İRAN EĞİTİM SİSTEMİ: Bir Değerlendirme

Ülkenin Adı "Iran" ya da "Pers" devleti aynı bölgeyi adlandırmak için kullanılan iki isimdir. Fakat, bugün için eş anlamlı sayılmazlar. Ariyan ırkından olan insanlar Asya'daki yurtları -nı bırakıp göç ettiklerinde bu topluluğun bir alt grubu da İranlılardı. "Parsa" adı verilen bu grup Hazar Denizi güneyindeki topraklara kendi adını vererek buraya yerleşti. Zaman içinde bölgenin adı "Pars" ve "Fars" olarak anılmaya başlandı. Sasaniler döneminde ise, "İran şehir" olarak adlandırıldı. 1935'den beri de bölge İran adıyla bilinmektedir (Wilber, 1981, s.l). Konumu İran Devleti, Hazar Denizi ile Basra Körfezi arasında kalan topraklarda kurulmuştur. Şuurları içinde birçok farklı etnik kökenden insanlar yaşar. İran, coğrafi konumu nedeniyle Uzakdoğu, Akdeniz ve Avrupa ülkeleri arasmda köprü konumunda olmuştur. Eski çağlardan beri üzerinde pek çok devlet ve imparatorluğun yaşamış olduğu İran topraklan ve dolayısıyla İran devleti güçlü devletlerin her zaman ilgi odağı olmuştur (Wilber, 1981, s.l). Bu yüzden zaman zaman Yunanların, Arapların, Türklerin ve Moğolların saldırısına maruz kalmıştır (Arasteh,1964, s.2). Coğrafî Durumu İran toprak genişliği açısından, oldukça büyük bir ülkedir. Yüzölçümü, 1 Milyon 645 bin kilometre kareye varmaktadır. Kuzeyinde, Rusya olup, bu ülkeyle sının 2300 kilometredir. Doğusunda, Afganistan ve Pakistan olup bu ülkelerle sının sırasıyla 850 ve 830 kilometredir. İran'ın Batı komşusu Türkiye'nin İran ile sının 470 kilometredir. Güneybatı komşusu Irak ile olan sınırı 1280 kilometredir. İran'ın Güneyinde Basra Körfezi ve Hint Okyanusu yer almaktadır. Nüfusu Ülkenin toplam nüfusu, 1976 yılı istatistiklerine göre 34.1 milyondur. 1978'de 36.2 milyona ulaşmıştır. Yıllık ortalama nüfus artışı %3 olduğuna göre, nüfusun 2000 yılında 67 milyona varacağı tahmin edilmiştir (Wilber, 1981, s.2). Ancak, 1995 istatistiklerine göre, toplam nüfus 57 milyondur. Bu da, İran'da yıllık ortalama nüfus artış hızının %3'ün altına düştüğünü göstermektedir. Genel nüfus içinde 15 yaşından küçük olanların oranı %46.7 dir; 15-64 arasında olanların oranı %50.3 tür; 65 yaş ve üstünde olanların oranı ise %3'tür.