Buradasınız

Anasayfa » Content

Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Algısının Örgütsel Bağlılık Davranışına Etkisi

Effect of Perceived Organizational Justice and Organizational Trust on Organizational Commitment Behavior

Journal Name:

  • Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi (EBAD)

Publication Year:

  • 2014
DOI: 
http://dx.doi.org/10.12973/jesr.2014.42.15

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The aim of this study is to determine the effect of perceived organizational justice and organizational trust on organizational commitment. The sample of the study in the survey model is composed of 566 primary school teachers working in the province and the districts of Edirne during the 2010-2011 educational year. The data of the study was collected using three different scales administered simultaneously. In the study, two basic results were obtained through using Beugre’s ‚Organizational Justice Scale‛, Nyhan and Marlowe’s (1997) ‚Organizational Trust Scale‛ and Meyer and Allen’s (2004) ‚Organizational Commitment Scale‛. First, it was determined that there was a positive and high relationship between the predictive variables of organizational justice and organizational trust and the predicted variable of organizational commitment. Second, the feeling of organizational trust was determined statistically to have higher accountability for the organizational commitment when compared to the feeling of organizational justice. As a result of the Path analysis, it was observed that the sub-dimensions of the organizational trust and organizational justice behaviors predicted the organizational commitment behavior in the positive direction. In conclusion, it can be stated that employees’ high organizational trust and organizational justice perceptions will result in an increased organizational commitment.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Giriş Toplumsal ve bireysel ihtiyaçları karşılaması için kurulmuş olan okullar özellikle yirminci yüzyılın ikinci yarısından sonra sosyal ve bireysel değişimin önemli bir kaynağı olarak görülmüştür (Olson, 2007). Okullara yüklenen bu görevi yerine getirmesinde birinci derece rol öğretmenlere aittir. Eğitimsel çabaları etkili bir şekilde planlamak ve yönetmekle sorumlu olan öğretmenlerin, okul üstündeki etkisi diğer öğelere göre çok daha fazladır (Tumin, 1965; Clark, 1984; Lockheed, 1989; Solmon, 1996; Başaran, 1996; Güneş, 1995; Konan, 2002; Celep & Polat, 2008). Öğretmenlerin, eğitim sistemlerinden beklenen ürünleri ortaya çıkarabilmesi ve görevlerini tam olarak yerine getirebilmeleri uygun örgütsel çevrede görev yapmalarına bağlıdır. Örgütsel çevrenin önemli değişkenlerinden biri olan örgütsel bağlılık davranışı uzun yıllardır araştırmacıların ilgisini çeken bir konu olmuştur. Öğretmenlerden beklenen görevlerin yerine getirilmesini örgütsel bağlılığın hangi düzeyde etkilediği ile ilgili araştırmaların sayısı özellikle son yıllarda artmıştır (Sheldon, 1971; Buchanan, 1979; Varoğlu, 1993; Balay, 2000; Celep, 2001; Laschinger, Finegan & Shamian, 2001; Zangaro, 2001; Chen vd., 2003; Koukkanen, Leino-Kilpi & Katajist, 2003; Guatam, 2005; Frow, 2007; Tutar, 2007; Buluç, 2009). Alanyazında örgütsel bağlılık davranışı faklı içerik ve değişkenlerle ilişkisini test etmeye çalışan araştırmalar günümüzde çoğalmıştır. Bazı araştırmacılar örgütsel bağlılık ile yöneticilerin liderlik sitillerini (Özden, 1997; Balay, 2000; Dick & Mctcalfe, 2001; Buluç, 2009; Çokluk & Yılmaz, 2010), okul kültürü ve iklimi (Hoy vd., 2001; Çetin, 2004; Elbir & Doyuran, 2005; Erdem, 2007; Troman, 2008; Yüceler, 2009; Sezgin, 2010; Korkmaz, 2011), örgütsel destek (Özdevecioğlu,2003), iş doyumu (Jenkins & Thomlinson, 1992; Vanderberg & Lance, 1992; Cummings & Parks, 1995; Harrison & Hubbard ,1998; Tuten & Neidermeyer, 2004; Guatam vd., 2004; Akar & Yıldırım, 2008; Izgar, 2008; Yılmaz & Çokluk-Bökeoğlu, 2008; İşçan & Sayın, 2010), vatandaşlık (Mowday, 1998; Celep