You are here

Home » Content

‘ALÂ’İM-İ CERRÂHÎN’DE GEÇEN BİTKİ ADLARI

THE PLANT NAMES IN THE ‘ALÂ’İM-İ CERRÂHÎN

Journal Name:

  • Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Publication Year:

  • 2011

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
A great majority of the studies on Old Anatolian and Ottoman Turkish concentrate on literary texts. It is possible to ascertain a language in terms of vocabulary or of structure by analyzing texts belonging to various areas. Hence, the linguistic studies conducted on medical manuscripts are very significant. These texts can be considered an indispensable source for medical history, pharmacy, botany and folk medicine. Alaim-i Cerrahin , which means “Surgical symptoms”, is an important surgical medical text written at the end of the 15th century. In this work, besides the presentation of pharmacological properties, the names of numerous herbs used in the manufacture of the medicines are a particularly salient feature. This study focuses on the names of the herbs contained in Alaim-i Cerrahin.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Eski Anadolu ve Osmanlı Türkçesi üzerinde yapılan çalışmaların büyük bölümünü edebî metinler oluşturmaktadır. Bir dilin gerek söz varlığı, gerekse yapısının tam olarak ortaya konması farklı alanlarda yazılmış metinlerin incelenmesiyle mümkündür. Bu noktada tıp yazmaları üzerinde yapılacak dil çalışmaları büyük önem arz etmektedir. Bu tür metinler tıp tarihi, eczacılık, botanik ve halk hekimliği için de vazgeçilmez birer kaynak niteliği taşımaktadır. “Cerrahî belirtiler” anlamına gelen Alaim-i Cerrahin 15. yüzyılın sonunda yazılmış önemli bir cerrahî tıp metnidir. Farmakolojik özellikler de gösteren eserde ilaç yapımında kullanılan çok sayıda bitki adı dikkat çekmektedir. Bu çalışmada Alaim-i Cerrahin’de geçen bitki adları incelenmiştir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-alaim-i-cerrahinde-gecen-bitki-adlari.pdf
  • 1
123-145
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Alkayış M. Fatih, Türkiye Türkçesinde Bitki Adları, (Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kayseri, 2007
Bayat Ali Haydar, Uygur Tıp Metinleri, Tıp Tarihi, Sade Matbaa, İzmir 2003
Bayram Mikail, Anadolu Selçukluları Dönemi Tababeti ile İlgili Bazı Notlar, The New History of Medicine Studies 4, İstanbul, 1998, s.149-156
Bakır Abdulhalik, Ortaçağ İslam Dünyasında Itriyat, Gıda, İlaç Üretimi ve Tağşişi, Ankara. 2000Baytop Turan, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara, 2007
Burhân-ı Katı (Haz. M. Öztürk, D. Örs), TDK Yayınları, Ankara, 2006
Canpolat Mustafa, “XIV. Yüzyılda Yazılmış Değerli Bir Tıp Eseri”, Türkoloji Dergisi c.1973, s. 21-32.
Develioğlu, Ferit, Osmanlıca- Türkçe Lûgat, Aydın Yayınları, Ankara, 2005.
Dilçin, Cem, Yeni Tarama Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara, 1983.
Esin Emel, “Otacı”, I. Uluslar arası Türk-İslam bilim ve Teknoloji Tarih Kongresi, Bildiriler 2. cilt, İstanbul, 1981, s.12.-16
Esin Emel, İslamiyet’ten Önceki Türk Kültür Tarihi ve İslama Giriş, İstanbul 1978
İbnü’n-Nefîs, Şerh-i mu’cezü’l-kânûn. Süleymaniye Kütüphanesi, Hamidiye, No. 1027/1.
İbrahim bin Abdullah ,Alâim-i Cerrâhîn, Cerrahpaşa Tıp Fak. Kütüphanesi, numara 125, İstanbul. 1546
İbrahim bin Abdullah ,Alâim-i Cerrâhîn, Gotha Kütüphanesi, numara T 107, Erfurt, Almanya
İbrahim bin Abdullah Alâim-i Cerrâhîn, Manisa İl Halk Kütüphanesi, numara1844, Manisa
İbrahim bin Abdullah Alâim-i Cerrâhîn, Manisa İl Halk Kütüphanesi, numara 1851, Manisa
İbrahim bin Abdullah, Alâim-i Cerrâhîn, Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi, Ali Emirî, numara 205, İstanbul
İbrahim bin Abdullah, Alâim-i Cerrâhîn, Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi, Hekimoglu Ali Pasa 568, İstanbul, 1505
Katip Çelebi, Keşfü’z-zunun 1.cilt, İstanbul Maarif Matbaası, 1941
Korkmaz Zeynep, “Anadolu’da Türkçenin Yazı Dili Oluşu ve İlk Öncüleri”, Türk Dili Üzerine Araştırmalar, I. Cilt, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1995
Muallim Naci, Lugat-i Naci, Çağrı Yayınları, İstanbul. Mütercim Asım Efendi (2000),
Sertkaya Osman Fikri, Uygur Tıp Metinlerine Toplu Bir Bakış, Uluslar arası Osmanlı Öncesi Türk Kültürü Kongresi Bildirileri, (4-7 Eylül 1989), (Haz. Azize Aktaş Yasa, Sevay Okay Atılgan, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara, 1997, s. 349-364
Şahin Hatice, Eski Anadolu Türkçesi, Akçağ yay. Ankara 2003Steıngass, F.,Persian- English Dictionary. İncluding The Arabic Words And Phrases To Be Met With İn Persian Literature, Librairie du Liban, 1998.
Şemseddin Sâmi, Kamus-ı Türkî, Çagrı Yayınları, İstanbul, 2005.
TDK, Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara,2005.
Timurtas, Faruk Kadri, Eski Türkiye Türkçesi, Akçağ Yayınları, Ankara, 2005.
Topaloğlu, Ahmet; Ayverdi, İlhan. Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı Neşriyat, c. 3, İstanbul 2005.
Topaloğlu, Ahmet, Türkçe Sözlük, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul 2007
Turan Fikret, Eski Oğuzca Satırarası Tematik Sözlük Bahşayiş Lügati, Bilimsel Akademi Yayınları, İstanbul, 2001
Türk Ansiplopedisi “Cerrahname” 10. c. Ankara, Milli Eğitim Basımevi , 1960
Türkiye Yazmaları Toplu Kataloğu, üçüncü CD, Ankara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Kütüphane Başkanlığı, 2005
Özkan Mustafa, Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, Filiz Yayınevi, İstanbul, gen. 2. bs. 2000
Ünver A. Süheyl, “Eski Hekimbaşılar Listesi (Hekim Hayrullah Efendi’ye Göre)”, Türk Tıp Tarihi Arkivi, c. 5, sayı 7, 1940-41, s.47-53.
Yelten Muhammed, Şirvanlı Mahmud, Kemaliye, Giriş-İnceleme-Cümle bilgisi-Metin-Sözlük, İst. Üniv. Yay. No: 3255, İstanbul 1997
Yıldırım Nuran, İbrahim bin Abdullah, Alaim-i Cerrahin adlı Türkçe eseriyle tanınan Osmanlı Cerrahı, T.D.V. İslam Ansiklopedisi 21. cilt, İstanbul 2000, s. 284-286

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com