Buradasınız

YUNAN TARĠHÇĠLERĠNĠN GÖZÜYLE 1930 TÜRK-YUNAN DOSTLUK ANTLAġMASI VE VENĠZELOS’UN BU SÜRECE KATKILARI

The 1930 Turkish-Greek Friendship Treaty and Aid of Venizelos to this Process from the View of Greek Historians

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
There were problems in Turkey – Greece relations after the Lausanne Treaty up to year 1928 which Venizelos came to power. Main problems were about the interpretation of exchange protocol and various problems related with Fener Patriarchate. At elections of August 19, 1928 Venizelos became a powerful leader and he tried to rise the life quality of Greek citizens. The Venizelos government also tried to strengthen the relations of Greece with leading and neighboring countries. In spite of existing problems, the main target of Venizelos‟s foreign policy was to cooperate with Turkey. Venizelos only 11 days after from his election victory sent a letter to Turkish foreign minister Tevfik Rüştü (Aras) and Prime Minister İsmet (İnönü). This was the main evidence of his policy. With positive answer of Turkey‟s to this letter the way to Turkish - Greek friendship opened. Venizelos tried hardly for friendship especially he stood against the opposition of the immigrants. He closed his ears to conflicts, he told to Greeks the importance of the peace and he gave messages regarding that the existing area of Greece is enough for development. Regarding to this the visit of Greek prime minister on October 30, 1930 ended fruitfully. In this visit “The Friendship, Neutrality, Agreement And Arbitration Treaty”, “The Protocol Related With Limitation Of The Naval Forces”, “Residence, Trade And Sailing Agreement” were signed. The purpose of Greece with these agreements was firstly to secure its borders and to move the sources saved for naval weapons to other needs. Greek historians can criticize that some actions of Venizelos were extreme for friendship. But most of them accept that the agreements signed at 1930 were a big political success for Venizelos. This was a realistic diplomacy and a generous enterprise to solve the problems of the peoples of two countries that were seeking peace and cooperation.
Abstract (Original Language): 
Lozan Antlaşması‟ndan sonra 1928 yılında Venizelos Yunanistan‟da tekrar iktidara gelene kadarki süreçte, özellikle Mübadele Protokolü‟nün yorumu ve uygulamasındaki sorunlar ile Fener Ortodoks Rum Patrikhanesi ile ilgili bir takım meseleler sebebiyle Türk-Yunan ilişkilerinde pürüzler yaşanmıştır. 19 Ağustos 1928 seçimleriyle Venizelos son derece güçlü bir şekilde iktidara geldiğinde, Yunanistan nüfusunun yaşam koşullarını iyileştirme gayreti içine girmiştir. Venizelos hükümeti diğer taraftan Yunanistan‟ın büyük güçlerle ve komşu ülkelerle ilişkilerini düzenlemek istemiştir. Sorunlar olmasına rağmen Türkiye ile yakın işbirliğine gitmek, Venizelos‟un dış siyasetinin en önemli hedefini teşkil etmiştir. Bunun en çarpıcı göstergesi, Venizelos‟un seçim zaferinden sadece on bir gün sonra Türk Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü (Aras) Bey‟e ve Başbakan İsmet (İnönü) Paşa‟ya gönderdiği mektuptur. Türkiye‟den de olumlu yanıt gelmesi üzerine Türk-Yunan dostluğuna giden yol açılmıştır. Venizelos dostluk adına Yunanistan‟da özellikle göçmenlerden gelen muhalefeti göğüslemiş, kendisini bu dostluktan alıkoymak isteyenlere kulaklarını kapatmış ve Yunan halkına barışın önemini, Yunanistan sınırları içindeki alanın gelişmek için yeterli olduğunu anlatan mesajlar vermiştir. Bu sayede Yunan başbakanının Ankara ziyareti 30 Ekim 1930 günü Dostluk, Tarafsızlık, Uzlaşma ve Hakemlik Antlaşması; Deniz Kuvvetlerinin Sınırlandırılmasına İlişkin Protokol; İkamet, Ticaret ve Seyrisefain Antlaşması‟nın imzalanmasıyla neticelenmiştir. Yunanistan bu antlaşmalarla öncelikle sınırlarını güvenceye almayı ve deniz silahlanmasına ayrılacak kaynakları başka sahalara aktarmayı amaçlamıştır.Yunan tarihçileri Venizelos‟un dostluk uğruna bazı icraatlarını ve söylemlerini aşırı bularak eleştirilebilmektedir. Yine de pek çoğuna göre 1930 yılındaki antlaşmalar Venizelos‟un en büyük diplomatik başarılarıdır ve geçmişten gelen sorunları aşmak, dostlukla işbirliğine yönelmek isteyen iki halkın özgür ve bağımsız diplomatik etkinliği, cesaretli bir girişim ve gerçekçi bir siyasettir.
93
123

REFERENCES

References: 

