Yahya Araz, 16. Yüzyıldan 19. Yüzyıl Başlarına: Osmanlı Toplumunda Çocuk Olmak, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2013, 196 shf. ISBN 978-605-105-118-5

Yahya Araz bu çalışmasında, Osmanlı çocuk tarihini, hukuk, toplum, terbiye-eğitim, çocuk emeği bağlamında ele almıştır. Konu başlıklarından da görüleceği üzere eser, “saf” bir çocuk tarihinden ziyade, Osmanlı'nın sosyo-ekonomik yapısını “çocuk tarihi“ üzerinden yansıtmaktadır. Çocuklar toplumun ayrılmaz bir parçası olduğundan, çocuklar aracılığıyla ilk olarak Osmanlı ailesi hakkında bilgi sahibi olmaktayız. Sistemin mekaniği içinde aile de toplumsal yaşantıyı sunar. Çocuk-aile-toplum, bu şekilde zincirleme bir kurgu ile Osmanlı'nın “sıradan” insanlarının “sıradan” tarihlerine dair bilgileri kitapta bulmaktayız. Araz'ın çalışmasının temel kaynağı mahkeme kayıtlarıdır. Mahkeme kayıtlarının yanı sıra fetva mecmualarına, terbiye kitaplarına ve yazmalara da kitapta sıkça başvurulmuştur. Kullanılan arşiv malzemeleri, kitabın başlığından da anlaşılacağı üzere üç yüz yıllık bir dönemi kapsamaktadır. (s.29) Eserde en çok göze çarpan hususlardan bir tanesi teori ve pratiğin aynı çatı altında birleştirilmesidir. Öyle ki yazar, fetva mecmuaları gibi teorik diyebileceğimiz bir kaynaktaki meselenin, mahkeme kayıtlarında nasıl somut hale geldiğini göstermektedir.(s.60)