vd., 2005; Finegan, 2005; Gürbüz, 2006; Baş & Şentürk, 2011), sağlık (Mete & Celep, 2004), tükenmişlik (Chuo, 2003; Güneş, Bayraktaroğlu & Kutanis, 2009) arasındaki ilişkiyi araştırmışlardır. Ayrıca alanyazın tarandığında bazı araştırmacılar örgütsel bağlılık ile örgütsel adalet arasındaki ilişkiyi araştırırken (Folger & Konovsky, 1989; Mcfarlin & Sweeney, 1992; Orpen, 1994; Pillai, 1999; Yıldırım, 2002; Doğan, 2008; Kaneshıro, 2008; Yazıcıoğlu & Topaloğlu, 2009; Çöp, 2008; Erkuş, Turunç & Yücel, 2010; İşcan & Sayın, 2010; Meydan, Basım & Çetin, 2011; Uğurlu & Üstüner, 2011; Arslantürk, 2012) bazı araştırmacılar ise örgütsel bağlılık ile örgütsel güven arasındaki ilişkiyi araştırmışlardır (Brocker,1997; Costigan, İlter & Berman, 1998; Dirks & Ferrin; 2002; Demircan & Ceylan, 2003; Laka-Mathebula, 2004; Çetinel, 2008; Yılmaz, 2008; Paker, 2009; Taşkın & Dilek, 2010; Demirel, 2008; Gider, 2010; Agun, 2011). Ancak bu araştırmaların biri dışında (Kaneshıro, 2008) öğretmenlerin örgütsel bağlılık davranışında örgütsel güven mi? yoksa örgütsel adaletin mi? daha güçlü etkiye sahip olduğu ortaya konulmamıştır. Bu araştırmanın örgütsel bağlılık, güven ve adalet arasındaki ilişkiyi incelemesi acısından eğitim yönetimi alan yazınına önemli bir katkı yapacağı düşünülmektedir. Bu araştırmada ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel güven ve örgütsel güven algılarının, örgütsel bağlılık algıları üzerindeki etkisi incelenmektedir. İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık algılarının, örgütsel güven ve örgütsel adalet algılarından yordanması amaçlanan bu çalışmada temel amaç öğretmenlerin örgütsel bağlılık algılarında, örgütsel güven algısı mı, örgütsel adalet algısı mı daha güçlü etkiye sahiptir? sorusuna cevap aranmaktadır Yöntem Araştırmanın modeli; Bu araştırma, ilişkisel tarama modelindedir. Araştırma modelinde ikisi bağımsız biri bağımlı olmaz üzere üç değişken bulunmaktadır. Örgütsel adaletin alt boyutları, dağıtımsal, işlemsel, etkiletişimsel ve sistemsel adalet bu araştırmada bağımsız değişkenlerin bir parçasını oluşturmaktadır. Araştırmanın diğer bağımsız değişkeni örgütsel güven alt boyutları olan kişilerarası güven ve sisteme güvendir. Araştırmanın bağımlı değişkeni ise örgütsel bağlılık davranışının alt boyutları olan normatif bağlılık, duygusal bağlılık ve devam bağlılığıdır. Araştırmada, öğretmenlerin verdiği cevaplara dayalı olarak, örgütsel güven, örgütsel adalet ile örgütsel bağlılık arasında ilişkinin olup olmadığı ve varsa hangi düzeyde ve yönde birbirlerini etkiledikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada ayrıca öğretmenlerin örgütsel bağlılık algılarında, örgütsel güven algısı mı, örgütsel adalet algısı mı daha güçlü etkiye sahiptir sorularına yanıt aranmıştır Evren ve örneklem; Araştırmanın hedef evreni, 2010-2011 eğitim-öğretim yılında Edirne ili sınırları içinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi ilköğretim okullarında görev yapan 2367 öğretmenden oluşmaktadır. Edirne ilinde merkez ilçede dâhil olmak üzere 9 ilçe bulunmaktadır. Bu dokuz ilçenin tamamı örneklem olarak alınmıştır. Örneklem büyüklüğü, 9 ilçedeki ilköğretim okullarında bulunan 2367 öğretmen üzerinden oransız eleman örnekleme yöntemi kullanılarak seçilmiştir. Örneklem büyüklüğü ise, örneklem büyüklüğü hesaplama formülü uygulanarak hesaplanmıştır. Araştırmanın örneklem büyüklüğünün 480 kişiden oluşması gerektiği belirlenmiştir. Uygulama sırasında karşılaşılacak güçlüklerden en aza indirmek ve örneklemin geçerliliğini arttırmak amacıyla 566 kişilik bir örneklem grubuna ulaşılmıştır. Bu öğretmenlerin 215’i (% 37,9) kadınlardan, 351’i (% 62,1) ise erkek öğretmenlerden oluşmaktadır. Bayan öğretmenlerin % 18,6’sı (1-5) yıllık bir mesleki kıdeme, % 32,1’i (6-10) yıl, % 37,6’sı (11-16) yıl ve % 11,6’sı ise ( 16 ve üstü) yıldan fazla mesleki kıdeme sahiptir. Erkek öğretmenlerin % 15’i (1-5) yıllık bir mesleki kıdeme, % 30,1’i (6-10) yıl, % 44’ü (11-16) yıl ve % 11,9’u (16 ve üstü) mesleki