You are here

Home » Content

DOĞU TÜRKİSTAN’DAN ANADOLU’YA YAĞMUR TÖRENLERİ

RAIN RITES FROM EASTERN TURKESTAN TO ANATOLIA

Journal Name:

  • Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi

Publication Year:

  • 2014

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Water and rain, which are the source&symbol of plentifulness, abundance and life in Turkish belief system, became the subject of some rituals-ceremonies as a belief element in this context. Humanbeing, therefore, resorted to various prayers and magical transactions in order to be protected from drought and to gain the rain to which he needs. Humanbeing considering the drought as God's penalty wants to convey his wishes to the God through symbolic means such as ''yada tashy” (originator or rain stone)'', ''wearing inside-out'', ''çömçe gelin” (bride with ladle)'', ''mimic'' and ''sacrifice'' etc. to evade from this punishment and to redeem himself. Known since time immemorial among Turkic tribes, these symbolic thoughts and beliefs have continued their existances, by gaining a religious identify with the acceptance of Islam. In the study entitled ''Rain Rites from Eastern Turkestan to Anatolia'', we at first mentioned briefly nature of the water from socio-economic aspects and its place in lifes of societies, and later informed about making-it-rain rites which are seen among Uighur and Anatolian Turks.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Türk inanç sisteminde bereketin, bolluğun, hayatın kaynağının simgesi olan su ve yağmur, bu bağlamda bir inanç öğesi olarak birtakım ritüellere-törenlere konu olmuştur. İnsanoğlu bu sebeple, kuraklıktan korunmak ve ihtiyaç duyduğu suya kavuşmak için çeşitli dualara ve büyüsel işlemlere başvurmuştur. Kuraklığı Tanrı cezası olarak tasavvur eden insanoğlu, bu cezadan kurtulmak ve kendini affettirmek için “yada taşı”, “ters giyme”, “çömçe gelin”, “taklit”, “kurban” gibi sembolik vasıtalar ile dileklerini Tanrı’ya ulaştırmak isterler. Bu sembolik düşünce ve inançlar, Türk boyları arasında çok eski dönemden beri kabul edilmiş; İslamiyet’in kabul edilmesi ile birlikte dini hüviyet kazanarak varlığını sürdürmüştür. “Doğu Türkistan’dan Anadolu’ya Yağmur Törenleri” başlıklı bu çalışmada, öncelikle tarihî, sosyo-kültürel bakımlardan suyun mahiyeti ve toplumların hayatındaki yerinden kısaca bahsedildi, daha sonra da Uygur ve Anadolu Türkleri arasında görülen yağmur yağdırma törenleri hakkında bilgi verildi.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-dogu-turkistandan-anadoluya-yagmur-torenleri.pdf
  • 3
177
193
  • Turkish

REFERENCES

References: 

