Buradasınız

Anasayfa » Content

SELÇUKLU VEZİRİ AMİDÜLMÜLK KÜNDÜRÎ’NİN YÜKSELİŞİ VE DÜŞÜŞÜ

THE RISE AND FALL OF SALJUQID VIZIER AMID AL-MULK KUNDURI

Journal Name:

  • The Journal of Academic Social Science Studies

Publication Year:

  • 2014
DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2597

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The first sovereign of Great Saljuqids, Sultan Tughril Beg, was a ruler that laid the institutional foundations of the state as well as he constructed a political sovereignity getting military power. The vizirate institution was formed and obtained a forceful position in time of him like other institutions in medieval Islamic world. Tughril Beg have appointed to vizirate position four or five man and the most renowned of these Amid al-Mulk Kunduri. Kunduri whom described “the first vizier of Sultan” for his governmental authority, was an effective ruler because of he performed a duty in the process of Saljuqid rise, geographical enlargement and become the leader of Islamic world. He had a power that sometimes surpass the Sultan’s rule. The vizier especially had a decisive part on Saljuqid political behavior to Islamic world and carried out a unique duty on the expansion of the state’s dominate diplomatically. He had vizirate about ten years unlike preceding viziers and this obviously exhibits his powerful position. Thereby, it was said that it must be catched on one such statesman’s biography for understand the early Saljuqid history. In this paper, it will compiled biographical information about vizier Kunduri and evaluated his political character with its outlines.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Büyük Selçukluların ilk hükümdarı Sultan Tuğrul Bey, askerî anlamda güç elde ederek siyasî bir egemenlik alanı inşâ etmenin yanında, devletin kurumsal temellerini de atmış bir idareciydi. Nitekim Selçuklularda, Ortaçağ İslâm dünyasında devlet mekanizması içerisinde yer alan birçok kurum gibi vezirlik de onun döneminde teşekkül etmiş ve bu makam, sözü edilen dönemde güçlü bir konuma kavuşmuştu. Hükümdarlık dönemi boyunca dört ya da beş vezir ile birlikte çalıştığı görülen Tuğrul Bey’in en meşhur veziri Amidülmülk Kündürî idi. Bazı kaynakların, elbette kullanmakta olduğu idarî yetkilere istinaden “Sultan’ın ilk veziri” olduğunu kaydettikleri Kündürî, devletin büyüme ve coğrafî anlamda yayılarak İslâm dünyasının lideri olma sürecinde görev yapmış olmasından dolayı oldukça etkiliydi ve zaman zaman Sultan’ı da aşabilen bir iktidara sahipti. Özellikle Selçukluların İslâm âlemine yönelik siyasî tutumu üzerinde belirleyici bir rol oynuyordu ve diplomatik anlamda devletin etkinlik alanının yayılmasında yeri doldurulamaz bir görev icra ediyordu. Nitekim kendisinden önceki vezirlerin aksine, çağı için uzun sayılabilecek bir dönem boyunca, on yıla yakın bir süre vezirlik vazifesini sürdürmüş olması da bunu açık bir biçimde gösterir. Dolayısıyla, denilebilir ki, Büyük Selçukluların erken döneminin anlaşılabilmesi için devlet içerisinde bu derecede belirleyici bir etkinliğe sahip bulunan bir bürokratın biyografisinin bilinmesi gerektiği hususu her türlü izahtan vareste bir durumdur. Bu çalışmada, Büyük Selçuklu Devleti’nin yükselme döneminde hatırı sayılı bir katkısı olan Tuğrul Bey’in veziri Kündürî ile alakalı biyografik malumat derlenecek ve onun siyasî karakteri ana çizgileriyle ortaya konmaya çalışılacaktır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-selcuklu-veziri-amidulmulk-kundurinin-yukselisi-dususu.pdf
  • 1
237
259
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AHMED B. MAHMUD, Selçuk-Nâme, I, haz. Erdoğan Merçil, Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul 1977.
ALİCAN, Mustafa, “Selçukluların Erken Döneminde Vezirlik Kurumu,” Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7/16, Nisan 2014, s. 1-16.
BOWEN, Harold, “Bazı Erken Dönem Selçuklu Vezirleri Hakkında Notlar,” çev. Mustafa Alican, Tarih Okulu Dergisi, VIII, Eylül-Aralık 2010, s. 141-149.
BUNDARÎ, Zübdetü’n-Nusra ve Nuhbetü’l-‘Usra (Irak ve Horasan Selçukluları Tarihi), çev. Kıvameddin Burslan, TTK Basımevi, Ankara 1999.
