DİĞER KİŞİNİN DÜNYASINI ANLAMAK

Eğer karşınızdakinin düşüncelerini ve hislerini anlayabiliyor ve onu dinlerken arada bunu ona sözel olarak aksettirebiliyorsanız dünyayı onların gözüyle görebiliyorsunuz demektir. Bunun temelinde ise karşıdaki kişinin kendi iç dünyasını ön plana almak vardır. Ben ve sen farkım gözetmek, "benim açımdan ben" "senin açından sen" kişinin iç dünyasını yansıtır. "Benim açımdan sen" "senin açından ben" dinleyen kişinin iç dünyasındandır ve kişinin dışında kalır. Buna "dışsal dünya" diyebiliriz ya da diğerinin bakış açısı olarak ifade edebiliriz. Ben seni "senin bakış açından" anladım dendiğinde konuşanın iç dünyasına girilmiş olur. Ben size sizin iç dünyanızdan tepki veriyorsam bu tepkim sizin olduğunuz seviyede, bulunduğunuz noktada tepki vermiş oluyorum demektir. Eğer o kişiyi anladığımız halde hâlâ kendi iç dünyamızdan ona tepki vermek istiyorsak o kişinin dışında kalan bizim bakış açımız olmuş olmaktadır. Bu çeşit tepkiler benim olduğum seviyeyi, noktayı ya da sizin nerede olduğunuz değil benim sizin nerede olmanız gerekiyor düşüncemi yansıtır. Kişiye kendi konusunu anlatması için sözlü ve bedensel iletişime dikkat etmek yanında ona gerekli psikolojik alanın verilmesi gerekir. Meseglan'nın da tam ve doğru olmaları gerekir (Nelson-Jones, 1986, s.152). Danışmada İletişim Yoluyla Bilgi Toplama Teknikleri Meta model, kişinin kendi dilinde sembolize ettiği tecrübesini kişinin diline yeniden bağlamak için linguistik bilgi toplamaya yarayan araçlardır. Bu bilginin yararlı bir şekilde kullanılması için temel olacak kavram, dilin deneyim olmadığı fakat deneyimin sembolü, onun temsili gösterimi olduğudur. Bir alanın haritasının o alanın temsili gösterimi olduğu gibi. Okurlar, "bir harita, o alanın kendisi değildir." kavramına yabancı olmadıkları halde bizim hayat boyu sadece haritalardan deneyimlerimizi edinmekte olduğumuzu acaba hiç düşünmüşler midir? Kişilere danışmanlık edenler ise haritaları değiştirirler - dünyayı değil. Biz haritalarımızı iç ve dış dünyalarımızda karşılıklı etki-tepki yollarıyla yaparız. Bunu da insanlar olarak dil yoluyla yaparız. O zaman dille ilgili meta model araçlarının değerine paha biçilemez. Danışanın şimdiki sözel ve sözel olmayan iletişim sistemi hakkında ve danışanın erişmeyi arzu ettiği durum hakkında bütün bilgileri elde ettikten sonra danışman, danışanın erişmeyi istediği durumu yaşaması için kullanacağı terapi tekniklerini seçer. Biz modellerimizi üç evrensel modelleme süreçleri ile oluştururuz: Genelleme (generali- zation), eksiltme (deletion), anlam bozma (distortion). Bu süreçler yaşamamızı, dünyanın nimetlerinden yararlanmaması sağlarlar, fakat eğer biz kendi öznel, bize ait gerçekleri hayattaki gerçekler olarak alma yanlışlığını yaparsak bu sefer, bu aynı süreçler bizi şuurlar, becerilerimizi bastırır, ezer.