kıdeme sahiptir. Veri toplama araçları; Araştırmada veriler, eş zamanlı olarak uygulanan üç farklı ölçek ile toplanmıştır. Birinci ölçek Beugre's (1996) geliştirdiği ‚Örgütsel Adalet Ölçeği (ÖAÖ), ikinci ölçek Nyhan ve Marlowe'un (1997) geliştirdiği ‚Örgütsel Güven Ölçeği (ÖGÖ), üçüncü ölçek ise Meyer and Allen's (2004) geliştirdiği ‚Örgütsel Bağlılık Ölçeği’dir (ÖBÖ). Veri toplama aracı öncelikli olarak geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Örgütsel Adalet Ölçeği (ÖAÖ): Bu çalışmada kullanılan örgütsel adalet ölçeği toplam 35 maddeden oluşmaktadır. Ölçekteki 10 madde dağıtımsal adalet boyutunu, 5 madde işlemsel adalet boyutunu, 10 madde etkiletişimsel adalet boyutunu ve 10 madde sistemsel adalet boyutlarını ölçmektedir. Örgütsel adalet ölçeğini yanıtlayan bireyler her bir maddeye katılma düzeyleri ‚(1) Kesinlikle Katılmıyorum ile (5) Kesinlikle Katılıyorum arasında değişen beşli Likert tipi bir ölçekte işaretlemektedirler. Örgütsel adalet ölçeğinin genel betimsel istatistik sonuçlarına göre genel ortalama 80,01, standart sapması 24,17 ve varyansı 584,52 'dir. Ölçeğin her bir boyutunun ne derecede güvenilir olduğunu değerlendirmek amacıyla madde analizine dayalı olarak hesaplanan Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayılarına bakılmıştır. Bu katsayılar; dağıtımsal adalet boyutu için 0.91, İşlemsel adalet boyutu için 0.78, etkiletişimsel boyutu için 0.95, sistemsel adalet boyutu için 0.93 ve ölçeğin bütünü için ise 0.96 olarak bulunmuştur. Örgütsel Güven Ölçeği (ÖGÖ): Örgütsel güven ölçeği 12 maddeden oluşmaktadır. Ölçekteki 8 madde kişilerarası güveni, 4 madde ise sisteme güven alt boyutunu ölçmektedir. Örgütsel adalet ölçeğini yanıtlayan bireyler her bir maddeye katılma düzeyleri ‚(1) Hemen Hemen Hiç ile (7) Yüzde Yüz arasında değişen yedili Likert tipi bir ölçekte işaretlemektedirler. 2 alt boyuttan oluşan örgütsel güven ölçeğinin genel betimsel istatistik sonuçlarına göre ölçeğin genel ortalaması 41,73, standart sapması 15,96 ve varyans değeri 254,74 'dür. Ölçeğin her bir boyutunun ne derecede güvenilir olduğunu değerlendirmek amacıyla madde analizine dayalı olarak hesaplanan Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayılarına bakılmıştır. Bu katsayılar; kişilerarası güven boyutu için 0.96, sisteme güven boyutu için 0.90 ve ölçeğin bütünü için ise 0.97 olarak bulunmuştur. Örgütsel Bağlılık Ölçeği (ÖBÖ): Bu çalışmada kullanılan örgütsel bağlılık ölçeği toplam 17 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin duygusal bağlılık boyutunu 6 madde, 5 madde normatif bağlılık boyutunu ve 6 madde ise devam bağlılığını ölçmektedir. Örgütsel adalet ölçeğini yanıtlayan bireyler her bir maddeye katılma düzeyleri ‚(1) Kesinlikle Katılmıyorum ile (5) kesinlikle katılıyorum arasında değişen beşli Likert tipi bir ölçekte işaretlemektedirler. Üç alt boyuttan oluşan örgütsel bağlılık ölçeğinin genel ortalama puanı 51,86, standart sapma değeri 7,63 ve varyans değeri ise 58,25 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin her bir boyutunun ne derecede güvenilir olduğunu değerlendirmek amacıyla madde analizine dayalı olarak hesaplanan Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayılarına bakılmıştır. Bu katsayılar; duygusal bağlanma boyutu için 0.85, normatif bağlanma boyutu için 0.89, devamsal bağlanma boyutu için 0.79 ve ölçeğin bütünü için ise 0.81 olarak bulunmuştur Bulgular Path katsayıları ve p değerleri incelendiğinde, öğretmenlerin kişiler arası güven algılarındaki artış devam bağlılığının % 74’ünü açıklamakta iken duygusal ve devam bağlılığını yordamada başarısızdır. Bu bulgu, örgütsel güven davranışının alt boyutu olan kişilerarası güven, örgütsel bağlılık davranışının devam bağlılığının güçlü bir yordayıcı olduğunu göstermektedir. Bu bulgu, kişilerarası güvene ilişkin algının olumlu hale gelmesiyle birlikte, duygusal bağlılık davranışın arttığı biçiminde yorumlanabilir Öğretmenlerin dağıtımsal adalet algılarındaki artış duygusal bağlanma davranışının % 15’ini