You are here

FEN VE TEKNOLOJİ DERS KİTABININ ELEŞTİREL DÜŞÜNME STANDARTLARI DOĞRULTUSUNDA ANALİZ EDİLMESİ

ANALYSIS OF THE SCIENCE AND TECHNOLOGY TEXTBOOK IN ACCORDANCE WITH THE STANDARDS OF CRITICAL THINKING

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
The aim of this study is to analyze the “Change and Recognition of Substance” unit in the Science and Technology textbook in accordance with the standards of critical thinking. The universe of this study are the 5th grade Science and Technology textbooks taught in secondary schools in the 2012-2013 academic year in Turkey. The sample of the study is the “Change and Recognition of Substance” unit in the Science and Technology textbook which has been accepted as a coursebook for a period of five years from the 2010-2011 academic year by the Board of Education’s decision no. 307 and dated in 20.12.2009 and was taught in the 5th grades of secondary schools classes in the academic year 2012-2013. Descriptive method was used in the study and data was collected through document analysis method. As a result of the study, it was concluded that the “Change and Recognition of Substance” unit in the secondary 5th grade textbook did not meet the standard of clarity, partially met the standards of accuracy, sufficiency and precision, and met the standards of importance / relevance and depth / breadth. As a result, it was suggested that critical thinking standards be taken into consideration for the preparation of Science and Technology textbooks.
Abstract (Original Language): 
Bu araştırmanın amacı, ortaokulların 5. sınıflarında 2012–2013 öğretim yılında okutulan Fen ve Teknoloji ders kitabındaki “Maddenin Değişimi ve Tanınması” ünitesini eleştirel düşünme standartları çerçevesinde analiz etmektir. Bu çalışmanın evrenini Türkiye’de 2012-2013 eğitim öğretim yılında ortaokulların 5.sınıflarında okutulan Fen ve Teknoloji ders kitapları oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini Talim ve Terbiye Kurulunun 20.12.2009 tarihi 307 sayılı kararıyla 2010-2011 eğitim öğretim yılından itibaren beş yıl süreyle ders kitabı olarak kabul edilen ve ortaokulların 5. sınıflarında 2012–2013 eğitim öğretim yılında okutulan Fen ve Teknoloji ders kitabındaki “Maddenin Değişimi ve Tanınması” ünitesi oluşturmaktadır. Betimsel yöntemin kullanıldığı araştırmada veriler doküman incelemesi yöntemi kullanılarak toplanmıştır. Yapılan analizde, ortaokul 5. sınıf ders kitabında yer alan “Maddenin Değişimi ve Tanınması” ünitesinin eleştirel düşünme standartlarından açıklık standardını karşılamadığı, doğruluk, yeterlilik ve kesinlik standartlarını kısmen karşıladığı, önem/alaka ve derinlik/genişlik standartlarını karşıladığı sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak fen ve teknoloji ders kitapları hazırlanırken eleştirel düşünme standartlarının göz önüne alınmasına ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

REFERENCES

References: 

