You are here

BİR ESKİ OĞUZ TÜRKÇESİ METNİ “HİKÂYE-İ FÂTIMA” VE DİL ÖZELLİKLERİ

AN OLD OGHUZ TURKISH TEXT “HİKÂYE-İ FÂTIMA” AND LANGUAGE FEATURES

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
It is known that text studies regarding Old Oghuz Turkish have reached an advanced point in terms of quantity, but it is still hard to say that they are academically adequate . Today, with the help of these texts, we have many studies comparing Old Oghuz Turkish to Ottoman Turkish and Turkish used in today's Turkey as well as those aiming to examine Old Oghuz Turkish accents using the data at hand and the texts publihed so far. The studies of Old Oghuz Turkish accents are relatively recent. The fact that only material to draw conclusions about these accents is the written accounts at a time when there was no voice record makes this research field an especially challenging one. It is evident that the materials chosen from a specific time in history are more beneficial in terms of reflecting the features of accents and vocabulary than historical, religious and scientific texts. Therefore, it is important that the researchers focus more on the texts written for the general public in additon to those using that very language. This study deals with one of such texts, “Hikâye-i Fâtıma” and gives brief information on stories dating back to the time of Old Oghuz Turkish. Besides, it aims to examine the structure of “Hikâye-i Fâtıma”, paying special attention to its morphology, phonetics. The text itself is included at the end. What this study tries to attain is to attract attention to these stories and to the significance of them in determining the accents of a given period in history.
Abstract (Original Language): 
Eski Oğuz Türkçesi metin çalışmalarının sayısal bakımdan oldukça ileri bir noktaya ulaştığı malumdur ancak bu çalışmaların yeterli olduğunu söylemek güçtür. Günümüzde bu metinler kullanılarak bir taraftan Eski Oğuz Türkçesi ile Osmanlı Türkçesi ve Türkiye Türkçesi arasında karşılaştırmalı çalışmalar yapılırken, diğer taraftan da eldeki bilgiler ve neşri yapılan metinler ışığında Eski Oğuz Türkçesi ağızları ile ilgili çalışmalar yapılmaktadır. Eski Oğuz Türkçesinin ağızları üzerinde yapılan çalışmalar oldukça yenidir. Elde ses kaydının olmadığı tarihî dönem ağızlarının tespitinde yararlanılacak yegâne malzemenin yazılı metinler oluşu bu çalışmaların önündeki en büyük engeldir. Tarihî dönem ağız çalışmalarında halk için kaleme alınmış metinlerin ağız özelliklerini yansıtma ve söz varlığı bakımından dinî, tarihî, ilmî vb. metinlerden daha faydalı olacağı, bu türden eserlerde ağız özelliklerinin daha kolay tespit edilebileceği muhakkaktır. Bu sebeple de Eski Oğuz Türkçesi ağız çalışmalarında öncelikli olarak halk için kaleme alınmış ve halkın kullandığı dili merkeze alan metinler tercih edilmelidir. Bu türden eserler arasında önemli bir yer tutan halk hikâyeleri ve o hikâyelerden birisi olan “Hikâye-i Fâtıma” bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmada Eski Oğuz Türkçesi Dönemi halk hikâyeleri hakkında kısa bilgi verilecek; “Hikâye-i Fâtıma” adlı hikâyenin, yazım özellikleri, ses ve şekil bilgisi açılarından değerlendirilmesine çalışılacak, hikâyenin metni çalışmanın sonunda ek olarak sunulacaktır. Çalışmada amaçlanan bu türden eserlere dikkat çekmek ve halk hikâyelerinin Eski Oğuz Türkçesi ağızlarının tespitinde kullanımının önemini vurgulamaktır.
1-20

REFERENCES

References: 

AKAR, Ali (2010), “Lehçe Oluşma Şartları ve Evreleri Bakımından Eski Türkiye Türkçesi” Türklük Bilimi Araştırmaları, Yıl 15, Sayı 28. s. 15-29.
ÇELEBİOĞLU, Amil (1999), Türk Edebiyatı’nda Mesnevî (XV. yy.’a kadar), Kitabevi Yayınları, İstanbul.
DEVELİ, Hayati (2008), “Eski Türkiye Türkçesi Ağızlarının Sınıflandırılması” Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3/3 Spring 2008.
DUMAN, Musa (2008), “Eski Türkiye Türkçesi Dönemine Ait Bazı Metinlerdeki Dil Uyumuna Aykırı Örnekler Üzerine” Türk Dili Üzerine İncelemeler, Makaleler, Eski Türkiye Türkçesinden Osmanlı Türkçesine, İstanbul, Kesit Yayınları, s.11-20.
GÜLSEVİN, Gürer (2010), “Eski Anadolu Türkçesi Ağızları Üzerine”, Makaleler I Yaşayan ve Tarihî Türkiye Türkçesi Ağızları, İstanbul, Özel Kitaplar, s.193-207.
KARAHAN, Leyla (2007), “Eski Anadolu Türkçesinin Kuruluşunda Yazı Dili – Ağız İlişkisi”, IV. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri, I. Cilt, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 929-938.
KORKMAZ, Zeynep (2005), “Eski Anadolu Türkçesinde İmlâ-Fonoloji Bağlantısı Üzerine Notlar”, Türk Dili Üzerine Araştırmalar, I. Cilt, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, s.497-508.
KUZUBAŞ, Muhammet (2007), “Manzum Bir Destan Kitabı (Destân-ı Veysel Karânî, Vefât-ı Hz. Fatıma, Vefât-ı Hz. İbrâhîm, Hikâyet-i Gügercin, Hikâyet-i Geyik)”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, Volume 1/2, Winter 2007, s. 304-340.
LEVEND, Agâh Sırrı (1998), Türk Edebiyatı Tarihi, I. Cilt, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
ÖNLER, Zafer (1990), “Manzum Halk Hikâyelerinden Dâsıtân-ı Cafer-i Dayyâr” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Elazığ, Fırat Üniversitesi Yayınları, s. 197-226.
ÖNLER, Zafer (1991), “Manzum Halk Hikâyelerinden Cümcüme Sultan” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Elazığ, Fırat Üniversitesi Yayınları, s. 371-381.
SÖYLEMEZ, Mehmet Mahfuz (2007), “Alevî Bektâşî Klasikleri Dâstân-ı İbrâhîm Edhem, Dâstân-ı Fâtıma Dâstân-ı Hâtun”, Ankara, Türkiye Diyânet Vakfı Yayınları.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com