ve devam bağlılığı davranışlarının % 47’sini açıklamaktadır. Ancak dağıtımsal adalet, normatif bağlılık davranışını açıklamada başarısızdır. Bu bulgu, örgütsel adalet davranışının alt boyutu olan dağıtımsal adaletin, örgütsel bağlılık davranışının devam bağlılık davranışının daha güçlü bir yordayıcısı olduğunu göstermektedir. Öğretmenlerin sistemsel adalet algısı, normatif bağlılığın % 1.26’sını ve devam % 1.34’ünü açıklamaktadır. Ancak sistemsel adalet algısı, duygusal bağlılığı açıklama başarısızdır. Öğretmenlerin işlemsel adalet algıları ile duygusal bağlılık ve devam bağlılıklarını açıklamada başarısızdır. Ancak öğretmenlerin işlemsel adalet algıları normatif bağlılığın % 11’ini açıklamaktadır. Son olarak öğretmenlerin sisteme güven algıları örgütsel bağlılığın tüm alt boyutlarını açıklamada başarısızdır. Tartışma ve Sonuç Araştırmada iki ana sonuca ulaşılmış ve raporlaştırılmıştır. Bunlardan birincisi, yordayıcı değişkenler olan örgütsel adalet ve örgütsel güven ile yordanan değişken olan örgütsel bağlılık arasında olumlu ve yüksek bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Çalışanların örgütsel güven ve adalet algıları artığında örgütsel bağlılık davranışlarının artacağı istatistiksel olarak görülmüştür. Birçok araştırma sonucu da (Pillai,1999; Beugre,1996; Arye,2002; Korsgaard,1995; Kaneshıro, 2008) örgütsel bağlılık ile örgütsel güven ve adaletin bir birleriyle ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Bu noktada öğretmenlerin kendilerinden beklenen görevleri tam olarak yerine getirmeleri için yöneticilerin adaletli bir yönetim tarzı benimsemeleri ve güvenli bir örgüt iklimi oluşturmaları öğretmenlerde yüksek bir bağlılık duygusu oluşturacağı söylenebilir. Bu araştırmada elde edilen ikinci önemli bulgu, çalışanların örgütlerine bağlılıklarında örgütsel güvenin, örgütsel adaletten daha fazla önemli olduğu sonucudur. Örgütsel güven, örgütsel adalet ve örgütsel bağlılığın birbirleri üzerine etkilerini araştıran alan yazında çok az sayıda araştırmaya rastlanmaktadır. Kaneshıro (2008) örgütsel adalet, örgütsel güven ve örgütsel bağlılık değişkenlerinin anlamlı bir biçimde ilişkili olduğunu belirlediği çalışması, bu araştırmanın sonuçlarını desteklenmektedir. Bu nedenle yöneticiler öncelikli olarak kurumalarında güven duygusu oluşturmaları önemlidir. Hoy ve Tarter’da (2004) okullardaki örgütsel adaletin en temel taşının okuldaki güven algısı olduğunu öne sürmüştür. Bundan dolayı yöneticiler öğretmenlere öncelikli olarak ona ve aldığı kararlara güvenmeleri gerektiğini göstermeleri gerekmektedir. Yöneticilerin öğretmenlerde güven duygusu oluşturmaları için idari işlerin dağıtımında, ek derslerin verilmesi, nöbet uygulamalarında öğretmenler arasında ayrım yapmadan adil davranmaları öğretmenlerin güven duygularını arttıracaktır. Artan güven duygusu ile birlikte öğretmenlerin bağlılıkları artacak ve böylece örgüt kendinden beklenen düzeyde nitelikte ve verimli işleyecektir. Aynı zamanda idari ve akademik işlerde yüksek düzeyde performans gösteren öğretmenlerin adalet ve güven algılarını arttırmak için yöneticilerin fazladan çaba göstermesi önerilebilir. Zira bu öğretmenlerin örgütlerine bağlılıkların yüksek olmasından örgüt kazançlı çıkacaktır. Yöneticilere, bu çalışanlar için özellikle ödüllendirme ve ya ceza işlemlerinde daha adil davranılması ve güven duygularının artırılması önerilebilir. Sonuç olarak, alanyazındaki çalışmalara benzer bir biçimde bu araştırmada da örgütsel güven ile örgütsel bağlılık arasında anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bu noktada yöneticilerin davranışlarında tutarlı, dürüst ve yardımsever davranmaları, dedikodudan kaçınmaları, sır tutmaları, nezaketli davranmaları, iletişim kanallarını açık bırakmaları ve çalışanlarına ilgili göstermeleri öğretmenlerin güven duygularını arttırmak etkili yollar olacağı söylenebilir. Güven algısının yüksek olduğu örgütle çalışanların örgütlerine bağlılıkları artacaktır. Bu durum hem çalışanların performanslarını