Akagündüz. (29 Teşrinievvel 1930). Dört Venizelos. Cumhuriyet, s.3.
Aleksandris, A. (1988). To İstoriko Plesio Ton Ellinoturkikon Sheseon [Türk-Yunan İlişkilerinin Tarihi Çerçevesi]. İ Ellinoturkikes Shesis 1923-1987 [Türk-Yunan İlişkileri 1923-1987] (s. 33-172). Athina: Ekdosis Gnosi.
Anastasiadu, İ. (1982). O Venizelos Ke To Ellinoturkiko Simfono Filias Tu 1930 [Venizelos ve 1930 Türk-Yunan Dostluk Antlaşması]. Athina: Ekdosis Filippoti.
Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi. (1986). Siren. Cilt(20). İstanbul: Milliyet Yayınları.
Delta, P. (1978). Eleftherios K. Venizelos. Athina.
Düstur. 3. Tertip, Cilt (11); Cilt (12).
Egkiklopedia. (2002). Komma Ton Fileleftheron. Tomos (20). Athina: Nea Ekdosi.
Eleftheriu K. Venizelu Polithike İpothike [Eleftherios K. Venizelos‟un Siyasal Vasiyeti]. (2002). Athina: Ekdosis Okeanida.
Erdem, N. (2003). Lozan Antlaşması‟ndan Günümüze Batı Trakya Türkleri‟nin Eğitim ve Öğretim Birliği Sorunu. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü.
Nilüfer ERDEM
125
Erdem, N. (2009). Yunan Tarihçiliğinin Gözüyle Anadolu Harekatı 1919-1923. Basılmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü.
Eren, H. (1995). Batı Trakya Türkleri. Basılmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Grigoriadis, F. (1972). İstoria Tis Sighronis Elladas 1909-1940 [Çağdaş Yunanistan Tarihi 1909-1940]. Tomos (3). Athina: Ekdosis Kendrinos.
Haciantoniyu, K. (2002). İstoria Tis Neoteris Elladas 1821-1941 [Yeni Yunanistan Tarihi 1821-1941]. Athina: Ekdosis Diyorasis.
Haciantoniyu, K. (2004). Theodoros Pagkalos. Athina: Ekdosis İolkos.
Hering, G. (2004). Ta Politika Kommata Stin Ellada 1821-1936 [Yunanistan‟daki Siyasi Partiler 1821-1936]. Tomos (2). Athina: Ekdosis Morfotiko İdrima Ethnikis Trapezis.
Kavaklı, E. (1983). Atatürk Devrimleri ve Batı Trakya Türlüğü. Batı Trakya Dergisi, 16 (189), 7-20.
Kiçikis, D. (1981). İstoria Tu Ellinoturkiku Horu 1928-1973 [Yunan-Türk Bölgesi‟nin Tarihi 1928-1973]. Athina: Ekdosis Estia.
Kiçikis, D. (1998). Sigkritiki İstoria Ellados Ke Turkias Ston 20o Eona [20. Yüzyıl Yunanistan ve Türkiye Karşılaştırmalı Tarihi]. 3i Ekdosi. Athina: Ekdosis Estia.
Koliopulos, İ. (2002). İstoria Tis Ellados Apo To 1800 [1800‟den İtibaren Yunanistan Tarihi]. Tomos (2). Thessaloniki: Ekdosis Vanyas.
Mithat, H. (5 Mart 1931). Türkiye ile Yunanistan‟ın Ticari Münasebetleri. Yeni Gün, s. 11.
Özel, S. (2002). Atatürk Dönemi Türkiye Yunanistan İlişkileri. H. C. Güzel (Ed.). Türkler. Cilt (16) (s. 643-653). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
Panayotidis, N. M. (1995). Musulmaniki Miyonotita Ke Ethniki Sinidisi [Müslüman Azınlık ve Milliyetçilik Bilinci]. Aleksandrupolis: Ekdosis TEDK.
Plumidis, G. S. (1980). Antivenizelika Filladia Ke İ Polemiki Tus 1910-1935 [Antivenizelist Broşürler ve Polemikleri 1910-1935]. Meletimata Giro Apo Ton Venizelo Ke Tin Epohi Tu [Venizelos ve Dönemiyle İlgili İncelemeler] (s. 605-631). Athina: Ekdosis Filippoti.
Psomiadis, H. İ. (2004). İ Telefteya Fasi Tu Anatoliku Zitimatos [Doğu Meselesi‟nin Son Safhası]. Athina: Ekdosis Efesos.
Soysal, İ. (1985). 150‟likler. İstanbul: Gür Yayınları.
