ON THE USAGE OF "LEBBEYK" WORD IN OTTOMAN
TURKISH
Journal Name:
- Turkish Studies
Key Words:
Keywords (Original Language):
Author Name | University of Author | Faculty of Author |
---|---|---|
Abstract (2. Language):
Lebbeyk means "to answer, to reside" in Arabic. It supposed that
it comes from the roots of ^ or M. This word was used in Ottoman
Turkish as "telbiye of prayer". It is also used in spoken Ottoman
Turkish as a response postposition with the meaning of "here you are".
In addition to these meanings, it is found in the travel book of Evliya
Çelebi as an obedience word for Allah's commands in spoken language
and an exclamation of fight. It was stated in the texts written by
Western grammarians that this word is used by servants, waiters and
servers with the meaning of "here you are" for the people to whom they
serve or for the client. . It got the forms of lebbeyk / leppeyk / lebeyk /
lepeyk / lebbey / leppey / leppe / lepe in spoken Ottoman Turkish. The
different forms were registered in the transcription texts. In Meninski it
is found with the forms lepe, lepey, leppey, leppeyk, lepeyk, lebbeyk,
lebbeyk in nine main entries and five sub entries. Besides, the forms of
lebeyk, lepe of the word is found as main entries with the verb of di- "to
tell". In the texts written with Arabic script such as Seyahatname (travel
book) and Kamus-ı Türki only lebbey and leppey forms can be found.
Leppe / lepe forms had exposed to so much phonetic change that it
caused its original version to be forgotten. In the article, the usage of
lebbeyk word, which is thought to come into Turkish through Telbiye
prayer, was examined with reference to texts which reflect the
properties of spoken language.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Arapçada "cevap vermek; ikamet etmek' gibi anlamlara gelen "lebbeyk' kelimesinin ^ veya M köklerinden geldiği varsayılır. Bu kelime Osmanlı Türkçesinde hem "telbiye duası"nın içinde hem de konuşma dilinde "buyurun, efendim" gibi anlamlara gelen bir cevap edatı şeklinde kullanılmıştır; Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde yukarıdaki anlamlarının yanında "konuşma dilinde Allah'ın buyruğuna bir itaat kelimesi" ve "bir savaş ünlemi" olarak da geçer. Batılı gramercilerin yazmış olduğu metinlerde ise bu kelimeyi uşak, hizmetçi veya garson gibi bir görevli kişi müşteriye veya hizmetini gördüğü bir kişiye "buyurun, efendim; tamam" gibi anlamlara gelecek şekilde söyler. Lebbeyk kelimesi Osmanlı Türkçesi konuşma dilinde lebbeyk / leppeyk / lebeyk / lepeyk / lebbey / leppey / leppe / lepe gibi farklı şekillere dönüşmüştür. Farklı şekillerin büyük bir kısmı çeviriyazılı metinlerde kaydedilmiştir. Meninski'de lebbeyk kelimesi lepe, lepey, leppey, leppeyk, lepeyk, lebbeyk, lebeyk şekillerinde dokuz madde başında ve beş madde içinde yer almaktadır. Meninski'de ayrıca kelimenin lebeyk, lepe şekilleri, di- fiili ile birlikte madde başı olarak da alınmıştır. Seyahatname ve Kamus-ı Türki gibi Arap harfli metinlerde sadece lebbey ve leppey şekli kaydedilmiştir. Leppe / lepe şekilleri kelimenin aslını unutturacak kadar değişmiştir. Bu makalede Türkçeye Telbiye duasından geçtiği düşünülen lebbeyk kelimesinin özellikle Osmanlı Türkçesi konuşma dilindeki kullanımları, konuşmayı yansıtan metinlerden hareketle incelenmiştir.
- 9