You are here

KIRGIZ SÖZLÜ EDEBİYATINDA “AKIYNEK” TÜRÜ İLE TÜRK SÖZLÜ EDEBİYATINDAKİ MANİLER ÜZERİNE

ON THE TYPE OF “AKIYNEK” IN KYRGYZ ORAL LITERATURE AND “MANİ” IN TURKISH ORAL LITERATURE

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Oral Turkish literature, due to different pass in different regions, loses shape and substance to many changes. It maintains the fundemental components of properties, form and containing types of changes have been fake. Oral Turkish literature, which is the oldest species and are still created with the type of each algorithm for this type Akıyek in Kyrgyz share of this chance and joint space of at least allowing us to follow in the best way of Turkish literature appears to be two kinds. While Kyrgyz Akıynek takes place in spat culture, Mani in Turkish literature continue to show itself in other ways as well as bickering. Small divergences between two types in terms of subject and function but still the shape of two species in terms of content and functions seem to have some common traits. In this study, the Kyrgyz Oral literature Akıynek and Mani type structure with the Turkish literature, will be discussed in terms of content and functions, the similarities and differencies between species and establishment of Turkish literature will be made to identify the common points.
Abstract (Original Language): 
Sözlü Türk edebiyatı, Türklerin farklı coğrafyalarda farklı tarihî süreçlerden geçmeleri sebebiyle şekil ve muhteva yönünden birtakım değişikliklere uğrasa da temel öğeleri bakımından özelliklerini korumuş, türlerdeki şekli ve muhtevi değişiklikler daima sathi kalmıştır. Sözlü Türk edebiyatının en eski türlerinden olan ve hâlâ yaratılan mani türü ile bu türün Kırgızlardaki karşılığı “akıynek” de bu değişimden payını en az alan ve müşterek Türk edebiyatını en iyi şekilde takip etmemizi sağlayan iki tür olarak karşımıza çıkmaktadır. Kırgızlardaki “akıynek” türü bir atışma kültürü içinde cereyan ederken, Türk edebiyatındaki maniler hem atışma hem de başka şekillerde kendini göstermeye devam etmektedir. İki tür arasında konu ve işlev bakımından görülen küçük farklılaşmalara karşın iki türün hâlâ şekil, muhteva ve işlevleri bakımından birtakım ortak hususiyetler taşıdığı da görülmektedir. Bu çalışmada, Kırgız sözlü edebiyatındaki “akıynek” ile Türk edebiyatındaki “mani türü (özellikle atışma temelli maniler)” yapı, muhteva ve işlevleri açısından ele alınacak, türler arasındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya konularak, Türk edebiyatının ortak noktaları tespit edilmeye çalışılacaktır.
1-19

REFERENCES

References: 

Yazılı Kaynaklar:
Abduldayev, E., İsayev, D., (1969), Kırgız Tilinin Tüşündörmö Sözdügü, Mektep Basması,
Frunze.
Akalın, L. S., (1972), Türk Manilerinden Seçmeler, MEB Yay., İstanbul.
Asanov, Ü., Akmataliyev, A., (2004), Kırgız Adabiyatı Entsiklopediyası, Mamleket
Til cana Entsiklopediya Borboru, Bişkek.
Cusupov, K., (1990), Kırgız Poeziyasının Antologiyası, I. Tom, Bişkek.
Elçin, Ş., (1990), Türkiye Türkçesinde Maniler, TKAE Yay., Ankara.
Karatayev, O., Eraliyev, S., (2005), Kırgız Etnografyası Boyunça Sözdük, Biyiktik
Basması, Bişkek.
Kalçakeyev, Kubanıçbek. , Şeripbayev, A., Kalçakeyev, K.N., (2006), Folklor-
Körköm Söz Önörü, Calalabad Mamlekettik Üniversteti Yay., Calalabad.
Kaya, Doğan, (2000), Âşık Edebiyatı Araştırmaları, Kitabevi Yay., İstanbul.
Kaya, Doğan (2004), Anonim Halk Şiiri, Akçağ Yay., Ankara.
Şeriyev, Ceenalı, Muratov, Abdıkerim, (1994), Adabiyat Terminderdin Tüşündürmö
Sözdügü, Bişkek.
Tabaldiyev, Asanbek, Cigitov, C., (1976), Kırgız-Sovet Enstiklopediyası, I. Tom,
Kırgız CCP İlimder Akademiyası Yay., 1976.
Taştemirov, C., Zakirov, S., (1980), Kırgız Poeziyasının Antologiyası, Kırgızstan
Basması, Frunze.
Türk Dünyası Edebiyat Kavramları ve Terimleri Ansiklopedik Sözlüğü (2001), C.I,
AKM Yay., Ankara.
Yıldız, Naciye, (2001), Türk Dünyası Edebiyat Kavramları ve Terimleri
Ansiklopedik Sözlüğü (2001), C.I, AKM Yay., Ankara.
Yudahin, K. K. (1998), Kırgız Sözlüğü, (çev. Abdullah Taymas), TDK Yay., Ankara.
Sözlü Kaynaklar:
Bibinur Aldaşeva (KK1): Türk Dünyası Sosyal Bilimler ve Eğitim Fakültesi, Türk Dili
ve Edebiyatı 4. Sınıf Öğrencisi, Özbekistan’da yaşamakta.
Zunasta Absattarova (KK2): Türk Dünyası Sosyal Bilimler ve Eğitim Fakültesi, Türk
Dili ve Edebiyatı 4. Sınıf Öğrencisi, Calalabad, Nookent Doğumlu.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com