You are here

Çalışanların İş Doyumları ile Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkiler: Öğretmenler Üzerine Örnek Bir Uygulama

Relations Between the Levels of Employees Job Satisfaction and Burnout: A Sample Application on the Teachers

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
The primary aim of this study is to invastigate of link the job satisfaction and experienced burnout of the teachers at primary and secondary equivalent schools. The second aim is to study whether the exhaustion levels of teachers, who participated in the study with job satisfaction differ or not according to which socio-demografic variables. “Job Identification Scale” which was constituted by Smith, Kendall and Hulin (1969) is used in the study due to measure job satisfaction level. On the other hand, vocational burnout is evaluated with ‘Maslach Burnout Inventory’ which was developed by Maslach and Jackson (1981) A socio-demographic questionary takes part in this study too. The application is performed among 224 teachers who work in primary and secondary schools in Kemalpaşa town of İzmir. In this study, the link has reported between job satisfaction, burn-out and socio-demografic variables.
Abstract (Original Language): 
Bu araştırmanın öncelikli amacı, ilköğretim ve ortaöğretim dengi okullarda görev yapan öğretmenlerin iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. İkincil olarak, araştırmaya katılan öğretmenlerin iş doyumu ile tükenmişlik düzeylerinin hangi sosyo-demografik değişkenlere göre farklılıklar gösterip göstermediğinin araştırılmasıdır. Araştırmada iş doyumu; Smith, Kendall ve Hulin (1969) tarafından oluşturulan “İş Betimleme Ölçeği” ile ölçülmüştür. Mesleki tükenmişlik ise, Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilen “Maslach Tükenmişlik Envanteri” ile ölçülmüştür. Araştırmada sosyo-demografik soru formuna da yer verilmiştir. Uygulama, İzmir ilinin Kemalpaşa ilçesinde yer alan ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan toplam 224 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Uygulamadan elde edilen verilerin istatistiksel analizleri yapılarak iş doyumu ve mesleki tükenmişlik ile sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler ortaya konmuştur.
41-54

REFERENCES

References: 