DEVÂDÂRÎ, Kenzü’d-Dürer ve Câmiu’l-Ğurer, VI, thk. Selahuddin el-Münecced, Kahire 1961.
EBÛ’L-FİDÂ, Târîhu Ebî’l-Fidâ el-Müsemmâ el-Muhtasar fî Ahbâri’l-Beşer, I, thk. Mahmud Deyyub, Beyrut 1997.
GENÇ, Süleyman, “H. V / M. XI. Asırda Ehl-i Sünnet’in Yeniden Yükselişi: Süreç, Kurum ve Şahsiyetler Üzerine Bir İnceleme,” D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XXV, İzmir 2007, s. 271-330.
HAVEMANN, Axel, “The Vizier and the Rais in Saljuq Syria: The Struggle for Urban Self-Representation,” International Journal Of Middle East Studies, C. 21, No: 2, (Mayıs 1989), s. 233-242.
HÜSEYNÎ, Sadreddîn, Ahbâru’d-Devletü’s-Selcukiyye, çev. Necati Lügal, TTK Basımevi, Ankara 1999.
İBNÜ’L-CEVZÎ, el-Muntazam fî Târîhi’l-Mülûki ve’l-Ümem, XVI, thk. Muhammed Abdülkadir Atâ, Mustafa Abdülkadir Atâ, Beyrut 1992.
İBNÜ’L-ESÎR, el-Kâmil fî’t-Târîh Tercümesi, IX-X, çev. Abdülkerim Özaydın, Bahar Yayınları, İstanbul 1987.
258
Mustafa ALİCAN
İBNÜ’L-İMÂD, Şezerâtü’z-Zeheb, V, thk. Abdülkadir el-Arnavut, Mahmud el-Arnavut, Beyrut 1989.
İBNÜ’L-KALÂNİSÎ, Zeyl Târîhi Dımaşk, Beyrut 1908.
İBNÜ’L-VERDÎ, Târîhu İbnü’l-Verdî, I, Beyrut 1996.
İBN HALDÛN, Târîh, thk. Ebû Suhayb el-Keramî, Riyad tarihsiz.
İBN HALLİKÂN, Vefeyâtü’l-A’yân ve Enbâu Ebnâi’z-Zamân, V, thk. İhsan Abbas, Beyrut tarihsiz.
İBN KESÎR, el-Bidâye ve’n-Nihâye, VI/XII, thk. Cude Muhammed Cude, Muhammed Hüsnî Şe’râvî, Kahire 2006.
İBN TAĞRÎBERDÎ, en-Nücûmu’z-Zahire fî Mül’uki Mısr ve’l-Kahire, V, thk. Muhammed Hüseyn Şemseddîn, Beyrut 1992.
KARA, Seyfullah, Büyük Selçuklular ve Mezhep Kavgaları, İz Yayıncılık, İstanbul 2009.
KİTAPÇI, Zekeriya, “Asrın Olayı, Büyük Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey’in Halife el-Kâim’in Kızı Seyyide İle Evlenmesi ve Bazı Tarihî Gerçekler,” Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 1, Kasım 1994, s. 13-42.
KOCA, Salim, “Tuğrul Beyden Sonra Selçuklu Devletinde Yaşanan Otorite Bunalımı Alp Arslan Tarafından Nasıl Giderildi?,” Bilig, S. 3, Güz 1996, s. 80-85.
KÖYMEN, Mehmet Altay, Tuğrul Bey ve Zamanı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1976.
KÖYMEN, Mehmet Altay, Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi, III, Alp Arslan ve Zamanı, TTK Basımevi, Ankara 1992.
MAKDİSİ, George, “Tuğrul Bey’in Evliliği,” çev. Mustafa Alican, Tarih Okulu Dergisi, III, İlkbahar 2009, s. 139-159.
MÜNECCİMBAŞI Ahmed b. Lütfullah, Câmiu’d-Düvel, Selçuklular Tarihi I, Horasan-Irak, Kirman ve Suriye Selçukluları, yay. Ali Öngül, Akademi Kitabevi, İzmir 2000.
NÜVEYRÎ, Nihâyetü’l-Ereb fî Fünûni’l-Edeb, XXVI-XXVII, thk. Necib Mustafa Fevvaz, Hikmet Küşeli Fevvaz, Beyrut 2004.
ÖZAYDIN, Abdülkerim, “Kündürî,” DİA, XXVI, Ankara 2002, s. 554-555.
RÂVENDÎ, Muhammed, Râhatü’s-Sudûr ve Ayet-üs-Sürûr, I, çev. Ahmed Ateş, TTK Basımevi, Ankara 1999.
REŞÎDÜ’D-DÎN FAZLULLAH, Cami’ü’t-Tevârih (Selçuklu Devleti), çev. Erkan Göksu, H. Hüseyin Güneş, Selenge Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2011.
SAFEDÎ, el-Vâfî bi’l-Vefeyât, V, thk. Ahmed el-Arnavut, Türkî Mustafa, Beyrut 2000.
SEVİM, Ali, “Sıbt İbnü’l-Cevzî’nin ‘Mir’âtü’z-Zaman Fî Tarihi’l-Âyan’ Adlı Eserindeki Selçuklularla İlgili Bilgiler I, Sultan Tuğrul Bey Dönemi,” Makaleler, 2, yay. haz. E. Semih Yalçın, Süleyman Özbek, Berikan Yayınevi, Ankara 2005, s. 3-185.
SEVİM, Ali, “Sıbt İbnü’l-Cevzî’nin ‘Mir’âtü’z-Zaman Fî Tarihi’l-Âyan’ Adlı Eserindeki Selçuklularla İlgili Bilgiler II, Sultan Alp Arslan Dönemi,” Makaleler, 2, yay. haz. E. Semih Yalçın, Süleyman Özbek, Berikan Yayınevi, Ankara 2005, s. 187-285.
ŞEBANKÂREÎ, “Selçuklular (Selâcika),” çev. Ahmad Hesamipour, Tarih Okulu Dergisi, IV, Yaz 2009, s. 137-161.
Selçuklu Veziri Amidülmülk Kündürî’nin Yükselişi ve Düşüşü 259
ŞEREFEDDİN, M., “Selçuklular Devrinde Mezahib,” Türkiyat Mecmuası, I, 1925, s. 101-118.
TANERİ, Aydın, “Büyük Selçuklu İmparatorluğunda Vezîrlik,” Makaleler, 1, yay. haz. E. Semih Yalçın, Saadet Lüleci, Berikan Yayınevi, Ankara 2004, s. 3-115.
TURAN, Osman, Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2003.
ZEHEBÎ, Düvelü’l-İslâm, Beyrut 1985.
ZEHEBÎ, Siyer A’lâmu’n-Nubelâ, II, thk. Şuayb el-Arnavut, Beyrut 1991.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com