You are here

Home » Content

AKSÂMU'L-KUR'ÂN'DA "MUKSEM BİH" VE "MUKSEM ALEYH" İLİŞKİSİ

The Relationship between "al-Muqsamu bih" and "al-Muqsamu Alaih" in The Aqsamu'l-Qur'an

Journal Name:

  • Atatürk Üniversitesi İlâhiyât Tetkikleri Dergisi

Publication Year:

  • 2015

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In the Holy Qur'an, our God has sworn on thepersence of a lot like night, day, Moon, Sun, fig, olive as well as the day of resurrection, the angels, the Qur'an and himself. These swears/aqsam (the plural of the word "qasam") have been termed "jTjîîi fuJf.: Aqsamu'l-Qur'an" (swears/aqsam of the Qur'an) in the literature of Qur'anic sciences. Something which has been sworn by himself is called "al-muqsam bih" and something which has been sworn on himself is called "al-muqsam alaih". In the Arab Culture, aqsam which used widely and came before from the meaningful positive and the ne¬gative sentences for to confirm them. In the Qur'an God has spoken in this style that is familiar to them. The point to be noted here is that the aqsam are not random, unlike they are in accordance with divine wisdom. To de¬monstrate this wisdom will be possible by examining the relatio nship between al-muqsam bih an,p bl-muqsPm alaih. Here in sbis aosiahn ewo demww of aotamu'l-Qur'ae w0ee diseased in sSe iibohi nhsomb beampOe0 ani Oae tried to read some condusiom.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Allah, Kur'ân-ı Kerîm'degece-gündüz,Ay, Güneş, incir, zeytin gibi canlı ve cansız birçok varlığa; bunun yanında kıyamet gününe, meleklere, Kur'ân'a ve kendi zâtına kasem etmiştir. Bu kasemler Kur'ân İlimleri literatüründe " jljİJi ftJf: Aksâmu'l-Kur'ân" olarak adlandırmaktadır. Kasem ifadesinde kendisi ile kasem edilen şeye "<t> ^-Jl?, kasemin sebebi olan yani kendisi için kasem edilen şeye ise•• jf_^fı denilmektedir. Arap kültüründe yaygın olan bu yemin üslûbu, kendinden sonra gelen ispat veya nefiy cümlelerini tekit unsuru olarak kullanılmaktadır. Allah ilk muhatapları Araplar olan Kur'ân'da, onların yabancı olmadığı bu üslûba da yer vermiştir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, söz konusu yeminlerin gelişi güzel olmayıp bir hikmete binâen yapılmış olduğudur. Bunun ortaya konması da ancak kasem ifadelerinin iki ana umdesi olan el-muksemu bih ve el-muk-semu aleyh ilişiz isinin incelenm esiyle müm kündür. Bu makalede söz konusu iki unsur örnekler ışığında ele alınmış ve bazı sonuçlara ulaşılmıştır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-aksamul-kuranda-muksem-bih-muksem-aleyh-iliskisi.pdf
  • 43
174
212
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Altıkulaç, Tayyar, "İbn Zekvân, Ebû Amr", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), Ankara 1999, XX, s. 462.
Ateş, Süleyman, Yüce Kur'ân'ın Çağdaş Tefsiri, I-XI, Yeni Ufuklar Neş¬riyat, İstanbul 1991.
el-Bağavî, Ebû Muhammed el-Hüseyin b. Mesûd b. Muhammed b. el-Ferrâ (ö. 510/1116), Me'âlimu't-Tenzilfî Tefsîri'l-Kur'ân, I-V, thk. Abdürrezzak el-Mehdî, Dâru İhyai't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut 1998.
el-Bâkıllânî, Ebû Bekir Muhammed b. Tayyib b. Muhammed b. Cafer (ö. 403/1013), el-İntisâr li'l-Kur'ân, I-II, thk. Muhammed Isâm el-Kudât, Dâru İbn Hazm, Beyrut; Dâru'l-Feth, Amman 2001.
