You are here

KIRIM’IN SEMBOL ŞAHSİYETLERİNDEN: GERÇEKLE KURGU ARASINDA ALİM AZAMATOĞLU

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.12787/KARAM1075
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Turkish nation who raised countless heroes throughout history always kept those values alive. There are numerous myths and epics emphasizing values such as heroism, bravery and courage, and a number of figures representing the national characters in the verbal culture of the Crimean Tatars who have a deep-rooted history. When we look at the more recent past we see that in the second half of the 19th century a hero named Alim Azamatoglu came to light in the life of Crimean Tatars. Over time, he took part in the historical memory, became a legend and was always respected as a national hero. Alim Azamatoglu, who fought against injustice on his own, became an extremely popular historical personage in Crimea in the second half of the 19th century and he was thought to have had been born between 1813-1815. As is known, after the khanate era the Crimean Tatars had a long period of time under the Russian invasion and oppression. The invasion not only was physical but also had a cultural dimension. As a result of the very cultural invasion happened in this setting, we have so limited information about Alim Azamatoglu as many other cultural values. What is known about him rather consists of what was told by his acquaintances and the rumors that arose over time based on these memoirs. Along with his courage, this hero is known with his character defending and guarding the weak against the unjust and arbitrary treatment both by the Tsardom authorities and by the wealthy segment of the society, in brief, taking from the oppressor giving to the oppressed. Backed with the support of the society he lived in, Alim was tried to be infamized as a brigand by the authorities of the era; however, this propaganda did not result in success. Our objective is to introduce this hero, who emerged from Crimean Tatars that lived in a specific historic period, and came to this day as a legend, with respect to his life, world-view and the values he fought for.
Abstract (Original Language): 
Tarihinin her döneminde sayısız kahraman yetiştiren Türk milleti sahip olduğu bu değerleri daima yaşatmıştır. Köklü bir geçmişe sahip olan Kırım Tatar Türklerinin sözlü kültüründe kahramanlık, yiğitlik, cesaret gibi değerleri vurgulayan sayısız efsane ve destan ile millî karakteri temsil eden pek çok figür bulunmaktadır. Daha yakın bir geçmişe bakıldığında Kırım Tatar Türklerinin hayatında XIX. yüzyılın ikinci yarısında Alim Azamatoğlu adlı bir kahramanın ortaya çıktığı görülür. Alim, zamanla tarihi hafızada yer etmiş, efsaneleşmiş ve her daim millî bir kahraman olarak yaşarak itibar görmüştür. Haksızlığa karşı tek başına mücadele eden Alim Azamatoğlu XIX. yüzyılın ikinci yarısında Kırım’da son derece popüler bir tarihi şahsiyet olup 1813 veya 1815 yılında doğduğu tahmin edilmektedir. Bilindiği üzere Kırım Tatarları Hanlık döneminden sonra uzun süren Rus işgali ve baskısı altında kalmıştır. Bu işgal sadece fiziksel mahiyette olmayıp kültürel bir boyut da kazanmıştır. İşte bu ortamda maruz kalınan kültürel işgal neticesinde diğer pek çok kültürel değer gibi Alim Azamatoğlu hakkında da sınırlı bilgilere sahibiz. Hakkında bilinenler daha ziyade Onu tanıyanların söyledikleri ile zamanla bu hatıralara dayalı olarak ortaya çıkan rivayetlerden oluşmaktadır. Bu kahraman cesaretinin yanı sıra gerek Çarlık yetkililerinin gerekse toplumun varlıklı kesiminin haksız ve keyfi uygulamalarına karşı güçsüzleri himaye eden, onları gözeten kısacası zalimden alıp mazluma veren karakteri ile tanınmaktadır. İçinde yaşadığı toplumun desteğini arkasına alan Alim, dönemin yetkilileri tarafından bir haydut olarak tanıtılmaya çalışılsa da bu propaganda başarılı sonuçlar vermemiştir. Maksadımız belli bir tarihi dönemde yaşamış Kırım Tatar Türkleri’nin içinden çıkan ve efsaneleşerek günümüze kadar yaşayan bu kahramanı hayatı, uğruna mücadele ettiği değerler, hayat felsefesi bakımından tanıtmaktır.
245
257

