Buradasınız

TRIPS SÖZLEŞMES İ VE İLAÇ FİRMALARININ SAĞLIK HAKKINA İLİŞKİN ETİK SORUMLULUKLARI

TRIPs and the Ethical Responsibilities of Pharmaceutical Companies in relation to the Right to Health Care

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
Patent regime for medicines that is established by TRIPs Convention that governs the intellectual property rights leads to certain obstacles for the protection of the Right to Health Care as one of the Human Rights and for the access to medicines. This obtacle is one of the hotly debated topics in recent years. Two opposing arguments are at the centre of the ongoing discussions. The first perspective claims that patents protect intellectual property rights of the inventors and help them to develop new medicines. Second perspective asserts that patent protection, for some essential medicines at least, is an obstacle to protect and further the right to health, that is one other human rights and is secured by certain human rights protocols. Those who argue that right to health is part of the human rights claim that states should have the responsibility to protect these rights. According to this, states should ensure the access of all citizens to the essential medicines that is a main component of the right to health. The multi-dimensionality and development level dependent nature of the right to health and the right to access the medicines creates extra obstacles for the resolution of the problem. The authors of this article also thinks that for the realization of the right to health, main responsibility should be held by the states and its relevant institutions. Nevertheless, in this study it is emphasised that to give some responsibility to the pharmaceutical companies which are the center of the problem would make significant contributions to the resolution of the problem.
Abstract (Original Language): 
Fikri mülkiyet haklarını düzenleyen TRIPs Sözleşmesiyle ilaçlara getirilen patent koruması rejiminin, bir insan hakkı olarak sağlık hakkının korunması ve ilaçlara erişimde çıkardığı engeller son yılların sıkça tartışılan konularından birisidir. Tartışmaların merkezinde iki karşıt argüman yer almaktadır. Bir kesim, patentin buluş sahibinin fikri mülkiyet hakkını koruduğu ve onun yeni ilaçlar için araştırma-geliştirme faaliyetlerine imkan tanıdğı gerekçesiyle ilaçta patent uygulamasını savunmaktadır. Diğer bir kesim ise, temel ilaçlar olarak adlandırılan ilaçlarda patent uygulamasını çeşitli insan hakları belgeleriyle güvence altına alınan bir başka insan hakkının, sağlık hakkının korunması ve geliştirilmesinde bir engel olarak görmektedir. Sağlık hakkını bir insan hakkı olarak savunanlar bu hakkın güvence altına alınmasında temel sorumluluğu devletlere yüklemektedir. Buna göre, devletler bu hakkın asli unsuru olan temel ilaçlara erişimi her yurttaş için sağlamalıdır. Genelde sağlık hakkının, özelde de temel ilaçlara erişim hakkının çok boyutlu olması ve ülkelerin ekonomik kalkınmışlık derecesiyle yakından ilgili olması çözüme yönelik çabalarda engeller yaratmaktadır. Yazarlara göre de, sağlık hakkının sözde kalmaması için temel sorumluluk devletlere ve bu devletlerin ilgili kurum ve kuruluşlarına aittir. Bununla birlikte, bu Çalışmada, sağlık hakkının vazgeçilmezi olan temel ilaçlara erişim hakkından herkesin faydalanmasında sorunun başat tarafı olan ilaç firmalarının birtakım etik yükümlülükler üstlenmesinin çözüme önemli katkılar sağlayacağı vurgulanmaktadır.
1
26

REFERENCES

References: 