Akat, İ. ve Üner, N. (1993) İşletme Yönetimi, 2. Baskı,
İzmir, Masa Üstü Yayıncılık.
Avşaroğlu, S., Deniz, M. E. ve Kahraman, A. (2005)
“Teknik Öğretmenlerde Yaşam Doyumu İş Doyumu ve
Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi” Selçuk
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14:115–129.
Baltaş, Z. ve Baltaş, A. (1998) “Stres ve Başa Çıkma
Yolları” İstanbul, Remzi Yayınları.
Barutçu, E. ve Serinkan, C. (2008) “Günümüzün
Önemli Sorunlarından Biri Olarak Tükenmişlik Sendromu
ve Denizli’de Yapılan Bir Araştırma” Ege Akademik
Bakış Dergisi, 8(2):541-561.
Bilgin, N. (2003) Sosyal Psikoloji Sözlüğü:Kavramlar,
Yaklaşımlar, 1.Baskı, İstanbul, Bağlam Yayınları.
Boyatzis, R., E. (1982) The Competent Manager: A
model For Effective Performance, New York, John Wiley
and Sons.
Boyle, G. , J., Borg, M. G., Falzon, J. M., & Baglioni,
A. J. (1995) “A Structural Model Of The Dimensions
Of Teacher Stress” British Journal of Educational Psychology,
65(2):49-67.
Budak, G. ve Sürgevil, O. (2005) “Tükenmişlik ve
Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine
İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama”
Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi,
20(2):95-108.
Capel, S. A. (1991) “A Longitudinal Study of Burnout
in Teachers” British Journal of Educational Psychology,
61:36-45.
Cemaloğlu, N ve Kayabaşı, Y. (2007) “Öğretmenlerin
Tükenmişlik Düzeyi ile Sınıf Yönetiminde Kullandıkları
Disiplin Modelleri Arasındaki İlişki” Gazi Üniversitesi
Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2):123-155.
Cordes, C. L. & Dougherty, T. W. (1993) “A Review
and an Integration of Research on Job Burnout” Academy
of Management Review, 18(4):621-656.
Çapri, B. (2006) “Tükenmişlik Ölçeğinin Türkçe
Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması” Mersin
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1):62-77.
Çetin, C., Tikici, M., Akdemir, B. ve Ünal H. (2008)
“İş Doyumu ile Tükenmişlik Sendromu İlişkisinin Aile
İşletmelerindeki Görünümüne İlişkin Bir Araştırma” İstanbul
Kültür Üniversitesi, 3. Aile İşletmeleri Kongresi,
107-120.
Dick, R. V. & Wagner, U. (2001) “Stress and Strain
in Teaching: A Structural Equation Approach” British Journal
of Educational Psychology, 71:243-259.
Dolunay, A. B. (2001) “Keçiören İlçesi Genel Liseler
ve Teknik-Ticaret-Meslek Liselerinde Görevli Öğretmenlerde
Tükenmişlik Durumu Araştırması” Yüksek Lisans
Tezi, Ankara, Akara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Dündar, S., Özutku, H. Ve Taşpınar, F. (2007) “İçsel
ve Dışsal Motivasyon Araçlarının İşgörenlerin Motivasyonları
Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir İnceleme” Ticaret
ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2:105-119.
Eren, E. (2008) Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi,
11. Baskı, İstanbul, Beta Yayınları.
Eren, V. ve Durna, F. (2006) “Üç Boyutlu Bir Yaklaşım
Olarak Örgütsel Tükenme” Selçuk Üniversitesi Karaman
İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(9):40-51.
Ergin, C. (1992) “Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik
ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması”
143–154, içinde: Bayraktar, R. ve Dağ, İ., VII. Ulusal
Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Türk Psikologlar
Derneği Yayını, Ankara.
Erigüç, G. (2000) “Sağlık Personelinin Kişisel Özelliklerine
Göre İş Doyumu Üzerine Bir İnceleme” Hacettepe
Sağlık İdaresi Dergisi, 5(3):7-40.
Farber, B. A. (1984) “Stress and Burnout in Suburban
Teachers” Journal of Educational Research, 77(6):325-
332.
Jones, B., Lloyd, N. Geoffrey, C. (2005) “Does
Herzberg’s Motivation Theory Have Staying Power?”
The Journal of Management Development, 24(10):929-
943.
Judge, T. A. , Parker, S. , Colbert, A. E. , Heler, D.
ve Ilıes R. (2001) “Job Satisfaction: A Cross-Cultural
Review”, 25-52, içinde: Enderson, N., Ones, D. Sinangil,
H.K. ve Viswesvaran C., Handbook of Industrial,
Work and Organizational Psychology: Organizational
Psychology, V:2, Sage Publications Inc. California.
Kaçmaz, N. (2005) “Tükenmişlik (Burnout) Sendromu”
İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 68(1):29-32.