el-Beydâvî, el-Kâdî Nâsırüddîn Ebî Saîd Abdullah b. Ömer b. Muhammed eş-Şirazî (ö. 685/1286), Envâru't-Tenzîl ve Esrâru't-Te'vîl (Tefsîru'l-Bey-dâvî), I-V, thk. Muhammed Abdurrahman el-Mar'aşlî, Dâru İhyâi't-Türâs, Beyrut 1997.
Bolay, Süleyman Hayri, "Akıl", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), Ankara 1989, II, ss. 238-242.
Bursevî, İsmail Hakkı (ö. 1127/1715), Rûhu'l-Beyân, I-X, Dâru'l-Fikr, Beyrut trz.
Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, TDV. (Türkiye Diyanet Vakfı) Yayınları,
Ankara, 1995.
,
Tefsir Tarihi, Fecr Yayınları, Ankara 2010.
Demirci, Muhsin, Tefsir Usûlü, İFAV (Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı) Yayınları, İstanbul 2012.
Ebû's-Suûd el-İmâdî, Muhammed b. Muhammed b. Mustafa (ö. 982/1574), İrşâdu'l-'Akli's-Selîm ilâMezâye'l-Kitabi'l-Kerîm, I-IX, Dâru İh-yâi't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut trz.
AKSÂMU'L-KUR'ÂN'DA "MUKSEMBİH" VE * "MUKSEM ALEYH" İLİŞKİSİ
2 10
Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır (ö. 1942), Hak Dîni Kur'ân Dili (Ese¬rin dili sadeleştirilmiştir), I-IX, haz. Kurul, Çelik Yayınevi, İstanbul 1993.
el-Fîrûzabâdî, Ebû Tâhir Muhammed b. Yakûb (ö. 817/1414), Tenvîrü'l-Mikbâs min Tefsîriİbn Abbas, Matbaatu Mustafa el-Bâbi'l-Halebî, Mısır 1951.
İbn Acîbe, Ebû'l-Abbas Ahmed b. Muhammed el-Mehdi el-Hasanî el-En-cerî el-Fâsî es-Sûfî (ö. 1224/1809), el-Bahru'l-Medîdfî Tefsîri'l-Kur'âni'l-Mecîd, I-V, thk. Ahmed Abdullah el-Kureşî Ruslan, nşr. Hasan Abbas Zeki,
Kahire 1997.
İbn Âşur, Muhammed et-Tâhir (ö. 1973), et-Tahrîr ve't-Tenvîr, XXX, Dâ-ru't-Tûnusiyye, Tunus 1984.
İbn Kayyim el-Cevziyye, Muhammed b. Ebî Bekir (ö. 751/1350), et-Tib-yân fî Aksâmi'l-Kurân, thk. Muhammed Hâmid el-Fakiyy, Dârü'l-Ma'rife, Beyrut trz.
İbn Kesîr, Ebû'l-Fidâ İsmail b. Ömer el-Kureşî el-Basrî ed-Dımaşkî (ö. 774/1373), Tefsîru'l-Kur'âni'l-Azîm, I-VIII, thk. Sami b. Muhammed Selâme,
Dâru't-Taybe, Beyrut 1999.
İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem (ö. 711/1311), Lisânu'l-Arab, I-
XV, Dâru's-Sadır, Beyrut 1992.
İbnü'l-Verrâk, Ebû'l-Hasan Muhammed b. Abdullah b. el-Abbâs (ö. 381/991), İlelu'n-Nahv, thk. Mahmud Câsım Mahmude d-Dervîş, Mekte-
betü'r-Rüşd, Riyad 1999.
Kılıç, Sadık, Yemin Olsun ki, İhtar Yayıncılık, Erzurum 1996.
el-Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed (ö. 671/1273), el-Câmi' li Ahkâmi'l-Kur'ân, I-XX, thk. Ahmed el-Berdûnî, İbrâhin Itfeyyiş, Dârü'l-Kütübi'l-Mısriyye, Kahire 1964.
el-Mâturîdî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed b. Mahmud (ö. 333/944), Te'vîlâtu Ehli's-Sünne (Tefsîru'l-Mâturîdî), I-X, thk. Mecdî Bas-lûm, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 2005.
el-Mâverdî, Ebû'l-Hasan Ali b. Muhammed b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Bağdâdî (ö. 450/ 1059), en-Nüket ve'l-Uyûn, I-VI, thk. Seyyid b. Ab-dilmaksûd b. Abdirrahim, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut trz.
Mertoğlu, Suat, "et-Tibyân fî Aksâmi'l-Kur'ân", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), Ankara 2012, XLI, s. 127.
el-Mevdûdî, Ebû'l-A'lâ, Tefhîmu'l-Kur'ân, I-VII, çev. Dr. Ahmed Asrar, Bengisu Yayınları, İstanbul 1997.
2 11
Yunus Emre GÖRDÜK