yükseltecek hem de örgütün verimliliğini artıracaktır. Özelikle çalışanların örgütlerine bağlanmalarının zorunluktan hislerini engellemeleri ve duygusal bağlılıklarını artırmaları gerekmektedir. Bağlılığın alt boyutlarından birisi olan duygusal bağlılığı artırmak için yöneticilerin daha fazla çaba harcaması gerektiği unutulmamalıdır. Bu araştırmada, örgütsel bağlılık üzerinde örgütsel güvenin ve örgütsel adaletin etkisinin pozitif yönde ve anlamlı olduğu, öğretmenlerin örgütsel bağlılık davranışlarını, örgütsel güven ve adaletin arttırdığı ortaya konmuştur. Araştırmada ayrıca öğretmenlerin örgütsel güven algılarının, örgütsel adalet algısına göre örgütsel bağlılığı daha fazla arttırdığı ortaya konmuştur. Örgütsel güven, örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin düzeyi ve yönünün incelendiği bu çalışmanın bulgularına dayalı olarak; işgörenlerin yüksek örgütsel adalet ve örgütsel güven algıları, artan bir örgütsel bağlılıkla sonuçlanacağı söylenebilir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-orgutsel-adalet-orgutsel-guven-algisinin-orgutsel-baglilik-davranisina-etkisi.pdf
  • 2
265
286
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Adams, J. (1965). Inequity in social exchange. Advances in Experimental Social Psychology, 2, 267-
299
Agun, H. (2011). Örgütsel güven ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki üzerine bir araştırma.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
İstanbul.
Allen, N. J. & Grisaffe, D. B. (2001). Employee commitment to the organization and customer
reactions: Mapping the linkages. Human Resource Management Review, 11, 209-236.
Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance
and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-
18.
Atalay, İ. (2002). Örgütsel vatandaşlık ve örgütsel adalet. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Baş, G. & Şentürk, C.(2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel
vatandaşlık ve örgütsel güven algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17 (1), 29-
62.
Baş, G. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet ve örgütsel güven düzeyleri
arasındaki ilişki. Journal of Education and Humanities: Theory and Practice, 1 (2), 17-36.
Beugré, C. D. (1996). Analyzing the effects of perceived fairness on organizational commitment
and workplace aggression. PhD. Dissertation. Rensselaer Polytechnic Institute, Troy, New
York.
Bies, R. J. & Moag, J. F. (1986). Interactional justice: Communication criteria of fairness. Research
on negotiations in organizations (Eds: R.J. Lewicki, B. H. Sheppard & M. H. Bazerman).
(Vol. 1, pp. 43–55). Greenwich: JAI.
Blodgett, J. G., Hill, D. J. & Tax, S. S. (1997). The effects of distributive justice, procedural and
interactional justice on postcomplaint behavior. Journal of Retailing, 73 (2), 185-210.
Boylu, Y. & Güçer, E. (2007). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir
araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 44 (511), 55-74.
Buluç, B. (2009). Sınıf öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile
örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Educational Administration: Theory and Practice, 15 (57),
5-34.
Celep, C. (2000). Eğitimde örgütsel adanma ve öğretmenler. Ankara: Anı Yayıncılık.
Cemaloğlu, N. & Kılıç, Ç. A. (2012). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin
örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 12 (23), 132-156.
Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi – Journal of Educational Sciences Research
277
Çetin, M. Ö. (2004). Örgüt kültürü ve örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Çetinel, E. (2008). Örgütsel güven ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki üzerine bir araştırma.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Sakarya.
Chen, Z. X. & Francesco, A. M. (2003). The relationship between the three components of
commitment and employee performance in China. Journal of Vocational Behavior, 62 (3),
490-516.