Soysal, İ. (2000). Türkiye‟nin Siyasal Antlaşmaları 1920-1945. Cilt (1). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Yunan Tarihçilerinin Gözüyle 1930 Türk-Yunan Dostluk Antlaşması ve Venizelos’un Bu
Sürece Katkıları
126
Svolopulos, K. (2008). İ Elliniki Eksoteriki Politiki 1900-1945 [Yunan Dış Politikası 1900-1945]. 15i Ekdosi. Athina: Ekdosis Vivliopolion Tis Estias.
Svoronos, N. G. (1999). Episkopisi Tis Neoellinikis İstorias [Çağdaş Yunan Tarihi‟nin Gözden Geçirilmesi]. Athina: Ekdosis Themelio.
Taştan, M. (1999). Atatürk Venizelos Münasebetleri ve 1930 Türk-Yunan Yakınlaşması. Askeri Tarih Bülteni Dergisi, 24 (47), 91-96.
TBMM Zabıt Ceridesi. Devre (3), Cilt (20); Cilt (25); Cilt (26).
Türk Dış Politikası (2003). B. Oran (Ed.). Cilt (1). 8. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.
Türkiye Tarihi (2002). S. Akşin (Ed.). Cilt (3). İstanbul: Cem Yayınevi.
Uysal, M. (2007). 1930-1938 Dönemi Türkiye-Yunanistan İlişkileri. Basılmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü.
Venizelu, E. (2002). Sti Skia Tu Venizelu [Venizelos‟un Gölgesinde]. Athina: Ekdosis Okeanida.
Veremis, Th. (2009). Megali Ellines – Eleftherios Venizelos [Büyük Yunanlılar – Eleftherios Venizelos] . Tomos (8). Athina: Ekdosis Ethniki Trapeza.
Yunanistan Anayasası (2001). M. Koca (Çev.). Bursa: BEBTTAB-Münih/Batı Trakya Araştırma Merkezi Yayıları.
Gazete Haberleri:
Atina‟da Darbe-i Hükümet Tahkikatına Başlandı. (2 Teşrinisani 1930). Cumhuriyet, s.3.
Atina‟da Darbe-i Hükümet Teşebbüsü. (1 Teşrinisani 1930). Cumhuriyet, s.3.
Balkan Konferansı Dün Merasimle Açıldı. (7 Teşrinievvel 1930). Cumhuriyet, s.3.
Bu Ay İçinde Ankara‟ya İki Başveki Geliyor. (12 Teşrinievvel 1930). Cumhuriyet, s.1.
Gazi Hz.nin M. Venizelos‟u Kabulü. (28 Teşrinievvel 1930). Cumhuriyet, s.3.
M. Venizelos Atina‟da. (4 Teşrinisani 1930). Cumhuriyet, s.1.
M. Venizelos Dün Geldi. (27 Teşrinievvel 1930). Cumhuriyet, s.1.
M. Venizelos Geldi. (27 Teşrinievvel1930). Cumhuriyet, s.2.
Türk-Yunan İtilafı Dün Meclise Tevdi Edildi. (12 Haziran 1930). Cumhuriyet, s. 1.
Türk-Yunan İtilafı İmzalandı. (11 Haziran 1930). Cumhuriyet, s. 1.
Nilüfer ERDEM
127
Türk-Yunan İtilafı Yunan Meclisine Verildi. (22 Teşrinisani 1930). Cumhuriyet, s.3.
Türk-Yunan Muahedelerini Dün İki Başvekil ve Hariciye Vekili İmzaladı. (31 Teşrinievvel 1930). Cumhuriyet, s.3.
Venizelos Aleyhte Rey Veren Mebusları Fırkadan Ayrılmış Addedecek. (25 Haziran 1930). Cumhuriyet, s.3.
Venizelos Seyahatinden Mana Çıkarıyorlar. (7 Teşrinisani 1930). Cumhuriyet, s.3.
Yunan Başvekili İstanbul‟dan Geçmek İstemiyor. (23 Teşrinievvel 1930). Cumhuriyet, s.1.
Yunan Meclisi Ankara İtilafını Tasdik Etti. (22 Kanunuevvel 1930). Cumhuriyet, s. 1.
Yunan Meclisi İtilafı 19 Muhalife Karşı 191 Reyle Tasdik Etti. (27 Haziran 1930). Cumhuriyet, s.1.
Yunan Meclisi İtilafı Hala Tasdik Etmedi. (26 Haziran 1930). Cumhuriyet, s.1.
Yunan Meclisi İtilafnameyi Herşeye Rağmen Kabul Edecek. (24 Haziran 1930). Cumhuriyet, s. 2.
Yunan Meclisi‟nde. (18 Haziran 1930). Cumhuriyet, s. 3.
Papa Eftim Efendi İle Patrikhane Barıştılar Mı, Ne Oldu. (25 Şubat 1931). Yeni Gün, s. 3.
Türk-Yunan İtilafı Dün Tasdik Edildi. (14 Şubat 1931). Yeni Gün, s. 2.
Yunanistan Yüz Senede Ne Kadar Büyüdü. (9 Şubat 1931). Yeni Gün, s. 10.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com