You are here

Osmanlı – Venedik İlişkilerinde Bir “Tüccarın” (Abdurrahman Çelebi) Dünyası (1701-1702): Esaret, Çaresizlik ve Özgürlük

A “Merchant’s” (Abdurrahman Celebi) World in the Ottoman - Venice Relations (1701-1702): Enslavement, Despair and Freedom

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Just after the beginning of the 18th century, the City State of Venice started to lose its impact in the Mediterranean; whereas the impact of such states as the Netherlands, France and England increased each day. Even though the City State of Venice started to lose its political impact in the Mediterranean, its presence was felt in the Adriatic and the Balkans until 1797, the year when it was occupied. The documents and manuscripts in the Venice State Archives and libraries indicate that the Venetians continued their relations with the Ottoman Empire without halt. Especially the reports written and sent to the Senate of Venice by Bailo, who was the political representative of Venice, lead us to make such an inference in the first place. Within the framework of this study, we aim at presenting a different dimension of the relationship between the Ottoman Empire and the City State of Venice which was mainly based on trade, and thus continued for centuries. During that time, trade used to bring along a number of risks, particularly the risk of enslavement. People among the Ottoman subjects were being enslaved by different countries at different times and they were either sold in return for money or held in captivity in order to be exchanged for other prisoners. One of these prisoners was the converted Ottoman subject Abdurrahman Celebi, who was actually of French origin. He was enslaved during trade in Nauplia located in the northeast of Peloponnesus – which was an important trade base between Venice and Istanbul. It is possible to trace how he was enslaved and the incentives made by his father for him to be released in the Bailo report in the Venice State Archive and a letter written in Ottoman Turkish. The letter written by his father to be sent to Abdurrahman Celebi explains what kind of initiatives are required to free a slave through the case of Abdurrahman Celebi. Within the framework of this study, while we are evaluating the letter of Abdurrahman Celebi’s father, we try to present the conditions of an Ottoman subject, attempts of a father who, through intermediaries, managed to reach the representative of Venice, Bailo, and within this frame an aspect of the network of the relations between the Ottoman Empire and the City State of Venice in general.
Abstract (Original Language): 
18. yüzyılın hemen başından itibaren Venedik Kent Devleti’nin Akdeniz’de etkinliği giderek azalmaya başlamış ve bunun yanı sıra Hollanda, Fransa ve İngiltere gibi devletlerin ise etkinliği gün geçtikçe artmıştır. Venedik Kent Devleti’nin, her ne kadar Akdeniz’de ticari ve siyasi faaliyetleri azalsa da, işgale uğradığı 1797 yılına kadar Adriyatik’te ve Balkan topraklarında ciddi bir şekilde varlığını hissettirmiştir. Venedik Devlet Arşivi’nde ve kütüphanelerinde yer alan belgeler ve yazmalar Venediklilerin Osmanlı Devleti ile olan ilişkilerine hız kesmeden devam ettiklerini bize açık bir şekilde göstermektedir. Özellikle Venedik’in siyasi temsilcisi olan Balyos’un yazdığı ve Venedik Senatosuna gönderdiği raporlar ilk etapta bizi böyle bir yoruma haklı bir şekilde götürmektedir. Bu çalışma çerçevesinde Osmanlı Devleti ile Venedik Kent Devleti arasında ticaret temelinden hareketle yüzyıllardır varlığını devam ettiren bir ilişkinin farklı bir boyutunu ortaya koymaya çalışacağız. Dönem itibariyle ticaret beraberinde birçok riski ve özellikle esaret altına alınma riskini içinde barındırmaktadır. Osmanlı tebaasından farklı zamanlarda farklı kişiler değişik ülkelerin eline esir olarak düşmekte ve bu kişiler para karşılığında satılmakta ya da diğer esirlerle değişim yapmak için elde tutulmaktaydılar. Bu esirlerden biri de Osmanlı tebaasından Fransız kökenli, dönme Abdurrahman Çelebi’dir. İlgili kişi ticaret esnasında, Venedik – İstanbul arasında oldukça önemli bir ticaret üssü olan ve Mora yarımadasının kuzey doğusunda yer alan Nauplia’da (Anabolu) esaret altına girmiştir. Onun esaret altına alınma macerası ve kurtarılması için babasının yaptığı girişimleri Venedik Devlet Arşivi’nde bulunan bir Balyos raporundan ve Osmanlıca olarak yazılmış bir mektuptan takip etmek mümkündür. Abdurrahman Çelebi’nin babası tarafından ona gönderilmek üzere kaleme alınan mektup, Çelebi’den hareketle bir esirin özgürlüğüne kavuşması için ne tür girişimlere ihtiyaç vardır sorusuna da açıklık getirmektedir. Yine, bu çalışma çerçevesinde, Abdurrahman Çelebi’nin babasının mektubunu değerlendirirken bir Osmanlı tebaasının durumunu, Venedik temsilcisi Balyos’a aracılar vasıtasıyla ulaşan bir babanın girişimini ve bu çerçevede genel olarak Osmanlı Devleti – Venedik Kent Devleti arasındaki ilişki ağının bir yönünü kurgulamaya çalıştık.
95-108

