You are here

Ömer Nasuhî Bilmen’in “Kur’ân-ı Kerîm’den Dersler ve Öğütler” Adlı Eserinde Fars Edebiyatından Yapılan Alıntılar ve Kaynakları

Quotations from Persian Literature Utilized in the Work Named “Kur’ān-ı Kerīm’den Dersler ve Ogutler” of Umar Nasuhī Bilmen and Their Sources

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Although Umar Nasuhī Bilmen was distinguished as a scholar of religious sciences, he is at the same time the author of several literary works. He has a broad repertoire in the fields of Arabic, Persian and Turkish literatures and thus he benefited from this broad knowledge in his religious writings. In this regard, some quotations from Arabic, Persian and Turkish literatures occasionally appear in his works while explaining religious matters. Among his works concerning religious sciences, “Kur’ān-ı Kerīm’den Dersler ve Ogutler” (Lessons and Advices from the Holy Qur’ān) is one of his books in which he reflected his literary repertoire to the utmost degree. In our study, we have dealt with the quotations from Persian literature that he utilized while explaining the religious themes. The Persian texts of these quotations and their translations were given. In this study we stated sources of these quotations detected to a great extent.
Abstract (Original Language): 
Ömer Nasuhî Bilmen, dinî ilimler alanındaki eserleriyle temayüz etmiş bir din âlimi olmakla birlikte, edebiyat alanında da çeşitli eserler telif etmiş bir ediptir. Arap, Fars ve Türk edebiyatları alanlarında derin bir birikime sahip olan Bilmen, dinî ilimler ile ilgili eserlerinde de bu birikimini değerlendirmiş ve dinî konuları açıklarken zaman zaman Arap, Fars ve Türk edebiyatlarından bazı alıntılara yer vermiştir. Dinî ilimlere dair olan eserleri arasında edebî birikimini en çok yansıttığı kitaplarından biri “Kur’ân-ı Kerîm’den Dersler ve Öğütler”dir. Çalışmamızda Ömer Nasuhî Bilmen’in bu eserinde dinî konuları açıklarken Fars edebiyatından yaptığı alıntılar ele alınmıştır. Bu alıntıların Farsça metinleri ve Türkçe çevirileri verilmiş ve bunların kaynakları önemli ölçüde tespit edilerek belirtilmiştir.
139
171

REFERENCES

References: 