Keser, A. (2007) “İş Tatmininden Yaşam Tatminine
Bireysel Tatmin” içinde: Solmuş, T. Endüstriyel Klinik
Psikoloji ve İnsan Kaynakları Yönetimi: Kuramdan Uygulamaya
Psikoloji, I. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
Keskin, H. , Akgün, A.E. ve Günsel, A. (2008)
“Örgütsel Adaletsizlik Kavramı, Boyutları ve Yönetimi”
Özdevecioğlu, M ve Karadal, H., (eds.), Örgütsel Davranışta
Seçme Konular: Organizasyonların Karanlık Yönleri
ve Verimlilik Azaltıcı Davranışlar, 1. Baskı, Ankara, İlke
Yayınevi.
Koustelios, A., and Tsigilis, N. (2005) “Relationship
Between Burnout and Job Satisfaction Among Physical
Education Teachers: A Multivariate Approach” European
Physical Education Review, 11:189-203.
Kurçer, M.A. (2005) “Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi
Hekimlerinin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri”
Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2(3):10-15.
Lingard, H. (2003) “The Impact of Individual and
Job Characteristics on Burnout Among Civil Engineers
in Australia and the Implications for Employee Turnover”
Construction Management and Economics, 21:69–80.
Luthans, F. (1992) Organizational Behaviour, 6th
Edition, New York McGraw Hil.
Luthans, F. (1995) Organizational Behaviour, 7th
Edition, New York, McGraw Hil.
Maslach, C. and Jackson, S. E. (1981) “The Measurement
of Experienced Burnout” Journal of Occupational
Behaviour, 2: 99-113.
Maslach, C. and Jackson, S. E. (1986) Maslach Burnout
Inventory Manual, 2nd Edition, Palo Alto , Consulting
Psychologist Press.
Miner. J.B. (1992) Industrial/Organizational Psychology,
New York, McGraw Hill.
Northcraft, G.B. ve Neale, M. A. (1990) Organizational
Behavior: A Management Challenge, The Dryden
Press, USA, Rinehart and Winston Inc.
Oshagbemi, T. (2000) “Is Lenght of Service Related
to the Level of Job Satisfactıon?” International Journal of
Social Economics, 27(3):213-226.
Otacıoğlu, S. G. (2008) “Müzik Öğretmenlerinde
Tükenmişlik Sendromu ve Etkileyen Faktörler” İnönü
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15):103-116.
Özipek, A. (2006) “Ortaöğretim Okullarında Görev
Yapan Öğretmenlerde Mesleki Tükenmişlik Düzeyi ve
Nedenleri” Yüksek Lisans Tezi, Edirne, Trakya Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Pascoe, C., Ali, I.M., & Warne, L. (2002) http://
proceedings.informingscience.org/152002Proceedings/
papers/Pasco231YetAn.pdf, (18.04.2008).
Perry, L.(1993) “Effects of Inequity on Job Satisfaction
and Self Evaluation in National Sample of African-
American Workers” Journal of Social Psychology,
133(4):565-573.
Pines, A.M. ve Nunes, R. (2003) “The Relationship
Between Career and Couple Burnout: Implications for
Career and Couple Counseling” Journal of Employment
Counseling, 40(2): 50-64.
Piyal, B., Çelen, Ü., Şahin, N., Piyal, B. (2000) “Ankara
Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde Çalışanların
İş Doyumu” Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası,
53(4): 241-250.
Smith, M., Jaffe-Gill, E. & Seggl, J. (2009) http://
helpguideorg/mental/stress_signs.htm (13.10.2010).
Smith, P. C., Kendall, L., & Hulin, C. L. (1969) The
Measurement of Satisfaction in Work and Retirement, Chicago,
Rand McNally.
Sünter, T. A., Canbaz, S., Dabak, Ş. Öz, H. Peşken,
Y. (2006) “Pratisyen Hekimlerde Tükenmişlik, İşe Bağlı
Gerginlik ve İş Doyumu Düzeyleri” Genel Tıp Dergisi,
16(1):9-14.
Soylu, S. (2004) “Telekomünikasyon Sektöründe
Kültürün Oluşmasında İnsan Kaynakları Uygulamalarının
Etkisi ve İş Doyumu İlişkisi” Yayınlanmamış Doktora
Tezi, İzmir, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Spector, P.E.(1997) Job Satisfaction: Application, Assessment,
Cause and Consequences, USA, SAGE Publications.
Sucuoğlu B ve Kuloğlu N. (1996) “Özürlü Çocuklarla
Çalışan Öğretmenlerde Tükenmişliğin Değerlendirilmesi”
Türk Psikoloji Dergisi, 10:44-60.
Sun, H. Ö. (2002) “İş Doyumu Üzerine Bir Araştırma”
Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyeti Merkez
Bankası Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü.
Torun, A. (1995) “Tükenmişlik, Aile Yapısı ve Sosyal
Destek İlişkileri Üzerine Bir İnceleme” Doktora Tezi, İstanbul,
Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com