Muhammed Esed (ö. 1992), Kur'ân Mesajı Meâl-Tefsir, I-III, çev. Cahit Koytak/Ahmet Ertürk, İşâret Yayınları, İstanbul 1996.
Mukâtil b. Süleyman, Ebû'l-Hasan İbn Beşîr el-Ezdî el-Belhî (ö. 150/767), Tefsîru Mukâtil b. Süleyman, I-V, thk. Abdullah Mahmud Şehate, Dâru İh-yai't-Türâs, Beyrut 2001.
el-Mursî, Ebû'l-Hasan Ali b. İsmail b. Seyyide (ö. 458/1065), el-Muhassas,
I-V, thk. Halil İbrahim Ceffâl, Dâru İhyâi't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut 1996.
en-Nesefî, Ebû'l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd Hâfızuddîn (ö. 710/1310), Medârikü't-Tenzîl veHakâiku't-Te'vîl, I-III, thk. Yusuf Ali Be-dîvî, Dâru'l-Kelimü't-Tayyib, Beyrut 1998.
en-Neysabûrî, Nizâmüddin el-Hasan b. Muhammed (ö. 850/1446), Ga-râibu'l-Kur'ân ve Reğâibu'l-Furkân, I-VI, thk. Zekeriyya Umeyrât, Dâru'l-
Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 1416/1996.
Öztürk, Hayrettin, "Abdülhamîd el-Ferâhî'nin 'Kur'ân'daki Yeminler' Adlı Çalışması Üzerine Bazı Değerlendirmeler", Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2013, sayı: 34, ss. 37-70.
er-Râzî, İmam Fahrüddîn Ebû Abdillah Muhammed b. Ömer (ö. 606/1209), Mefâtîhu'l-Gayb, I-XXXII, Dâru İhyai't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut
1998.
Reşid b. Ali Rıza, Muhammed (ö. 1354/1935), Tefsîru'l-Kur'âni'l-Hakîm (Tefsîru'l-Menâr), I-XII, el-Hey'etü'l-Mısriyyetü'l-Âmme li'l-Kitâb, Mısır 1990.
es-Sa'lebî, Ebû İshak Ahmed b. Muhammed b. İbrahim (ö. 427/1036), el-Keşf ve'l-Beyan an Tefsîri'l-Kur'ân, I-X, thk. Ebû Muhammed b. Âşûr, Dâru
İhyai't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut 2002.
es-Semerkandî, Ebû'l-Leys Nasr b. Muhammed (ö. 373/973), Bahru'l-Ulûm, I-III, y.y., trz.
Seyyid Kutub (ö. 1967), fî Zılâli'l-Kur'ân, I-VI, Dâru'ş-Şurûk, Kahire
1991.
es-Suyûtî, Celâlüddin Abdurrahman (ö. 911/1505), el-İtkan fî Ulûmi'l-Kur'ân, I-IV., thk. Muhammed Ebû'l-Fadl İbrâhîm, el-Hey'etü'l-Mısriyyeti li'l-Âmme, Kahire 1974.
,
Hem'u'l-Hevâmi'f Şerh-i Cem'i'l-Cevâmi', I-II, thk. Ab-
dülhamid el-Hidâvî, el-Mektebetü't-Tevfîkiyye, Mısır, tarihsiz.
AKSÂMU'L-KUR'ÂN'DA "MUKSEMBİH" VE
"MUKSEM ALEYH" İLİŞKİSİ
2 1 2
et-Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr (ö. 310/922), Câmi'u'l-Beyân fî Te'vîli Âyi'l-Kur'ân, I-XXIV, thk. Ahmed Muhammed Şakir, Müessese-
tü'r-Risale, Beyrut 2000.
el-'Ukberî, Ebûl-Bekâ Abdullah (ö. 616/1219), el-Lübâbu fî İleli'l-Binâi
ve'l-İ'râb, I-II, thk. Abdü'l-İlâh en-Nebhân, Dâru'l-Fikr, Dımaşk 1995.
Yılmaz, Fâik, "Aksâmu'l-Kur'ân Bağlamında Allah Nelere, Niçin ve Neden Yemin Eder?' Sorularını Yeniden Düşünmek", İslâmî İlimler Dergisi, Yıl: 5 Sayı: 1, Bahar 2010, ss. 133-149.
ez-Zeccâcî, Ebû'l-Kâsım Abdurrahman b. İshak el-Bağdâdî en-Nihâvendî
(ö. 337/949), el-Lâmât, thk. Mâzin el-Mübârek, Dâru'l-Fikr, Dımaşk 1985.
ez-Zemahşerî, Ebû'l-Kâsım Mahmûd b. Ömer (ö. 538/1143), el-Keşşâfu an Hakâıkı't-Tenzîl, I-IV, Dâru'l-Kitabi'l-Arabî, Beyrut 1985.
ez-Zerkânî, Muhammed Abdülazîm (ö. 1367/1948), Menâhilü'l-İrfan, I¬II, thk. Ahmed b. Ali, Darü'l-Hadîs, Kahire 2001.
ez-Zerkeşî, Bedrüddin Muhammed b. Abdillah (ö. 794/1392), el-Burhan fî Ulûmi'l-Kur'ân, I-IV, thk. Muhammed Ebû'l-Fadl İbrahim, Dâru İhyai'l-Kütübi'l-Arabî, Beyrut 1957.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com