REFERENCES

References: 

Alim Azamatoğlu Halk Edebiyatında Alim Azamatoğlu (2000). Başlangıçtan
Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, C. 13,
Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., 56.
BASKAKOV, Nikolay Aleksandroviç – TİNFOVİÇ, Mihail S. “Sergey Markoviç
Şapsal”, http://journals.manas.edu.kg/mjsr/oldarchives/Vol06_Issue
11-2_2004/sbd-11b-10.pdf, 12.09.2015.
БЕКИРОВА, Зера (2012). “Къарасувбазар – Къырымтатар Халкъ Агъыз
Яаратыджылыгъында”, Мир Бекира Чобан-заде Сборник Материа-
лов Крымской Международной Тюркологической Конференции,
Белогорск (Карасубазар), 23-25 Мая 2012 Г., 42-45.
ДОРОНИН, Иван. “Две встречи”, http://kartamirakrym.blogspot.com.tr/
search/label/алим %20 айдамак, 30.08.2015. (İvan Doronin, “Dve
Vstreçi”)
FAZIL Riza. Alim Aqqında Hatırlavlar, pdf, (Çevirimiçi) http://medeniye.
org/sites/default/files/filedoc/Alim%20aqqinda%20hatirlavlar%20la
t.pdf, 15.01.2015.
ФАЗИЛ, Риза (2005). Алим-Къырым Йигити / Алим-Крымский Джигит,
Симферополь, Къырымдевокъувпеднешир.
GÜLSEVİN Selma (Spring 2007). “Karay Türkçesinde Oğuzca Unsurlar”,
Turkish Studies, Vol. 2/2, 300-306.
КЕРИМ, Исмаил Асан-огълу (1977). Медений Еснас: 1920-1938, Симфе-
ропол: Таврия.
КЕРИМ, Исмаил Асаногълу (2003). “Бинъ Бир Кучьлюклерни Енъип”,
КъырымТатар Миллий Театри, Симферопол: Къырымдевокъув-
педнешир, 4-7.
КЕРИМОВА, Светлана - Исмет Заатов - Аблязиз Велиев (2003). Къы-
рымтатар Миллий Театри, Симферопол: Къырымдевокъувпед-
нешир.
Kırım Tatar Halk Efsaneleri: Halk Kahramanlarımızdan Alim Aydamak
(1999). Kalgay, S. 11, Bursa, 12-13.
“Qırımtatarca’nıñ Tercümeli İmlâ Qılavuzu” (Noyabr-Dekabr 1999). Haz.
Kemâl Qoñurat. Günsel, S. 3, 49.
СЕИТЯГЬЯЕВА, Тамила Решатовна (2012). “Предварительный Анализ
Архивных Документов Связанных с Деятельностью Алима Азамат
оглу в Крыму”, Ученые Записки Таврического Национального Уни-
верситета им. В. И. Вернадского, Серия «Филология. Социальные
Коммуникации», Том. 25 (64), № 2, ч. 2., 154-157.
СЕИТЯГЬЯЕВА, Тамила Решатовна (2012). “Штрихи к Литературному
Образу Алима - Героя Крымскотатарских Преданий”, Ученые За-
писки Таврического Национального Университета им. В. И. Вер-
надского, Серия «Филология. Социальные Коммуникации», Том.
25 (64), № 3, ч. 1.,120-124.
СЕИТЯГЬЯЕВА, Тамила Решатовна (2014). “Алим Азамат Оглу в Романе
Ю. Болата «Алим» и в Романе Н. А. Попова «Алим-Крымский Рзбойник»”, Ученые Записки Таврического Национального Универ-
ситета им. В. И. Вернадского, «Серия Филология. Социальные
Коммуникации», Том. 27 (66), № 3, 444-449.
SLUÇANKO, Boris (1989). “Alim Aydamak ve Ayvazovskiy”, Çev. Tuncay
Kalkay. Emel, S. 174, 33-35.
VELİYEV, Ablaziz. “Alimnen Qırım Boylap 30 Kün”, http://ilmiyqirim.
blogspot.com.tr/2014/05/alimnen-qrm-boylap-30-kun.html#more,
1.12.2014.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com