You are here

Divan Şiirinde Akıl Tasavvuru

Concept of Intellect in Ottoman Divan Poetry

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The concept of intellect can be described as the ability of discernment and mental faculty of thinking and understanding, which distinguishes the human beings from other creatures and at the same time which brings responsibility to him. According to the Holy Book Quran; this is the very quality which makes him a real human being and makes all of his acts meaningful. Besides, by means of our intellect, we are held responsible and liable before divine commands. One of the most important means of conveying thoughts in Ottoman society is the poem. Most of the poets who had received a good education have reflected their knowledge through poetic language on an artistic ground. This can be observed clearly when we examine the divans (collection of poems). In this study, we aim to investigate the concept of intellect in Ottoman poetry and how it was dealt with on an artistic ground, based on works of some outstanding poets, who composed poetry within a wide range of contents, such as first and foremost the Quran and Sufism and also Greek mythology.
Abstract (Original Language): 
İnsanı diğer canlılardan ayıran ve onu sorumlu kılan temyiz gücü, düşünme ve anlama melekesi olan akıl, Kur’an-ı Kerim’e göre insanı insan yapan, onun her türlü aksiyonlarına anlam kazandıran ve ilahî emirler karşısında insanın yükümlülük ve sorumlu luk altına girmesini sağlayan özelliktir. Osmanlı toplumunda düşüncenin aktarıldığı en önemli vasıtalardan biri şiirdir. Çoğu iyi eğitim almış olan şairler, bu malumatlarını sanat zemininde şiir diliyle aktarmışlardır. Divanlar incelendiğinde bu husus çok net olarak görülecektir. Bu çalışmayla başta Kur’an ve tasavvuf olmak üzere Yunan mitolojisine kadar uzanan bir muhteva zenginliği içinde eser veren divan şiirinde akıl tasavvurunu ve bu tasavvurun sanat zemininde nasıl işlendiğini, belli özellikleriyle temayüz etmiş şairlerin eserlerinden hareketle incelemek istiyoruz.
173
186

REFERENCES

References: 

Aclûnî, İsmail b. Muhammed, Keşfu’l Hafâ ve Müzîli’l- İlbas An-ma İştehera mine’l-
Ehadîs ala Elsineti’n-Nâs (I-II), Beyrut, 1988.
Akkuş, Metin, Nef’î Divanı’nda Tipler ve Kişilikler, Erzurum 1996.
———, Nef’î Divan, Akçağ Yayınları, Ankara 1993.
Akyüz, Kenan, vd. Fuzûlî Divânı, Akçağ Yayınları, Ankara 1990.
Arvasi, S. Ahmed, Akıl ve Gönül, Burak Yayınları, İstanbul 1999.
Ayan, Hüseyin, Nesîmî, Hayatı, Edebî Kişiliği, Eerleri ve Türkçe Divanın Tenkidli
Metni I-II, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 2002.
Bilkan, Ali Fuat, Nâbî Divanı, (I-II), Akçağ Yayınları, Ankara 2011.
Bolay, Süleyman Hayri, “Akıl”, DİA, İstanbul 1989.
Coşkun, Selçuk, Bir Eğitimci Olarak Hz. Peygamberin İnsan Anlayışı, Ekev Yayınları,
Erzurum 1996.
Cürcani, Seyyid Şerif, Ali b. Muhammed, Ta’rifat, Beyrut, 1996.
Gibb, E. J. Wilkinson, Osmanlı Şiir Tarihi I-II (haz. Ali ÇAVUŞOĞLU), Akçağ
Yayınları, Ankara 1998.
Çavuşoğlu, Mehmet, Yahyâ Bey Divan, İÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul
1977.
Fuzûlî, Leylâ vü Mecnûn, (haz. Muhammed Nur Doğan), İstanbul 1996.
el-İsfehanî, Ragıb, Müfredatu Elfazı’l- Kur’an, Beyrut, 1992.
İbn Abdi’l-Berr, Yusuf, Camiu Beyani’l İlm ve Fadlihi, ts.
İbn Manzur, Celaluddin Muhammed b. Mükerrem, Lisanu’l-Arab, Beyrut
İsen, Mustafa – KURNAZ, Cemal, Şeyhî Divan, Akçağ Yayınları, Ankara 1990.
Kalkışım, Muhsin, Şeyh Galib Divan, Akçağ Yayınları, Ankara 1994.
Yıl: 2016/1 | Sayı: 45 | Yrd. Doç. 186 Dr. Mehmet GÖKTAŞ
Kılıç, Sadık, “Akıl ile Kalbin Uzlaşmasından İnsanın Ebedi Mutluluğuna Doğru”,
Yeni Ümit Dergisi, Ocak-Şubat-Mart 1989.
Yazır, Elmalılı M. Hamdi, İslam Düşüncesinin Problemlerine Giriş, (Sad. Recep
Kılıç), TDV Yayınları, Ankara 1996.
Meriç, Cemil, Işık Doğudan Gelir, Ötüken Yayınları, İstanbul, 1984.
Pala, İskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Akçağ Yayınları, Ankara 1989.
Parlatır, İsmail, Fuzûlî Türkçe Divan, Akçağ Yayınları, Ankara 2012.
Tahirü’l-Mevlevî, Şerh-i Mesnevî, Şamil Yayınevi, İstanbul, ts.
Tarlan, Ali Nihat, Necati Bey Divan, Akçağ Yayınları, Ankara 1992.
Tulum, Mertol – TANYERİ, M. Ali, Nev’î Divan, İÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları,
İstanbul 1977.
Uludağ, Süleyman, “Akıl”, DİA, İstanbul 1989.
———, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Marifet Yayınları, İstanbul 1995.
Yavuz, Yusuf Şevki, Kur’an-ı Kerim’de Tefekkür, İstanbul 1999.
———, “Akıl”, DİA, İstanbul, 1989.
Yekbaş, Hakan, Divan Şiirinde Yunani Şahsiyetler,
ttp://www.sosyalarastirmalar.com/cilt3/sayi15pdf/yekbas_hakan.pdf (ET.
12.04.2016).

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com