You are here

19. YÜZYIL OSMANLI’DA FELSEFÎ TERCÜME FAALİYETLERİNE BİR BAKIŞ

A Glance to the Philosophical Translation Activities in Ottoman Empire in the 19th Century

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Some statesmen’s trying to spread the Western science among Ottomans in the 19th century helped some intellectuals to concern the Western’s works. These intellectuals began to translate the works of the Western writers into Turkish after the second half of the 19th century. Many of the translation works held in that period were of the works of the enlightenment period and almost all of them were French origin works. When the philosophical translations began in the West, the same things happened in the Eastern World, too. bn Sina, Gazali and other Islamic writers’ works were translated from Arabic into Turkish. The translations that were realised in the 19th century both from the Western and Eastern works weren’t held in a systematic way and every translater translated the work in which she or he was interested in.
Abstract (Original Language): 
19. yüzyılda Osmanlı devlet adamlarının Batı’nın ilim ve fennini memlekette yayma çabası bir kısım aydınların Batı’nın fikrî eserlerine de ilgi duymasına yol açmıstır. Bu aydınlar, 19. yüzyılın ikinci yarısının hemen basından itibaren Batılı filozofların eserlerini Türkçe’ye tercüme etmeye baslamıslardır. Bu dönemde tercüme edilen eserlerin büyük kısmı Aydınlanma Devri filozoflarına ait eserlerden olusurken, tercümelerin tamamına yakını Fransızca’dan yapılmıstır. Batı’dan felsefî tercümelerin basladıgı dönemde Dogu’dan tercümelerde de önemli bir artıs meydana gelmistir. bn Sina ve Gazali basta olmak üzere slam filozoflarının eserleri Arapça’dan Türkçe’ye tercüme edilmistir. 19. yüzyılda gerek Batı’dan, gerekse Dogu’dan yapılan tercümeler bir sistem dahilinde yapılmamıs, her mütercim ilgi duydugu eseri tercüme etmeye çalısmıstır.
297-306

REFERENCES

References: 

Abdülkerim, bn Sina’nın Teceme-i Hali, Tasvîr-i Efkar Matbaası 1279.
Abdülkerim, Kıssa-i Salaman ve Absal, Ceride-i Askeriye Matbaası 1299.
Abdurrahman Sami Pasa, Rumûz’ül-Hikem, Seyh Yahya Efendi Matbaası 1287.
Adıvar, Adnan, Osmanlı Türklerinde lim, stanbul 1991.
Ahmed Cevdet Pasa, Tezakir, 40 Tetimme, haz. Cavid Baysun, Ankara 1991.
Akgün, Mehmet, Materyalizmin Türkiye’ye Girisi ve lk Etkileri, Ankara 1988.
Budak, Ali, Batılılasma Sürecinde Çok Yönlü Bir Osmanlı Aydını Münif Pasa, stanbul
2004.
Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri, C.I-III, stanbul 1333-1342.
Demirpolat, Enver, Osmanlı-Türk Düsünürü Harputi Hoca shak’ın Felsefi Görüsleri,
Basılmamıs doktora tezi, Konya 2003.
Göçgün, Önder, Ziya Pasa’nın Hayatı, Eserleri, Edebi Sahsiyeti ve Bütün Siirleri,
Ankara 1987.
Gölcük, Serafettin – Yurdagür, Metin, “Gelenbevi”, D..A., C.XIII, stanbul 1996,
s.552-555.
Gürel, Nazlı Rânâ, brahim Edhem Pertev Pasa, Ankara 2004.
Halaçoglu, Yusuf – Aydın, M. Akif, “Cevdet Pasa”, D..A., C.VII, stanbul 1993, s.443-
450.
brahim Edhem b. Mes’ud, Hüsn-i dâre-i Akıl ve Ulûmda Taharrî-i Hakîkate Dâir
Usûl Hakkında Nutuk, Mahmud Bey Matbaası 1311.
hsanoglu, Ekmeleddin, “Osmanlı Bilim Literatürü”, Osmanlı Medeniyeti Tarihi, C.II,
stanbul 1999, s.363-444.
hsanoglu, Ekmeleddin, Osmanlılar ve Bilim, stanbul 2003.
nal, bnülemin Mahmud Kemal, Son Asır Türk Sairleri, C.II, stanbul 1969.
zgi, Cevat, Osmanlı Medreselerinde lim, C.I-II, stanbul 1997.
Karlıga, Bekir, slam Düsüncesi’nin Batı Düsüncesi’ne Etkileri, stanbul 2004.
Kayaoglu, Taceddin, Türkiye’de Tercüme Müesseseleri, stanbul 1998.
Korlaelçi, Murtaza, Pozitivizmin Türkiye’ye Girisi, stanbul 1986.
Mar’asî Mustafa Kamil, bn Sina, Dersaâdet 1307.
Mardin, Serif, Yeni Osmanlı Düsüncesinin Dogusu, çev. M. Türköne – F. Unan – .
Erdogan, stanbul 2002.
Miftahü’l-Fünûn, Takvimhâne-i Âmire 1277.
Olgun, brahim, “Namık Kemal Kusagı ve I. Mesrutiyet”, VIII. Türk Tarih Kongresi,
C.III, Ankara 1983, s.1763-1770.
Öner, Necati, Tanzimattan Sonra Türkiyede lim ve Mantık Anlayısı, Ankara 1967.
Özgül, M. Kaya, Münif Pasa, Ankara 2005.
Petrosyan, Yurıy Asatovıç, “Türkiye’nin Toplumsal – Politik Fikirlerinin Tarihinde
1860-70 Yıllarındaki Türk Mesrtiyetçilerinin Rolü”, VIII. Türk Tarih
Kongresi, C.III, Ankara 1983, s.1777-1787.
Serçe, Erkan, zmir’de Kitapçılık 1839-1928, zmir 1996.
(Sevük), smail Habib, Avrupa Edebiyatı ve Biz, C.II, stanbul 1941.
Sevük, smail Habib, Tanzimat Devri Edebiyatı, stanbul trz.
Sesen, Ramazan, “slam Dünyasındaki lk Tercüme Faaliyetlerine Umumi Bir Bakıs”,
slam Tetkikleri Enstitüsü Dergisi, C.II, Cüz 3-4, stanbul 1979, s.3-29.
Tasvîr-i Efkâr, 12 Muharrem 1279, nr.4; 15 Muharrem 1279, nr.5; 19 Muharrem 1279
nr.6; 23 Muharrem 1279, nr.7.
Tevetoglu, Fethi, Süleyman Pasa, Ankara 1988.
Tuncer, Hüseyin, Tanzimat Edebiyatı, zmir 1996.
Uçman, Abdullah, “Ali Suavi”, D..A., C.II, stanbul 1989, s.445-448.
Ubucini, A., Türkiye 1850, çev. Cemal Karaagaçlı, C.I, stanbul trz.
Ülken, Hilmi Ziya, “Tanzimattan Sonra Fikir Hareketleri”, Tanzimat, C.II, stanbul
1999, s.757-775.
Ülken, Hilmi Ziya, Uyanıs Devirlerinde Tercümenin Rolü, stanbul 1997.
Yavuz, Yusuf Sevki, “Akâidü’n-Nesefi”, D..A., C.II, stanbul 1989, s.217-219.
Yıldız, Sâkıp, “Akkirmâni”, D..A., C.II, stanbul 1989, s.270.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com