Chughtaı, A. A. & Sohail, Z. (2006). Antecedents and consequences of organizational
commitment among Pakistani university teachers. Applied H.R.M. Research, 11 (1), 39-64.
Cihangiroğlu, N (2011). The analysis of relationship between organizational justice perception
and organizational commitment of military physicians. Gulhane Medical Journal, 53 (1), 9-
16.
Çıtır, I. Ö. & Kavi, E. (2010). Algılanan örgütsel güven ile iş güvencesi arasındaki ilişkiye
yönelik bir araştırma. Journal of Administrative Sciences, 8 (2), 232-243.
Clark, R. M. (1983). Family life and school achievement: Why poor black children suceed or fail.
Chicago: University of Chicago Press.
Çokluk, Ö. & Yılmaz, K. (2010). The relationship between leadership behavior and
organizational commitment in Turkish primary schools. Bilig - Türk Dünyası Sosyal
Bilimler Dergisi, 14 (54), 75-92.
Colquitt, J. A., Greenberg, J. & Zapata-Phelan, C. P. (2005). What is organizational justice? A
historical overview. The handbook of organizational justice (Eds: J. Greenberg & J. A.
Colquitt). Mahwah, NJ: Erlbaum. pp. 3-56.
Cook, J. & Wall, T. (1980). New work attitude measures of trust, organizational commitment
and personal need nonfulfillment. Journal of Occupational Psychology, 53, 39-52.
Costigan, R. D., İlter, S. S. & Berman, J. J. (1998). A multidimensional study of trust in
organizations. Journal of Managerial Issues, 10 (3), 303-318.
Çubukcu, K. (2010). Örgütsel güven kavramının öğretmenler açısından örgütsel bağlılık üzerine
etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
Ankara.
Demircan, N. & Adnan, C. (2003). Örgütsel güven kavramı: Nedenleri ve sonuçları. Celal Bayar
Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 10 (2), 139-150.
Demircan, N. (2003). Örgütsel güvenin bir ara değişken olarak örgütsel bağlılık üzerindeki
etkisi eğitim sektöründe bir uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gebze İleri Teknoloji
Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Demirel, Y. (2008). Örgütsel güvenin örgütsel bağlılık üzerine etkisi: tekstil sektörü çalışanlarına
yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi, 15 (2), 179-194.
Dirks, K. T. & Donald, L. F. (2001). The role of trust in organizational settings. Organization
Science, 12 (4), 450-467.
Doğan, A. (2008). İlköğretim kurumlarında örgütsel adaletin örgütsel bağlılık üzerine etkisi.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Sakarya.
Doğan, S. & Kılıç, S.(2007). Örgütsel bağlılığın sağlanmasında personel güçlendirmenin yeri ve
önemi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29, 37-61.
METE & SERİN
Effect of Perceived Organizational Justice and Organizational Trust on Organizational Commitment Behavior
278
Durna, U. & Eren, V. (2006). Üç bağlılık unsuru ekseninde örgütsel bağlılık. Doğuş Üniversitesi
Dergisi, 6 (2), 210-219.
Ercan, Y. (2006). Okullardaki örgütsel güven düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi.
Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 739-756.
Erkuş, A., Turunç, Ö. & Yücel, R. (2011). Örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler
de içsel ve dışsal iş tatminin aracılık rolü: Bankacılık sektöründe bir araştırma.
Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6 (1), 245-270.
Eskew, D. E. (1993). The role of organizational justice in organizational citizenship behavior.
Employee Responsibilities and Rights Journal, 6 (3), 185-194.
Folger, R. & Cropanzano, R. (1998). Organizational justice and human resource management.
Thousand Oaks, CA: Sage.
Folger, R. & Konovsky, M. A. (1989). Effects of procedural and distributive justice on reactions
to pay raise decisions. Academy of Management Journal, 32 (1), 115-130.
Frow, P. (2007). The meaning of commitment in professional service relationships: a study of
the meaning of commitment used by lawyers and their clients. Journal of Marketing
Management, 23 (3), 243-265.
Greenberg, J. & Colquitt, J. A. (2005). Handbook of organizational justice. Mahwah, NJ: Lawrence
Erlbaum.
Greenberg, J. (1987). A taxonomy of organizational justice theories. The Academy of Management
Review, 12 (1), 9-22.
Guatam, T. (2005). Organizational identification and organizational commitment: distinct
aspects of two related concepts. Asian Journal of Social Psychology, 7, 301-315.
Gül, H. (2002). Örgütsel bağlılık yaklaşımlarının mukayesesi ve değerlendirmesi. Ege Akademik
Bakış, 2 (1), 45-46.
