankara 2010, s. 274-291.
KEMİKLİ, Bilal ve ÇETİN, Osman, Yazılışının 600. Yılında Bir Kutlu Doğum Şaheseri
Uluslararası Mevlid Sempozyumu, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2010.
KILAVUZ, Ahmet Saim, "Mevlid'in Akaid ve Kelam Açısından Analizi", Yazılışının 600.
Yılında Bir Kutlu Doğum Şaheseri Uluslararası Mevlid Sempozyumu, 16-17 Nisan
2009 Bursa, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınevi, Ankara 2010, s. 292-300.
KILIÇ, Mahmut Erol, "Hakikat-ı Muhammediye", Sufi Gelenek ve Hayat Keşkül, S. 12 (Bahar
2007), s. 30-33.
KIZIL, Hayreddin, "Diyarbakır ve Çevresinde Yazılmış Mevlitlerin Konularına Göre Tasnifi Denemesi", e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi -www.e-sarkiyat.com- ISSN: 1308¬9633, S. VII, (Nisan 2012), s. 116-150
KÖLELEKLİ, Hayati, "Mevlidle İlgili İnanç ve Tutumlar", Süleyman Çelebi ve Mevlid Yazılışı, Yayılışı ve Etkileri, 18-20 Ekim 2007 Bursa Osmangazi Belediyesi Yayınları, Bursa
2007, s. 358-398.
KUR'ÂN, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
KURNAZ, Cemal, "Mevlit Bir Vuslat Şiiri Olarak Okunabilir mi?", Süleyman Çelebi ve Mevlid Yazılışı, Yayılışı ve Etkileri, 18-20 Ekim 2007 Bursa Osmangazi Belediyesi Yayınları,
Bursa 2007, s. 106-114.
KURT, Ali Osman, "Süleyman Çelebi'nin Mevlid (Vesiletü'n-Necât)inde Mitolojik Unsurlar", Ekev Akamdemi Dergisi, S. 29 (Güz 2006), s. 179-190.
KURT, Ali Osman, "Süleyman Çelebi'nin Vesiletü'n-Necat İsimli Eserinin Mitolojik Açıdan Değerlendirilmesi", Süleyman Çelebi ve Mevlid Yazılışı, Yayılışı ve Etkileri, 18-20 Ekim 2007 Bursa Osmangazi Belediyesi Yayınları, Bursa 2007, s. 156-170.
MAZIOĞLU, Hasibe, "Türk Edebiyatında Mevlit Yazan Şairler", Ankara Üniversitesi D.T.C.F Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Enstitüsü, C. VI, S. I (1974), s. 31-63.
MASSIGNON, Louis, "Nûr-ı Muhammedî" İslam Ansiklopedisi, C.9, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Eskişehir 1997, s. 362.
OCAK, Ahmet Yaşar, "İslâm'ın Temel İnançları Etrafında Oluşan "Mitolojik" Kültür: "İslâm Mitolojisi", Milel ve Nihal C.6, S.1 (2009), s.137-163.
OKİÇ, M. Tayyip, "Çeşitli Dillerde Mevlidler Ve Süleyman Çelebi Mevlidinin Tercümeleri", Atatürk Üniversitesi, İslamî İlimler Fakültesi Dergisi, S.1 (1976), s.17-78.
ÖZEL, Ahmet, "Mevlid", İslam Ansiklopedisi, C. 29, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara
2004, s. 475-479.
PEKOLCAY, Necla, "Mevlid", İslam Ansiklopedisi C. 29, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2004, s. 485-486.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 7/3, Summer, 2012
1516
Ahmet IÇLI
PEKOLCAY, Necla, Mevlid Süleyman Çelebi, Sufi Kitap, İstanbul 2005.
SARAÇ, Yekta M.A., Klâsik Edebiyat Bilgisi, 3F Yayınevi, İstanbul 2007.
SARGUT, Cemâlnur, Cân-ı Cândır Hazret-i Ahmed Muhammed Mustafa, Nefes Yayınları,
İstanbul 2011.
SCHIMMEL, Annemarie, İslamın Mistik Boyutları, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2004.
SCHOUN, Fritjof, "Hz. Muhammed'in Manevi Manası" Çev.: Seda Yeşildal, Sufi Gelenek ve Hayat Keşkül, S. 12 (Bahar 2007), s. 20-27.
SUNAR, Cavit, Tasavvuf Felsefesi veya Gerçek Felsefe, Anadolu Aydınlanma Vakfı, İstanbul
2003.
ŞEKER, Mehmet "Mevlid"-Osmanlılarda Mevlid Törenleri-, İslam Ansiklopedisi, C. 29, Türkiye
Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2004, s. 479-480.
TATCI, Mustafa, "Hüseyin Vassaf Bey'in Mevlid Şerhi: Gülzar-ı Aşk", Süleyman Çelebi ve Mevlid Yazılışı, Yayılışı ve Etkileri, 18-20 Ekim 2007 Bursa Osmangazi Belediyesi Yayınları, Bursa 2007, s. 251-269.
TÖKEL, Dursun Ali, Divan Şiirinde Mitolojik Unsurlar,: Akçağ Yayınları, Ankara 2000.
ULUDAĞ, Süleyman, "Süleyman Çelebi'nin İnanç ve Fikir Dünyası", Süleyman Çelebi ve Mevlid Yazılışı, Yayılışı ve Etkileri, 18-20 Ekim 2007 Bursa Osmangazi Belediyesi
Yayınları, Bursa 2007, s. 182-209.
VASSAF, Hüseyin, Mevlid Şerhi Gülzar-ı Aşk, Dü.: Mustafa Tatçı, Musa Yıldız ve Kaplan Üstüner, Dergah Yayınları, İstanbul 2006.
YAVUZ, Kemal, "Mevlid'in Türkçe Kaynakları Şerhleri ve Mevlid Metni Üzerine", Süleyman Çelebi ve Mevlid Yazılışı, Yayılışı ve Etkileri, 18-20 Ekim 2007 Bursa Osmangazi Belediyesi Yayınları, Bursa 2007, s. 61 -86.
YÜCEDOĞRU, Tevfik, "İnanç Esasları Açısından "Vesiletü'n-Necat" Süleyman Çelebi ve Mevlid Yazılışı, Yayılışı ve Etkileri, 18-20 Ekim 2007, Bursa Osmangazi Belediyesi
Yayınları, Bursa 2007, s. 201 -218.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com