Aybek, B. (2006). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme
eğilimi ve düzeyine etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi Çukurova Üniversitesi, Adana.
Bakar, E., Keleş, Ö. ve Kocakoğlu, M. (2009). Öğretmenlerin MEB 6. sınıf fen ve teknoloji dersi kitap setleriyle
ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 10, 1
(41-50) 41.
Bakar, E. (2010). Türkiye’de okutulan fen ve teknoloji kitap setlerindeki fen teknoloji- toplum-çevre (FTTÇ)
konularının değerlendirilmesi. International Conference on New Trends in Education and Their
Implications, Antalya-Turkey ISBN: 978 605 364 104 9.
Bizzo, N., Monteiro, P. H. N., Lucas, M. B., Bianco, A. A. G. (2012). Corrected science textbooks and snakebite
casualties in Brazil: 1993-2007. Science Education International, 23 (3), 286-298.
Çakıcı, Y. (2012). İlköğretim 4 ve 5. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarının bilimsel okuryazarlık temaları
açısından incelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, Issue 49, , 81-102.
Çeken, R. (2011). İlköğretim fen ve teknoloji ders kitaplarında kalp ve akciğer ile ilgili şekillerin içerik analizi.
Kastamonu Eğitim Dergisi, 19, 3 903-912.
Demirtaş, M.(2008). İlköğretim 6. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarının belirli değişkenler bakımından
incelenmesi. D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 11, 53-68 (2008).
Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi
Journal of Research in Education and Teaching
Şubat 2014 Cilt:3 Sayı:1 Makale No: 30 ISSN: 2146-9199
324
Feyzioğlu, E. ve Tatar, N. (2012) Fen ve teknoloji ders kitaplarındaki etkinlikleri bilimsel süreç becerilerine ve
yapısal özelliklerine göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37, 164.
Gündoğdu, H. (2009). Eleştirel düşünme ve eleştirel düşünme öğretimine dair bazı yanılgılar. Sosyal Bilimler 7/1
s.57–74.
Güneş, H., Çeliker, D. ve Gökalp, M. (2008). İlköğretim ı. kademedeki yeni fen ve teknoloji ders kitapları
konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,17, 3,193–210.
Hashemi, S. A. (2011). Theuse of crıtıcalthinking in socialsciencetextbooks of high school: a fieldstudy of fars
province in ıran. International Journal of İınstruction, 4 (1), 63–78.
İnaltekin, T., Özyurt, B., Akçay, H. (2012). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf fen ve teknoloji ders kitabı etkinliklerinin
incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2, 2, 63–73.
Karadaş, A., Yaşar, Z,. ve Kırbaşlar, G. (2012). 4. ve 5. sınıf fen ve teknoloji kitaplarında “madde ve değişim”
öğrenme alanı etkinliklerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi
Dergisi (EFMED) 6, 1, 94-123.
Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
Kılıç, A. ve Seven, S. (2007). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: Pegem A Yayıncılık .
Kırbaşlar, G., Güneş, Z., Avcı, F. ve Atalar, A. (2012). Fen ve teknoloji ders kitaplarında “Madde Ve Değişim”
öğrenme alanındaki bazı kavramların ve örneklendirmelerin incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi
Dergisi 18 (2012-2) 61-83.
Maskan, K., Maskan, H. ve Atabay, K. (2007). İlköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji ders kitabının değerlendirme
ölçütleri yönünden incelenmesi. D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 9, 22-32 (2007).
Milli Eğitim Bakanlığı TTKB. (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi(4 ve 5. sınıflar ) Öğretim Programı Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). İlköğretim 5.sınıf Fen ve Teknoloji Öğretmen Kılavuz Kitabı, (2.Baskı) İstanbul:
Devlet Kitapları.
Milli Eğitim Bakanlığı EARGED. (2006). Temel Eğitime Destek Programı Çerçevesinde Hazırlanan İlköğretim 6.
Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı İle İlgili Değerlendirme Raporu. Ankara.
Norris, S. P. (1985). Synthesis of research on criticalthinking. Educational Leadership, 42(8), 40-45.
Nosich, M.G. (2012). Eleştirel Düşünme ve Disiplinlerarası Eleştirel Düşünme Rehberi (B. Aybek, Çev.). Ankara:
Anı Yayıncılık.
Özcan, G. ve Çelenk, S.(2007). Problem çözme yöntemin eleştirel düşünmeye etkisi. Abant İzzet Baysal
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi( 2007) 14.
Paul, R; Elder L. (2007). The Miniature Guide to Critical Thinking: Conceptsand Tools, Foundation for Critical
Thinking Pres.
Paul, R.W. (1991). Staff Development For Critical Thinking: Lesson Plan Remodelling As The Strategy. A.L. Costa
(Ed.). Developing Minds (A Reseource Book For Teaching Thinking). Revised Education, Volume1, Alexandria,
Virginia: ASCD.
Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi
Journal of Research in Education and Teaching
Şubat 2014 Cilt:3 Sayı:1 Makale No: 30 ISSN: 2146-9199
325
Ünsal, Y. ve Güneş, B. (2002). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak m.e.b ilköğretim 4. sınıf fen bilgisi ders
kitabına fizik konuları yönünden eleştirel bir bakış. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 22, 3 (2002) 107-120.
Yapıcı, İ., Coşkun, Y., ve Akbayır, H. (2009). Bir kitap inceleme Çalışma örneği: MEB 10. Sınıf Biyoloji Ders
Kitabının Eleştirel olarak incelenmesi I. Uluslar arası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongre Kitabı 27.01.2014
tarihinde http://www.eab.org.tr/eab/oc/egtconf/pdfkitap/pdf/193.pdf adresinden edinilmiştir.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri Ankara: Seçkin Yayınları.
YÖPİDR, (2005). Yeni Öğretim Programlarını İnceleme ve Değerlendirme Raporu 27.01.2014 tarihinde
http://www.erg.sabanciüniv.edu/ adresinden edinilmiştir.
Quitadamo, I. J.,Faiola, C. L., Johnson, J. E., &Kurtz, M. J. (2008). Community-based inquiryim proves critical
thinking in general education biology. CBE Life Science Education, 7(3), 327-337.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com