You are here

Farklı Azot Koşullarında Makarnalık Buğday Anaç ve Bunların F2 Döllerinin Azot Kullanım Etkinliği (AKE) Değişimleri

Nitrogen Use Efficiency (NUE) Changes in Durum Wheat Parents and Their F2 Progenies Under Different Nitrogen Conditions

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.13002/jafag955
Abstract (2. Language): 
The intensive use of nitrogenous fertilizers in agricultural fields causes significant environmental and health issues along with increasing production costs. The objective of the study was to evaluate nitrogen use efficiency of 6x6 half diallel durum wheat (Triticum turgidum L.) F2 progenies and their parental lines at N0 (zero N fertilizer), N1 (120 kg N ha-1) and N2 (240 kg N ha−1) nitrogen levels. Significant differences were found among genotypes and nitrogen applications for grain nitrogen yield (GNY), N use efficiency for grain yield (NUEgy) and N use efficiency for grain N yield (NUEgn). N use efficiency (NUE) significantly decreased with increasing nitrogen doses. General combining ability of parents (GCA) was significant for all studied traits. GCA/SCA ratio ≥1 for GNY, NUEgy and NUEgn at different N conditions showed that it dominated by additive gene effects. GNY gradually increased depending on N increase while NUEgy and NUEgn decreased. Among the parents ‘Mersiniye’ genotype showed positive GCA effects and was the best general combiner for GNY, NUEgy and NUEgn. The best specific combining ability (SCA) for NUEgy was obtained from ‘Mersiniye x Spagetti’ hybrid. The GCA effects of each parent were generally stable for all traits and nitrogen levels. Our results revealed that it is possible to select promising lines which have high nitrogen use efficiency from the segregating progenies obtained by crossing of high nitrogen use efficiency parents.
Abstract (Original Language): 
Azotlu gübrelerin tarım alanlarında yoğun olarak kullanılmaları önemli çevre ve sağlık problemlerinin yanı sıra üretim maliyetlerinin artmasına neden olmaktadır. Bu çalışma 6x6 yarım diallel makarnalık buğday (Triticum turgidum L.) anaç ve bunlara ait F2 döllerinin N0 (sıfır azot (N)), N1 (120 kg N ha-1) ve N2 (240 kg N ha−1) azot seviyelerinde azot kullanım etkinliğini belirlemek için yapılmıştır. Tane azot verimi (TAV), tane verimi azot kullanım etkinliği (TVAKE) ve tane azot verimi azot kullanım etkinliği (TAVAKE) özellikleri için genotipler ve dozlararasında önemli farklılıklar ortaya çıkmıştır. Artan azot dozlarında azot kullanım etkinliği (AKE) önemli miktarda azalmıştır. Ebeveynlerin genel uyum yeteneği (GUY) çalışmada incelenen tüm özellikler için önemli bulunmuştur. Farklı azot dozlarında TAV, TVAKE ve TAVAKE özellikleri için GUY/ÖUY oranının ≥1 den büyük olmasi bu özelliklerin eklemeli gen tarafından idare edildiğini göstermektedir. TAV doz artışına bağlı olarak artarken, TVAKE ve TAVAKE azalmıştır. Ebeveyler arasında ‘Mersiniye’ genotipi olumlu GUY etkisine ve incelenen üç özellik için en iyi kombiner olmuştur. TAVAKE özelliği için en iyi özel uyum yeteneği (ÖUY) ‘Mersiniye x Spagetti’ hibritinden elde edilmiştir. Ebeveylerin GUY etkileri incelenen tüm özelliklerde ve azot dozlarında genellikle stabil olmuştur. Araştırma sonuçlarına göre yüksek azot kullanım etkinliğine sahip ebeveylerin melezlenmesinden elde edilen döllerden yüksek azot kullanım etkinliğine sahip ümitvar hatların seçilmesinin mümkün olabileceği görülmüştür.
96
102