You are here

İtikadî-İlmî Düalite ve Toplumsal Ahlâk

Dualty of Creed-Science and Social Moralty

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
There is an unbreakable bond between social morality and personal morality. Religion is the most important elements of personal morality. Inconsistencies in the relationship between religion and society, will lead to immorality or bad moral example. This issue, which burned throughout history, it is important in terms of kalam. In this study, we try to point out the link between moralty and science theological sense. Our starting point has been the impact of social moralty natural structure formed this bond. Here influence of social change has brought the issue to the agenda. This issue is also before the sociological or philosophical direction we will try to address in terms of theologians. This approach, our study shows that different from other studies on this subject. In addition to this, we will evaluate how the approach of some theologians the Quran drew “social change” concept in the sense of going to the good from the bad in terms of understanding the issues.
Abstract (Original Language): 
Bireysel ahlak ile toplumsal ahlak arasında kopmaz bir bağ vardır. Bireysel ahlakı oluşturan en önemli unsur da dindir. Din ile toplum arasındaki ilişkide tutarsızlık, ahlaksızlığa ya da kötü ahlak örneklerine neden olacaktır. Tarih boyunca yakınılan bu konu, kelâm açısından da önemlidir. Bu çalışmamızda ahlak ile kelamî anlamda ilim arasındaki bağa değinmeye çalıştık. Hareket noktamız ise bu bağın oluşturduğu düal yapının toplumsal ahlaka tesirleri olmuştur. Buradaki tesir toplumsal değişme meselesini gündeme getirmiştir. Bu konuyu da sosyolojik ya da felsefî yönünden evvel kelamcılar nezdinde ele almaya çalışacağız. Bu yaklaşım, çalışmamızın bu konudaki diğer çalışmalardan farkını göstermektedir. Çalışmamızda ayrıca konunun anlaşılması açısından kötüden iyiye gitme anlamında, Kur’an’ın çizdiği “toplumsal değişme” kavramına, bazı kelamcıların nasıl yaklaştığını değerlendireceğiz.
229
248

REFERENCES

References: 