Güneş, İ., Bayraktaroğlu, S. & Kutanis, R. Ö. (2009). Çalışanların örgütsel bağlılık ve tükenmişlik
düzeyleri arasındaki ilişki: bir devlet üniversitesi örneği. Süleymen Demirel University the
Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 14 (3), 481-497.
Gürbüz, S. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile duygusal bağlılık arasındaki ilişkilerin
belirlenmesine yönelik bir araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (2), 48-75.
Hoy, W. K. & Tarter, C. J. (2004). Organizational justice in schools: No justice without trust.
International Journal of Educational Management, 18, 250-259.
Hoy, W. K. & Tschannen-Moran, M. (2003). The conceptualization and measurement of faculty
trust in schools. Studies in leading and organizing schools (Eds: W. K. Hoy & C. Miskel).
Greenwich: CT: Information Age Publishing. pp. 181–207.
Huselid, M. & Day, N. (1991). Organizational commitment, job ınvolvement and turnover: A
substantive and methodological analysis. Journal Of Applied Psychology, 76 (3), 380-391.
İşcan, F. Ö. & Naktiyok, A. (2003). Çalışanların örgütsel bağdaşımlarının belirleyicileri olarak
örgütsel bağlılık ve örgütsel adalet algıları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 59 (1), 181-
201.
İşçan, F. Ö. & Sayın, Ö. (2010). Örgütsel adalet, iş tatmini ve örgütsel güven arasındaki ilişki.
Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24 (4), 195-216.
Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi – Journal of Educational Sciences Research
279
Jeong-Ho, J. (2009). The impact of organizational justice and job security on organizational
commitment. exploring the mediating effect of trust in top management. In Partial
Fulfıllment of the Requırements for the Degree of Doctor of Philosophy, USA.
Kaneshiro, P. (2008). Analyzing the organizational justice, trust, and commitment relationship
in a public organization. Graduate Faculty of the Department of Business and
Technology Management in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of
PhD. Prescott Valley, Arizona.
Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık
üzerindeki etkisi. Educational Administration: Theory and Practice, 17 (1), 117-139.
Korsgaard, M. A. & Roberson, L. (1995). Procedural justice in performance evaluation: The role
of instrumental and non-instrumental voice in performance appraisal discussions.
Journal of Management, 21 (4), 657-669.
Koşar, D. & Münevver, Y. (2013). Organizational culture and organizational trust as predictors
of teachers’ organizational citizenship behaviors. Educational Administration: Theory and
Practice, 19 (4), 603-627.
Koys, D. J. & DeCotiis, T. A. (1991). Inductive measures of psychological climate. Human
Relations, 44, 265-276.
Lockheed, M. E. & Komenan, A. (1989). Teaching quality and student achievement in Africa:
The case of Nigeria and Swaziland. Teaching and Teacher Education, 5 (2), 93-113.
Mayer, R. C., Davis, J. H. & Schoorman, F. D. (1995). An integrative model of organizational
trust. The Academy of Management Review, 20 (3), 709-734.
Meydan, C., Basım, N. H & Çetin, F. (2011). Örgütsel adalet algısı ve örgütsel bağlılığın
tükenmişlik üzerine etkisi: Türk kamu sektöründe bir araştırma. Bilig, 57, 175-200.
Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1984). Testing the side-bet theory of organizational commitment:
Some methodological considerations. Journal of Applied Psychology, 69 (3), 372-378.
Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational
commitment. Human Resource Review, 1 (1), 61-89.
Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1997). Commitment in the workplace: Theory, research, and application.
Thousand Oaks, California: Sage Publications.
Meyer, J. P. & Allen, N. J. (2004). TCM employee performance and contextual performance with
commitment survey academic users guide 2004, turnover, job satisfaction and affective
commitment. Canada: University of Western Human Resource Management Review.
Meyer, J. P. & Herscovitch, L. (2001). Commitment in the workplace: Toward a general model.
Human Resource Management Review, 11, 299-326.
Meyer, J. P., Stanley, D. J., Herscovitch, L. & Topolnytsky, L. (2002). Affective, continuance and
normative commitment to the organization: A meta-analysis of antecedents, correlates
and consequences. Journal of Vocational Behavior, 61 (1), 20-52.
Mishra, J. & Morrissey, M. (1990). Trust in employee/employer relationships: A survey of west
Michigan managers. Public Personnel Management, 19 (4), 443-485.
Newstrom, J. W. & Davis, K. 1993. Organizational behavior: Human behavior at work. New York:
McGraw-Hill.
Nyhan, R. C. & Marlowe, H. A. (1997). Development and psychometric properties of the
organizational trust inventory. Evaluation Review, 21 (5), 614-635.
