Journal Name:
- FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi
Author Name | University of Author | Faculty of Author |
---|---|---|
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Orta Asya Türk tarihinin son dönemi hakkındaki en önemli yerli kaynaklardan
birisi Firdevsü’l-İkbâl adlı Çağatayca tarih kitabıdır. Eser, Hive hanı El Tüzer
Han’ın (1804-1806) emri üzerine Mûnis Harezmî (1778-1829) tarafından telif
edilmeye başlanmıştır. 1806’da El Tüzer’in ölümünü nedeniyle telif çalışmasına
ara vermek zorunda kalan Mûnis, El Tüzer’den sonra tahta geçen El Tüzer Han’ın
kardeşi Muhammed Rahim Bahadur Han’ın (1806-1825) emriyle çalışmaya kaldığı
yerden devam etmiştir. Ancak bir süre sonra Muhammed Rahim Bahadur
Han, Mûnis’i Ravzatu’s-Safâ adlı Farsça tarih kitabını Çağataycaya çevirmekle
görevlendirince eserin telifi ikinci kez sekteye uğramıştır.
Mûnis, El Tüzer Han’ın ve saltanatının yedinci yılına kadar Muhammed
Rahim Bahadur Han’ın dönemlerinin bitirdiğinde -yukarıda anlatılan sebepten
dolayı- eserine ara vermek zorunda kaldığından eserin 1813-1825 yıllarını kapsayan
bundan sonraki bölümleri, Mûnis’in ölümünden sonra Muhammed Rahim
Bahadur Han’dan sonra han olan Allah Kulu’nun (1825-1843) emriyle Mûnis’in
hem yeğeni hem de talebesi olan Muhammed Rıza Mirab Âgehî (1809-1874) tarafından
yazılmıştır. Böylece elimizdeki çift yazarlı bir eser olan Firdevsü’l-İkbâl
ortaya çıkmıştır.
FULL TEXT (PDF):
- 4