REFERENCES

References: 

I-Yayımlanmamış Kaynaklar
Venedik Devlet Arşivi (l’Archivio di Stato di Venezia: ASVe)
Bailo a Costantinopoli, Carte Turche.
Bailo a Costantinopoli, Lettere e Carteggi.
Cinque Savi Alla Mercanzia, Diversorum.
Senato, Dispacci Ambasciatori, Costantinopoli.
İstanbul Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
Düvel-i Ecnebiye Defterleri, 16/4.
II-Araştırmalar
Ağır, A. (2009). İstanbul’un eski Venedik yerleşimi ve dönüşümü. İstanbul: İstanbul
Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
Battaglia, S. (1971). Grande dizinario della lingua italian.Torino, Cilt: I-XXI.
Bono, S. (1993). Corsari nel Mediterraneo christiani e musulmani:fra guerra, schiavitù
e commercio. Milano: Arnold Mandadori.
Bostan, İ. (2009). Adriyatik’te korsanlık: Osmanlılar, Uskoklar, Venedikliler: 1575-1620.
İstanbul: Timaş Yayınları.
Bracewell, C. W. (2009). 16. yüzyılda Adriyatik’te korsanlık ve eşkiyalık: Senjli Uskoklar.
(M.Moralı, Çev.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Cabanes, P. (2001). Historie de l’adriatique: préface de jacques le goff. Paris: Seuil.
Carter, F.W. (1972). Dubrovnik (Ragusa), A classic city-state. London: Seminar Press.
Güner DOĞAN
105
Coco, C. (1991). İstanbul’daki Venedik topluluğu. Erdem, 7(20), 667-687.
Dursteler, E. R. (2006). Venetians in Constantinople: nation, identity and coexistence
in the early modern mediterranean. Baltimore: The Johns Hopkins University
Press.
Fabris, A. (1992). From Adrianople to Constantinople: Venetian-Ottoman diplomatic
missions. 1360-1453, Mediterranean Historical Review, 7/2, 159-160.
Faroqhi, S. (2002). Ottoman views on corsairs and piracy in the Adriatic. E. Zachariadou
(Ed.), The kapudan pasha his office and his domain, içinde, (ss.357-370).
Rethymnon: Crete University Press.
Gökbilgin, T. (1970). Yeni belgelerin ışığı altında Kanuni Sultan Süleyman devrinde
Osmanlı-Venedik münasebetleri. Kanuni Armağanı içinde (ss. 171-186), Ankara:
TTK Yayınları.
Göyünç, N. (1976). XVIII. yüzyılda Türk idaresinde Nauplia (Anabolu) ve yapıları. İsmail
Hakkı Uzunçarşılı’ya Armağan içinde (ss. 461-466). Ankara: TTK Yayınları.
Gullino, G. (2010). Storia della Repubblica Veneta. Brescia: La Scuola.
Heers, J. (2003). I Barbareschi: corsari del Mediterraneo. Salerno: Editrice.
Kaçan, M. (1995). XVI. ve XVII yüzyılda Osmanlı-Venedik ahidnâmeleri. Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Kafadar, C. (1986). A death in Venice (1575): Anatolian muslim merchants trading in the
Serenissima. Journal of Turkish Studies, 9, 191-218.
Manzonetto, F. (1989). Baili Veneziani alla sublime porta: storia e caratteristiche