Abacıoğlu, N. (1982) "İlacın Ekonomi Politiğine Yaklaşım-I, Meta Olarak Sağlık ve İlaç: Kullanım Değeri ve Değer", Ankara Eczacılık Odası Bülteni, 4(5).
Abacıoğlu, N., A. Dikmen (2005) "Meta Olarak İlaçta Sınai ve Fikri Mülkiyet Rejiminin Ekonomi Politiği", Türkiye Sosyalist İktisat Kongresi, 17/18 Aralık
2005.
Arslan, M. (2001) İş ve Meslek Ahlakı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Asher, J.
(2004
) The Right to Health: A Resource Manual for NGOs, Commonwealth Medical Trust.
Ayiter, N. (1981) Hukukta Fikir ve Sanat Ürünleri, Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi.
Chapman R.A. (2001) "Approaching Intellectual Property as a Human Right: Obligations related to Article 15(I) (c)", Copyright Bulletin, Unesco Publishing, XXXV(3), 4-36.
24
B.G. Özcan BÜYÜKTANIR, G. BİRİNCİ, U. ÖMÜRGÖNÜLŞEN
Chapman R.A. (2007) "A Human Rights Perspective on Intellectual Property, Scientific Progress, and Access to the Benefits of Science", WIPO web sitesi, www.wipo.int/tk/en/hr/paneldiscussion/papers/pdf/chapman.pdf.
Duska, R. (2000) "Business Ethics: Oxymoron or Good Business?", Business Ethics Quarterly, 10(1), 111-129.
ECOSOC (2003)
İnsa
n Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi Alt Komisyonu, 55.
Oturum,
E/CN.4/Sub.2/2003/12/Rev.2
.
Eren, İ. (2004), "Gelişmekte olan Ülkeler ve Türkiye'de İlaç Ürünlerine Yönelik Fikri Mülkiyet Rejimi Değişikliklerinin Siyasal İktisadı", Toplum ve Hekim Dergisi,
19(5), 393-390.
Goodman, T.
(2005
) "Is There a Right to Health", Journal of Medicine and
Philosophy, 30, 643-662.
Gostin, O.L.
(2001
) "Public Health, Ethics and Human Rights: A Tribute to the Late Jonathan Mann", Journal of Law, Medicine &Ethics, 29(2001), 121-130.
Hirsch, E. (1948), Fikri ve Sınai Haklar, Ankara: Ankara Üniversitesi.
http://www.humanrightsbusiness.org/020 project publications.htm
Hunt, P. (2003) "The Right to Everyone to the Enjoyment of the Highest Attainable Standart of Physical and Mental Health", Report for UN Human Rights
Commission, E/CN.4/2003/58.
Hunt, P. (2007) "Human Rights Guidelines for Pharmaceutical Companies in relation to Access to Medicines", Report for UN Human Rights Commission, New York: United Nations.
Huysal, A.S. (2010)
İla
ç Patenti, İstanbul: Vedat Kitapçılık.
Jungk, M. (2008) "Defining the Scope of Business Responsibility for Human Rights
Abroad"
, The Human Rights & Business Project, The Confederation of Danish Industries, The Danish Center for Human Rights. http://www.humanrightsbusiness.org/020 project publications.htm
Kant, I. (1982)
Ahla
k Metafiziğinin Temellendirilmesi, (Çev. İ. Kuçuradi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Kayacan, V. (2001) İlaçta Patent Korumasının Etkileri ve Koruma Tedbirleri,
Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Trips
Sözleşmesi ve İlaç Firmalarının Sağlık Hakkına İlişkin Etik Sorumlulukları 25
Kuçuradi, İ. (2000) "Felsefi Etik ve 'Meslek Etikleri', (Yay. Haz. H. Tepe), Etik ve Meslek Etikleri -Tıp, Çevre, İş, Basın, Hukuk ve Siyaset, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu,.
Kuçuradi, İ. (2007a) İnsan Hakları Kavramları ve Sorunları, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
Kuçuradi, İ. (2007b) "Etiğe Yaklaşımlar, Etikte Yaklaşımlar ve Bir 'Evrensel Etik' Düşüncesi" iç. N. Güngör Ergan, E. Burcu, B. Şahin, M. Kamanlıoğlu (der.) Prof.Dr. Nihat Nirun'a Armağan, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 119-128.
Leary, A.V.
(1994
) "The Right to Healt in International Rights Law", Health and
Human Rights, 1(1), 24-56.
Leisinger, M.K. (2000) "İşletme Etiği, Çokuluslu Şirketler ve Gelişmekte Olan Ülkeler", (Yay. Haz. H. Tepe) Etik ve Meslek Etikleri -Tıp, Çevre, İş, Basın, Hukuk ve Siyaset, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu, 75-102.
Loff, B., M. Heywood (2002) "Patents on Drugs: Manufacturing Scarcity or Advancing Health?", Journal of Law, Medicine and Ethics, 30(4), 621-631.
Maitland, I. (2002) "Priceless Goods: How Should Life-Saving Drugs Be Priced?", Business Ethics Quarterly, 12(4), (Oct., 2002), 451-480.
Oğuzman,
K.
, N. Barlas (2005) Medeni Hukuk, İstanbul: Beta Yayınları.
Ortan,
A.N
. (1979), Patent Lisansı Sözleşmesi, Ankara.
Ortan, A.N. (1987), İşçi Buluşları Hukuku, İzmir.
Özel, Ç. (2002) Marka Lisansı Sözleşmesi, Ankara: Seçkin Yayınevi.
Özlem, D. (2004) Etik - Ahlak Felsefesi, İstanbul: İnkılap Yayınevi.
Pfizer (2003) Türkiye'de İlaçta Veri Koruması ve Uygulanmasının Mali Etkileri,
(Baykara/Çaylı/Çelik/Tokat/Ünalan), Ankara.
Sterckx, S. (2004) "Patents and Access to Drugs in Devoloping Countries: An Ethical Analysis", Developing World Bioethics, 4(1), 58-75.
Şehirali,
F.H
. (1998) Patent Hakkının Korunması, Ankara Turhan Kitabevi.
Vogel, D. (1991) "The Ethical Roots of Business Ethics", Business Ethics Quarterly, 1(1), 101-120.
26
B.G.
Özcan BÜYÜKTANIR, G. BİRİNCİ, U. ÖMÜRGÖNÜLŞEN
WHO (2000) The Use of Essential Drugs: Ninth Report of the WHO Expert
Committee, (WHO MD; 2000; 61 pages).
http://www.who.int/medicinedocs/en/d/Js2281e.16. Yalçıner, U. (2002) "İlaç ve Patent Türkiye'de ve Dünyada Son Gelişmeler", FMR,
2002/3, 15-44.
Yılmaz, İ. (1995/1996) "Avrupa Topluluğunda Fikri ve Sınai Haklar", Avrupa Araştırmaları Dergisi, 4(1-2).

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com