SANAT TARİHİ ARAŞTIRMALARI: KÜLTÜREL KİMLİKTE GELENEK, ÇEŞİTLİLİK VE DEĞİŞİM

Osmanlı Sanatı araştırmaları kapsamında sanat ve mimari ürünleri görsel kültür verileri olarak Osmanlı toplumu içinde birer kültürleşme ögesi olarak ele almak, hem o ürünlerin yaratılış süreçleri hem de toplumda algılanma biçimleri üzerine daha ayrıntlı, farklı ve çok katmanlı yorumlar yapılmasını sağlayacaktır. Osmanlı Dönemi tarihi ve kültürü çok geniş bir coğrafi alana yayılmaktadır. Bölgelerin kendilerine özgü Osmanlı öncesi gelenek ve görenekleri, kendi toplumsal bellekleri vardır. Sözü edilen tarihi coğrafyanın yapısı çok dilli çok ırklı ve çok dinli grupların bulunduğu bir yapıdır ve imparatorluk içerisinde varlıklarının korunması belirli yasalarla bu farklılıkların korunmasına bağlıdır. Farklılıkların korunması hem başat kültüre karşı hem de farklı kültürlerin kendi aralarında korunmasını sağlar. Farklı kültürlerin başat kültür karşısındaki konumları ve/veya farklı kültürlerin kendi aralarındaki ilişkileri konusu da sanat tarihi araştırmalarına çeşitlilik getirebilecek alanlardır. Öte yandan Osmanlı devleti, toplumu ve yapısı 14. yüzyıldan 20. yüzyılın ortasına kadar devam etmiş bir devlet olarak , değişik tarihi dönemler yaşamış,dünyadaki farklı gelişimlere ve politikalara çağının gereği ortak olmuştur. Bu kadar uzun zaman değişmeden aynı sosyal ve kültürel koşullarda kalabilmek olanaklı değildir. Bu nedenle farklı dönemler yeni değişimler ve yeni bireşimler oluşturur. Bu alandaki diğer bir değişkeni ise sosyal yapı içerisinde ki farklı sınıflar oluşturur. Dini kültürün oluşturduğu farklılıklar kadar, yönetici sınıf ve halk arasında yaşama biçimi açısından büyük farklılıklar vardır. Toprağa bağlanmaya çalışılan göçebeler, toprağa bağlı yaşayan köylüler, köleler, kentliler, tüccarlar, askerler, ulema, gay-ri müslimler, saraya bağlı yöneticiler ve saraylıların bilgi birikimi, yaşama biçimi ve dünyayı algılama biçimleri de birbirinden oldukça değişiktir.