METE & SERİN
Effect of Perceived Organizational Justice and Organizational Trust on Organizational Commitment Behavior
280
Olson, R. D. (2007). Psychological theory and educational reform. USA: Wiley Blackwell.
Orpen, C. (1994). The effects of organizational and individual career management on career
success. International Journal of Manpower, 15 (1), 27-37.
Özbek, F. M. & Umarov, A. (2010). Prosedürel adalet, dağıtımsal adalet ve değersel bağlılık
ilişkisi: Bir yapısal eşitlik modeli uygulaması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler
Dergisi, 24 (2), 307-318.
Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin
belirlenmesine yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi. İİBF Dergisi, 18 (2), 113-
130.
Özer, N., Demirtaş, H., Üstüner, M. & Cömert, M. (2006). Ortaoğretim öğretmenlerinin örgütsel
güven algıları. Ege Eğitim Dergisi, 7 (1), 103-124.
Paker, N. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel güvenleri ile örgütsel bağlılıkları
arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Sakarya.
Polat, S. & Celep, C. (2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel güven,
örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim
Yönetimi, 14 (54), 307-331.
Rawls, J. (1971). A theory of justice. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Sezgin, F. ( 2010). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bir yordayıcısı olarak okul kültürü.
Education and Science, 35 (156), 142-159.
Sheldon, M. E. (1971). Investments and involvements of mechanism producing commitment to
the organization. Administrative Science Quarterly, 16, 143-150.
Shore, T. H. (1995). Managerial perceptions of employee commitment in relations to the
organization. Academy of Management Journal, 38 (6), 1593-1615.
Solmon, M. A. (1996). Impact of motivational climate on students’ behaviors and perceptions in
a physical education setting. Journal of Educational Psychology, 38, 731-738.
Taşkın, F. & Dilek, R. (2010). Örgütsel güven ve örgütsel bağlılık üzerine bir alan araştırması.
Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (1), 37-46.
Taylor, R. G. (1989). The role of trust in cobor-management relations. Organization Development
Journal, 7, 85-89.
Thibaut, J. & Walker, L. (1978). A theory of procedure. California Law Review, 66, 541-566.
Topaloğlu, M., Koç, H. & Yavuz, E. (2008). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bazı temel
faktörler acısından analizi. Kamu- İş, 9, 4-13.
Tsui, K. T. & Cheng, Y. C. (1999). School organizational health and teacher commitment: A
contingency study with multi-level analysis. Educational Research and Evaluation, 5, 249-
268.
Tutar, H. (2007). Erzurum’da devlet ve özel hastanelere çalışan sağlık personelinin işlem adaleti,
iş tatmini ve duygusal bağlılık durumlarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12 (3), 97-120.
Uğurlu, T. C. & Üstüner, M. (2011). Effects of administrators’ ethical leadership and
organizational justice behavior on teachers’ organizational commitment level. H.U.
Journal of Education, 41, 434-448.
Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi – Journal of Educational Sciences Research
281
Uyguç, N. & Çırmın, D. (2004). DEÜ araştırma ve uygulama hastanesi merkez laboratuvarı
çalışanlarının örgüte bağlılıklarını ve işten ayrılma niyetlerini etkileyen faktörler. DEÜ
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (1), 91-99.
Varoğlu, D. (1993). Kamu sektörü çalışanlarının işlerine ve kuruluşlarına karşı tutumları,
bağlılıkları ve değerleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Ankara.
Wasti, A. (2003). Kültürlerarası çalışmalarda yöntem: örgütsel bağlılık yazınından dersler.
Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3 (2), 125-145.
Wech, B. (2002). Trust context: Effect on organizational citizenship behavior, supervisory
fairness and job satisfaction beyond the influence of leader-member exchange. Business
and Society, 41 (3), 353-360.
Wiener, Y. (1982). Commitment in organization: A normative view. Academy of Management
Review, 7 (3), 418-428.
Yazıcıoğlu, İ. & Topaloğlu, I. G. (2009). Örgütsel adalet ve bağlılık ilişkisi: Konaklama
işletmelerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 3-16.
Yıldırım, F. (2002). Çalışma yaşamında örgüte bağlılık ve örgütsel adalet ilişkisi. Yayımlanmamış
Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yılmaz, K. & Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2008). Organizational citizenship behaviors and
organizational commitment in Turkish primary schools. World Applied Sciences Journal, 3
(5), 775-780.
Yılmaz, K. (2008). The relationship between organizational trust and organizational
commitment in Turkish primary schools. Journal of Applied Sciences, 8 (12), 2293-2299.
Yüceler, A. (2009). Örgütsel bağlılık ve örgüt iklimi ilişkisi: Teorik ve uygulamalı bir çalışma.
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 445-458.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com