dell’ambasciata Veneta a Costantinopoli. 5. Milletlerarası Türkoloji kongresi
(İst. 23-28 Eylül 1985), Tebliğler içinde (ss. 421-428), Cilt: 2, İstanbul: Edebiyat
Fakültesi Basımevi.
Pedani, M. P. (2000). The Ottoman Venetian frontier: 15th-18th centuries. K. Çiçek (Ed.).
The Great Ottoman-Turkish civilization cilt: 1 içinde (ss. 171-174). Ankara: Yeni
Türkiye Yayınları.
Pedani, M. P. (2002). Dalla frontiera al confine. Roma: Herder Editrice.
Pedani, M. P. (2007). The border from the Ottoman point view. E. Ivetic ve D. Roksandic
(Eds.). Tolerance and intolerance on the triplex confinium: approaching the
“other” on the borderlands eastern Adriatic and beyond 1500-1800 içinde
(ss.195-214). Padova: Cleup.
Pedani, M. P. (2008a). Venice. G. Agoston-B.Masters (Eds.). Encyclopedia of the Ottoman
Empire içinde (s.581). New York.
Pedani, M. P. (2008b). Between diplomacy and trade: Ottoman merchants in Venice”.
merchants in the Ottoman Empire, içinde (ss. 3-21), S. Faroqhi and G. Veinstein
(Ed.), Peeters:Paris-Louvain-Dudley.
Pedani, M. P. (2008c). Adriatic sea, G. Agoston-B.Masters (Eds.). Encyclopedia of the
Ottoman Empire içinde (s.17). New York.
Osmanlı – Venedik İlişkilerinde Bir “Tüccarın” (Abdurrahman Çelebi) Dünyası (1701-1702): Esaret,
Çaresizlik ve Özgürlük
106
Pedani, M. P. (2008d). Ottoman merchants in the Adriatic: Trade and smuggling. Acta
Histriae, 16/1-2, 155-172.
Pedani, M. P. (2008e). Bailo. G. Agoston-B. Masters (Ed.), Encyclopedia of the Ottoman
Empire içinde (ss.72-73). New York.
Rothmann, E. N. (2006). Between Venice and İstanbul: Trans-imperial subject and
cultural meditation in the early modern mediterranean. Yayınlanmamış Doktora
Tezi, The University of Michigan.
Shay, M. L. (2009). Venedik balyoslarının bakışıyla Osmanlı İmparatorluğu: Lale devri
ve sonrası (1720-1734). (M. Akın, Çev.), İstanbul: Özgü Yayınları.
Şakiroğlu, M. (1983). 1503 tarihli Türk-Venedik andlaşması. VIII. Türk Tarih Kongresi,
3, 1559-1569.
Şakiroğlu, M. (1992). Balyos. TDV İslam Ansiklopedisi, 5, 44.
Theunissen, H. P. A. (1998). Ottoman-Venetian diplomatics: the ‘ahd-names. the
historical background and the development of a category of political-commercial
instrumentstogether with an annotated edition of a corpus of relevant documents.
Electronic Journal of Oriental Studies (EJOS), I/2, 1-698.
Turan, Ş. (1968). Venedik’te Türk ticaret merkezi: Fondaco dei Turchi. Belleten,
XXXII(124-128), 247-283.
Turan, Ş. (2000). Türkiye-İtalya ilişkileri I: Selçuklulardan Bizans’ın sona erişine.
Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com