 ACIPAYAMLI Orhan, Türkiye’de Yağmur Duası ve Psiko-Sosyal Metotla
İncelenmesi, Ankara Üniversitesi DTCF Dergisi, C. XX1/ S. 1, 1963.
 __________, Türkiye’de Yağmur Duası ve Psiko-Sosyal Metotla İncelenmesi, Ankara
Üniversitesi DTCF Dergisi, C. XX1/ S. 2, 1963.
 AKMATALİYEV Abdıldacan, CAYNAKOVA, A., vd. Kırgız Adabiyatının Tarıhı, 1.
Tom, Bişkek 2004.
 __________, KIRBAŞEV Keneş, UULU M. Ömürbay, Şarşenaliyev Ö., Kaada Salttar-
Ak Batar, Kırgız El Adabiyati Seriyası, 29. Tom, Bişkek 2003.
 AYDOĞAN Hatice Aycan, Türk Kültüründe Bereketi Arttırmaya Yönelik İnanış ve
Uygulamalar, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi, Balıkesir 2012.
 AYNAKULOVA Gülnisa, “Türk Kültüründe Yada Taşı”, M. Sabri Koz (haz.), içinde,
“Yağmur Duası Kitabı”, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2007.
 BAŞGÖZ İlhan, “Çömçe Gelin: Bir Anadolu Yağmur Töreninin Kökeni ve Yayılması
Üzerine Araştırma”, M. Sabri Koz (Haz.), “Yağmur Duası Kitabı”, içinde, Kitabevi
Yayınları, İstanbul 2007.
 ÇERİBAŞ Mehmet, Kadirli ve Çevre Folklorunda Eski Türk İnançlarının İzleri,
Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Kütahya 2004.
 ELÇİN Şükrü, Anadolu Köy Orta Oyunları, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü
Yayınları, Ankara 1991.
 ELİADE Mircea, Dinler Tarihine Giriş, çev: Lale Arslan, Kabalcı Yayınevi, İstanbul
2009.
 __________, Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi, C. I, çev: Ali Berktay, Kabalcı
Yayınevi, İstanbul 2003.
 ESİN Emel, Türk Kozmolojisine Giriş, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2001.
 GÖMEÇ Saadettin, Şamanizm ve Eski Türk Dini, Berikan Yayınevi, Ankara 2011.
 GÖZAYDIN Nevzat, “Çuvaşlarda Yağmur Duası”, M. Sabri Koz (Haz.), “Yağmur Duası
Kitabı”, içinde, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2007.
 __________, “Dağıstan, İran ve Türkiye’de Yağmur Duasındaki Bazı Ortak Motifler
Üzerine”, M. Sabri Koz (Haz.), “Yağmur Duası Kitabı”, içinde, Kitabevi Yayınları,
İstanbul 2007.
 __________, “Irak Türkmenleri Arasında Yağmur Duası Törenleri ve Sosyolojik Değeri”,
M. Sabri Koz (Haz.), “Yağmur Duası Kitabı”, içinde, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2007.
 Doğu Türkistan’dan Anadolu’ya Yağmur Törenleri
193
 GÜNGÖR Arzu, Neolitik Dönemde Beslenmenin İnsan Morfolojisine Yansımaları,
(b.y.).
 İNAN Abdülkadir, Makaleler ve İncelemeler I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara
1998.
 __________, Müslüman Türklerde Şamanizm Kalıntıları, (b.y.).
 __________, Tarihte ve Bugün Şamanizm, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1986.
 KALAFAT Yaşar, Balkanlardan Uluğ Türkistan’a Türk Halk İnançları, Berikan
Yayınevi, Ankara 2007.
 __________, İslamiyet ve Türk Halk İnançları, Berikan Yayınevi, Ankara 2009.
 KOCA Selçuk Kürşad, Türk Kültüründe Sembollerin Dili, Sakarya Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya 2012.
 MAHMUT Kaşgârlı, Divanü Lügat-it Türk, çev: Besim Atalay, Türk Dil Kurumu
Yayınları, Ankara 2006.
 ÖGER Adem, Uygur Türklerinde Törenler ve Bayramlar, Grafiker Yayınları, Ankara
2013.
 ÖĞRETEN Ahmet, Türk Kültüründe Yada Taşı ve XVIII. Yüzyıl Sonu Osmanlı-Rus
Savaşlarında Kullanılması, Belleten Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, S: 241
(2000).
 ROUX Jean-Paul, Türklerin ve Moğolların Eski Dini, çev: Aykut Kazancıgil, İşaret
Yayınları, İstanbul 1994.
 ŞENEL Alâeddin, “İlkel Topluluktan Uygar Topluma” Geçiş Aşamasında Ekonomik
Toplumsal Düşünsel Yapıların Etkileşimi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Yayınları, Ankara 1982.
 ŞİMŞEK Esma, Anadolu’da Yağmur Duasına Bağlı Olarak Oynanan Bir Oyun:
“Çömçeli Gelin”, Millî Folklor, S:60 (2003).
 TANYU Hikmet, Türklerde Taşla İlgili İnançlar, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi
Yayınları, Ankara 1969.
 URAZ Murat, Türk Mitolojisi, Düşünen Adam Yayınları, İstanbul 1994.
 YALGIN (YALMAN) Ali Rıza, Cenup’ta Türkmen Oymakları II, Kültür Bakanlığı
Yayınları, Ankara 1977.
 YILDIRIM Dursun, Türk Bitiği, Akçağ Yayınları, Ankara 1998.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com