You are here

Home » Content

Urartu Yerleşimlerindeki Kanalizasyon Sistemleri

Sewage Systems at Urartian Settlements

Journal Name:

  • Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Publication Year:

  • 2012

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Emerging with the transition of settled life and showing development with urbanization and civilization, sewage systems also manifested in a lot of citadel settlements that pertained to Urartian which had established a state by achieving first political unity in East Anatolia. Four canal types have been identified according to their material; Masonrying Canals, The Main Rock-Cut Canals, Carved in Monolithic Stone Blocks, and Terra Cotta Canals. The most widely used type of these was Masonrying Canals. Canals that we had classified according to their materials were also possible to be distinguished two types according to intended use; Religious Purpose Canals, Canals for Waste Water. Canals for waste water encountered in almost all settlements go beneath all of the structures in the citadel. It was seen in some fortress that waste watercoming from flumes extending towards edifices had been accumulated in a main sewage, and then had been thrown out. However, a sewage pit which this main sawage pour down, hasn’t been revealed in any Urartian Fortress yet. It has been suggested that these systems probably had ended with a sewage pit, or such as in Assur, had ended with a river. Sewage systems appears as one of the most concrete proofs that fortress during Urartian period were constructed according to a specific plan.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Yerleşik hayata geçişle (Neolitik Dönem) birlikte ortaya çıkan, kentleşme ve uygarlaşmayla sistemli olarak gelişme gösteren kanalizasyon sistemleri Doğu Anadolu’da ilk siyasi birliği sağlayarak bir devlet kuran Urartulara ait birçok iç kale yerleşiminde de kendini göstermiştir. Yerleşimlerin tümünde malzemesine göre dört kanal tipi tespit edilmiştir; taş örgü kanallar, ana kayaya oyulmuş kanallar, yekpare taş bloklara oyulmuş kanallar ve pişmiş toprak kanallar. Bu tiplerin arasında en çok kullanılan taş örgü kanallardır. Malzemesine göre sınıflandırdığımız kanalları kullanım amacına göre de iki tipe ayırmak mümkün olmuştur; Dini amaçlı kanallar ve atık su amaçlı kanallar. Yerleşimlerin hemen hepsinde karşılaşılan atık su amaçlı kanallar, iç kaledeki tüm yapıların altından geçmektedir. Bazı kalelerde yapılara uzanan kanaletlerden gelen atık suların tek bir ana kanalizasyonda toplanıp sur dışına atıldığı görülmüştür. Ancak bu ana kanalizasyonun boşaldığı bir fosseptik çukuru henüz hiçbir Urartu Kalesinde açığa çıkarılamamıştır. Bu sistemlerin olasılıkla yerleşim alanından uzaktaki bir fosseptik çukurunda veya Assur’daki gibi bir nehirde sonlandığı ileri sürülmektedir. Kanalizasyon sistemleri, Urartu dönemine ait kalelerin belli bir plana göre yapıldığının en somut kanıtlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-urartu-yerlesimlerindeki-kanalizasyon-sistemleri.pdf
  • 1
229
244
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Balkan, K. (1960).“Patnos yakınında Anzavurtepe’de Bulunan Urartu Tapınağı ve
Kitabeleri” Anatolia V, ss. 133-158. Ankara: Ankara Üniversitesi, Dil Tarih-Coğrafya
Fakültesi/Ankara Üniversitesi Basımevi.
Belli, O. (1993).“1991 Yılı Anzaf Urartu Kaleleri Kazısı”.Kazı Sonuçları Toplantısı 14, 1.