Ali Emîrî, Tezkire-i Şuarâ-i Âmid I-III, İstanbul 1328.
Bâkî, Bâkî Dîvânı Tenkitli Basım (haz. Sabahattin Küçük), Ankara 2011.
Başaran, Orhan, “Ömer Nasuhî Bilmen’in Hikmet Gonceleri Adlı Eserinde Fars
Edebiyatından Yapılan Alıntılar ve Kaynakları”, İLTED (İlâhiyât Tetkikleri
Dergisi), sayı: 44 (Erzurum 2015/2), s. 115-146.
Baykal, Bekir Sıdkı, “Fatih Sultan Mehmed’in Muhiti ve Şahsiyeti Üzerinde Bir
Deneme”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 14/3-4
(Ankara 1956), s. 69-82.
Bilmen, Ahmet Selim, Ömer Nasuhi Bilmen Hayatı-Eserleri-Anılar, İstanbul 1975.
Bilmen, Ömer Nasuhî, Beşyüz Hadis-i Şerif Hikmet Goncaları (sad. Bilal Aksoy),
Semerkand, İstanbul 2013.
_______, Büyük Tefsir Tarihi I-II, İstanbul 1974.
_______, Hikmet Gonceleri 500 Hadisi Şerif Tercümesi ve İzahı, Bilmen Yayınevi,
İstanbul 1963.
_______, Kur’anı Kerim’in Türkçe Meali Âlisi ve Tefsiri I-VIII, Haşim Ofset,
İstanbul, ts.-1966.
_______, Kur’an-ı Kerîmden Dersler ve Öğütler, Burhaneddin Erenler Matbaası,
İstanbul 1947-1950.
_______, Kur’an-ı Kerîmden Dersler ve Öğütler, Bilmen Yayınevi, İstanbul 1964.
_______, Kuran Nasihatleri (sad. Reyhan Sarıkaya), Timaş Yayınları, İstanbul
2007.
_______, “Mahâsin-i Edeb”, Beyânü’l-hak, C. IV, Sa. 96, s. 1800-1801.
_______, Muvazzah İlm-i Kelâm Dersleri, Evkâf-ı İslâmiyye Matbaası, İstanbul
1339.
Yıl: 2016/1 | Sayı: 45 | Doç. 170 Dr. Orhan BAŞARAN
_______, Muvazzah İlmi Kelâm, Ergin Kitabevi Yayınları, İstanbul 1955.
_______, Nasâyih-i Kur’âniyye, Ahmed Kâmil ve Şerîki Matbaası, İstanbul
1347/1928.
_______, “Nasâyih-i Kur’âniyye”, Sebîlürreşâd, XXIII/596 (6 Ramazan 1342), s.
371-376.
_______, “Vaaz ve Vâizler”, Sebîlürreşâd, XXIII/589 (15 Receb 1342), s. 265-267.
Değirmençay, Veyis, Farsça Şiir Söyleyen Osmanlı Şairleri, Erzurum 2013.
Dorc 4 (nşr. Mihr Erkâm-ı Râyâne), Tahran 1390 hş.
Dursun Bey, Târîh-i Ebu’l-Feth (nşr. Mehmed Ârif), İstanbul 1330.
Elmalı, Hüseyin, “Şiirleriyle Ömer Nasûhî Bilmen”, Diyanet İlmi Dergi, c. XXXIV,
sayı: 2 (Nisan-Haziran 1998), s. 73-98.
Gönel, Hüseyin, “Mostarlı Hasan Ziyâ’î’nin “Gıdâ-yı Şomâ” Adlı Şerhi”, Turkish
Studies, 8/9 (Ankara Summer 2013), s. 1467-1516.
Hâfız-ı Şîrâzî, Dîvân-ı Hâce Hâfız-ı Şîrâzî (nşr. Ebu’l-Kâsım İncû-yi Şîrâzî),
Tahran 1367 hş.
İdrîs-i Bitlisî, Heşt Behişt VII. Ketibe (haz. Muhammed İbrahim Yıldırım), Ankara
2013.
Keleş, Reyhan, “Ömer Nasuhî Bilmen’in Kur’ân-ı Kerîm’den Dersler ve Öğütler
Adlı Eserinde Geçen Türkçe Şiirler ve Kaynakları”, EKEV Akademi Dergisi,
Yıl: 20, Sayı: 65 (Kış 2016), s. 451-468.
Kemikli, Bilal, “Ömer Nasûhî Bilmen’in Beyânü’l-Hak’taki Şiirleri”, Dinî Araştırmalar,
c. II, sayı: 4 (Mayıs-Ağustos 1999), s. 47-58.
Mansûr Fâzıl, “Şerh-i Hâl-i Âsif ”, http://andishe.ir/page.php?31
Mevlânâ, Celâleddîn Muhammed, Külliyyât-ı Şems-i Tebrîzî I-II (nşr. Bedîüzzamân
Fürûzânfer), Tahran 1384 hş.
_______, Mesnevî-i Ma‘nevî I-VI (haz. Adnan Karaismailoğlu, Derya Örs), Akçağ
Yayınları, Ankara 2007.
ÖMER NASUHÎ BİLMEN’İN “KUR’ÂN-I KERÎM’DEN DERSLER VE ÖĞÜTLER” ADLI ESERİNDE FARS
EDEBİYATINDAN YAPILAN ALINTILAR VE KAYNAKLARI
171
_______, Mesnevî I-VI (haz. Adnan Karaismailoğlu), Akçağ Yayınları, Ankara
2007.
Miftâh, İlhâme – Velî, Vehhâb, Nigâhî be Revend-i Nüfûz ve Gusteriş-i Zebân ve
Edeb-i Fârsî der Türkiye, Tahran 1374 hş.
Nâbî, Dîvân-ı Nâbî, İstanbul 1292.
Revnakoğlu, Cemâleddîn Server, “Erzurum’un Büyük Kıymetlerinden: Yeni
Diyânet Reisimiz”, Tarih Yolunda Erzurum, yıl: 2, sayı: 7-8 (Ocak 1961), s. 8-9,
27.
Riyâhî, Muhammed Emîn, Osmanlı Topraklarında Fars Dili ve Edebiyatı (trc.
Mehmet Kanar), İstanbul 1995.
Sa‘dî-i Şîrâzî, Muslih b. Abdillâh, Külliyyât-ı Sa‘dî (nşr. Nizâmüddîn Nûrî Kûtnâî),
İntişârât-ı Kitâb-ı Âbân, Tahran 1386 hş.
Sâib-i Tebrîzî, Dîvân I-VI (nşr. Muhammed-i Kahraman), Tahran 1367 hş.
Tâhirülmevlevî, Şerh-i Mesnevî I-XIV, İstanbul ts.
Tayyârzâde Ahmed Atâ, Târîh-i Atâ I-V, İstanbul 1291.
Vakkasoğlu, Vehbi, Osmanlıdan Cumhuriyete İslâm Alimleri, İstanbul 1987.
Vatvât, Reşîdüddîn, Matlûbü külli tâlib min kelâmi Alî b. Ebî Tâlib (haz. Mahmûd-
i Âbidî, nşr. http://noorfatemah.org).
Vincenz von Rosenzweig, Auswahl aus den Diwanen des Grössten Mystischen
Dichters Persiens Mewlana Dschelaleddin Rumi, Wien 1838.
Yaran, Rahmi, “Bilmen, Ömer Nasuhi”, DİA, İstanbul 1992, VI, 162-163.
Yavuz, Hulûsi, Siyaset ve Kültür Tarihi Açısından Osmanlı Devleti ve İslâm,
İstanbul 1991.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com