Akseki, A.Hamdi, İslam Dini, DİB Yay., Yirmi Dokuzuncu Baskı, Ankara, 1980.
Altıntaş, Ramazan, Din ve Sekülerleşme, Pınar Yay., İstanbul, 2005.
Aster, Ernst Von, İlkçağ ve Ortaçağ Felsefe Tarihi, trc. Vural Okur, İm Yay., Üçüncü
Baskı, İstanbul, 2005.
Aydın, Mehmet S., Din Felsefesi, İzmir İlahiyat Fakültesi Yay., 19.Baskı, İzmir, 2002.
Aydın, Zeki, Âhlak Öğretiminde Örnek Olay İncelemesi, Nobel Yay., Ankara, 2003.
el-Bağdâdî, Ebû Mansûr Abdu’l-Kâhir b. Tâhir b. Muhammed, el-Fark Beyne’l-
Fırak ve Beyânu’l-Fırkatu’n- Nâciye Minhum, tah. Muhammed Osman el-Huşt,
Mektebet-ü İbn Sînâ, Kahire,1409/1988.
Baktır, Mehmet, Bir Dinî Otorite Olarak Hz.Peygamber, İlahiyat Yay., Ankara, 2005.
Bilmen, Ömer Nasuhi, Yüksek İslam Ahlâkı, Bilmen Basımevi, 1964.
Birgivî, Muhammed b. Ali, Birgivî Vasiyetnâmesi Kadızâde Şerhi, Bedir Yay., İstanbul,
1390/1970. Birgivî, Muhammed b. Ali, Tarîkat-ı Muhammediye, trc.
Celal Yıldırım, Demir Ktb., İstanbul, 1996.
Bozkuş, Metin, Anadolu’da İslam ve Mezhepler, Asitan Yay., Sivas, 2011.
Bozkuş, Metin, Sivas Alevîliği, Fakülte Kitabevi, Isparta, 2006.
Corsini, Ray, The Dictionary of Psychology, Brunner/Routledge, London, 2002.
el-Cürcânî, Ali b. Muhammed es-Seyyid eş-Şerîf, Mu’cemu’t-Ta’rîfât, tah. Muhammed
Sıddîk el-Minşâvî, Dâru’l-Fazîle, Kahire, ty.
Yıl: 2016/2 | Sayı: 46 | Yrd. Doç. 244 Dr. Ahmet ÇELİK
Çağrıcı, Mustafa, Anahatlarıyla İslam Ahlâkı, Ensar Neş., Beşinci Baskı, İstanbul,
2009.
Çavuşoğlu, Semiramis, “Kadızâdeliler”, DİA, XXIV, İstanbul, 2001, 100-102.
Çelebi, Kâtip, Mîzanü’l-Hakk fi İhtiyari’l-Ahakk, Haz. Orhan Şaik Gökyay, MEB
Basımevi, İstanbul, 1972.
Çelik, Celaleddin, Kur’ân’da Toplumsal Değişim, İnsan Yay., İstanbul, 1996.
Çubukçu, İ.Agâh, İslâm’da Ahlâk ve Manevî Vazifeler, DİB Yay., Ankara, ty.
Düzenli, Yaşar, “Balıkesirli Bir Osmanlı Aydını: İmam Birgivî”, Balıkesir Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3/4 (2000), s. 228-247.
Düzgün, Şaban Ali, Sosyal Teoloji, Akçağ Yay., Ankara, 1999.
el-Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed, İhyâu Ulûmi’d-Dîn, Dâru’l-
Mârife, I-IV, Beyrut, t.y.
Güler, İlhami, İman-Ahlâk İlişkisi, Ankara Okulu Yay., Ankara, 2003.
Gölcük, Şerafettin; Toprak, Süleyman, Kelam Tarih-Ekoller-Problemler, Tekin Dağıtım,
Beşinci Baskı, Konya, 2001.
Günay,Enver, Din Sosyolojisi, İnsan Yay., Altıncı Baskı, İstanbul, 2003.
Güngör, Erol, Ahlâk Psikolojisi ve Sosyal Ahlâk, Ötüken Neş., İstanbul, 1995.
Hökelekli, Hayati, “Fıtrat”, DİA, XIII, İstanbul, 1996, 47-48.
İbnü’l-Hümâm, Kemâleddin Muhammed b. Abdülvâhid el-Hanefî, el-Müsâmere
Şerhu’l-Müsâyerefî’l-Akâidi’l-Münciyyefi’l-Âhira, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut,
1423/2002.
İzutsu, Toshihiko, Kur’an’da Dini ve Ahlâkî Kavramlar, ter. Selahattin Ayaz, Pınar
Yay., İstanbul, 1984.
el-Kâdî, Abdülcebbâr b. Ahmed, Şerhu’l-Usûli’l-Hamse, tah. Abdülkerîm Osman,
Mektebetü’l-Usra, Kahire, 2009.
el-Kâdî, Abdülcebbâr b. Ahmed, Tenzîhu’l-Kur’ân ani’l-Metâin, Dâru’n-Nehdati’l-
Hadîse, Beyrut, 1966.
Karadaş, Cağfer vd., “İnsanın Fiilleri”, Kelam El Kitabı, Grafiker Yay., İkinci Baskı,
Ankara, 2012.
İTİKADÎ-İLMÎ DÜALİTE VE TOPLUMSAL AHLÂK* 245
Karadeniz, Osman, İnanç esaslarını Temellendirme Sorunu, Marmara Üniversitesi
İFAV Yay., İkinci Baskı, İstanbul, 2003.
Kazanç, Fethi Kerim, “Mutezilî Ahlâk Nazariyesinde Bilgi-Değer Münasebetine
Bir Bakış”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12-13 (2001),
s. 241-275.
el-Kestelî, Muslihuddîn Mustafa, Hâşiyet-ü Kestelî alâ Şerhi’l-Akâid, Salah Bilici
Ktb., ty.
Kılıç, Recep, Ahlâk’ın Dinî Temeli, TDVY, Dördüncü Baskı, Ankara, 2003.
el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr, Te’vilâtü’l-Kur’an, tah: Hatice Boynukalın, I-XVII, Dâru’l-
Mîzan, İstanbul, 2006.
el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr, Kitâbu’t-Tevhîd, tah. Bekir Topaloğlu, Muhammed
Aruçi, Dâru Sâdır/Mektebetü İrşâd, Kahire-İstanbul, İkinci Baskı, 2010.
el-Meydânî, Abdü’l-Ğanî el-Guneymî, el-Lübâb fî Şerhi’l-Kitâb, Dâru’l-Kitâb’il-
Arabî, I-III, Beyrut, 1429/2008.
en-Nesefî, Ebu’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd, Medâriku’t-Tenzîl ve
Hakâiku’t-Te’vîl, tah. Yusuf Ali Bideyvî, Dâru İbn Kesîr, I-IV, Dördüncü Baskı,
Beyrut, 1429/2008.
en-Nesefî, Meymûn b. Muhammed, Bahru’l-Kelâm, tas. Muhammed Sâlih el-Farfûr,
Mektebetü Dâru’l- Farfûr, İkinci Baskı, Dımeşk, 1421/2000.
Öner, Necati, Klasik Mantık, Bilim Yay., Ankara, 1998.
er-Râzî, Fahruddîn b. Ziyâiddîn b. Ömer, et-Tefsîru’l-Kebîr/Mefâtîhu’l-Ğayb, Dâru’l-
Fiker, I-XXXII, Beyrut, 1401/1981.
es-Sa’dî, Abdurrahman b. Nâsır en-Necdî, Tarîku’l-Vusûl ile’l-İlmi’l-Me’mûl bi
Ma’rifeti’l-Kavâidi ve’l-Zavâbiti ve’l-Usûl, Daru’l-Basîra, Mısır, 2000.
Said, Cevdet, Bireysel ve Toplumsal Değişmenin Yasaları, İnsan Yay., Dördüncü
Baskı, İstanbul, 1998.
Sinanoğlu, Mustafa, “Seneviyye”, DİA, XXXVI, İstanbul, 2009, 521-522.
eş-Şehristânî, Ebu’l-Feth Muhammed b. Abdülkerîm, el-Milel ve’n-Nihal, tas.
Ahmed Fehmî Muhammed, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, I-II, İkinci Baskı, Beyrut,
1413/1992.
Yıl: 2016/2 | Sayı: 46 | Yrd. Doç. 246 Dr. Ahmet ÇELİK
Turan, Ahmet, İslâm Mezhepleri Tarihi, Sidre Yay., İkinci Baskı, Samsun, 2000.
Turhan, Kasım, Bir Ahlâk Problemi Olarak Kelâm ve Felsefe Açısından İnsan Fiileri,
Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay., İstanbul, 1996.
ez-Zemahşerî, Cârullah Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâik-i Ğavamidi’t-
Tenzîl ve Uyûnu’l-Ekâvîl fî Vücûhu’t-Te’vîl, tah. Adil Ahmed Abdülmevcûd
/ Ali Muhammed Muavviz, I-IV, Mektebetü’l-Abîkân, Riyad,
1418/1998.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com