Cilt, ss. 441-468. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Dösimm Basımevi.
Belli, O. (1998). Anzaf Kaleleri ve Urartu Tanrıları. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat
Yayınları.
Belli, O. (2000). “Çavuştepe (Sardurihinili) Kazıları”.Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul
Üniversitesi (1932-1999),ss. 210-216. Ankara: Başak Matbaacılık ve Tanıtım Hizmetleri
Ltd. Şti.
Belli, O. (2007). Tarih Boyunca Van. İstanbul: Promat Basım Yayın Sanayi ve Ticaret
A.Ş.
Belli, O. ve Tozkoparan, M. (2007). “2005 Yılı Van-Yoncatepe Sarayı ve Nekropolü
Kazısı”. Kazı Sonuçları Toplantısı 28, 1. Cilt, ss. 429-454, Ankara: Kültür ve Turizm
Bakanlığı Dösimm Basımevi.
Urartu Yerleşimlerindeki Kanalizasyon Sistemleri 239
Belli, O. (2008). “Doğu Anadolu Bölgesi’nin En Eski ve Özgün Banyo Odası: Van-
Yoncatepe Saray Banyosu ve Küveti”. EUERGETES, Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu’na 65.
Yaş Armağanı-Festschriftfür Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu zum 65. Geburtstag, ss. 145-159,
Antalya: Suna - İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü.
Burney, C.A. (1966). “First Season of Excavation of Citadel of Kayalıdere”. Anatolian
Studies.Vol. 16, ss. 55–112. British Institute at Ankara.
Burney, C.A. (1975). “Excavations at Haftavan Tepe 1973: Fourth Preliminary Report”
Iran, Vol. 13, ss.149-164. British Institute of PersianStudies.
Çevik, N. (2000). Urartu Kaya Mezarları ve Ölü Gömme Gelenekleri. Ankara: Türk Tarih
Kurumu Basımevi.
Çevik, Ö. (2005). Arkeolojik Kanıtlar Işığında Tarihte İlk Kentler ve Kentleşme Süreci-
Kuramsal Bir Değerlendirme. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları
Çilingiroğlu, A. (1983).“Urartu’da Toplu Nüfus Aktarımları”.Anadolu Araştırmaları IX,
ss. 311-323. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
Çilingiroğlu, A. (2001a).“Storerooms”. Ayanis I Ten Years, Excavations at Rusahinili
Eiduru-kai 1989-1998, (Ed. Çilingiroğlu, A.- Salvini, M.), ss. 67-83. Roma.
Çilingiroğlu, A. (2001b). “TempleArea”. Ayanis I Ten Years, Excavations at Rusahinili
Eiduru-kai 1989-1998, (Ed. Çilingiroğlu, A.- Salvini, M.), ss. 37-66, Roma.
Çilingiroğlu, A. (2001c).“Military Architecture” Ayanis I Ten Years, Excavations at
RusahiniliEiduru-kai 1989-1998. (Ed. Çilingiroğlu, A.- Salvini, M.).ss. 25-36, Roma.
Çilingiroğlu, A. (2004). “How was an Urartian Fortress Built, Ancient Near Eastern
Studies 12, A View from the Highlands: Archaeological Studies in Honour of Charles
Burney, (ed. A. Sagona), ss.205-231. Belgium: Peeters Press.
Çilingiroğlu, A. ve Derin, Z. (1998). “Ayanis Kalesi Kazıları 1996”. Kazı Sonuçları
Toplantısı 19, 1. Cilt, ss. 591-606. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Dösimm
Basımevi.
Çilingiroğlu, A.-Derin, Z. (2000). “Ayanis Kazıları 1998”. Kazı Sonuçları Toplantısı 21,
1. Cilt, ss. 397-408. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Dösimm Basımevi.
Erdin, H.E. (2001) Şehir Planlamada Su ve Kanalizasyon Proje Eşliklerinin Değerlendirmesi,
(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Erzen, A. (1967a). “Van Bölgesi Çavuştepe Kazısı”. Türk Arkeoloji Dergisi, XIV-1-2, ss.
141-146 Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Erzen, A. (1967b). “1959-1961 Yılları Arasında Toprakkale Araştırmaları”. VI. Türk
Tarih Kongresi, ss. 53-64. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
240 / Mehmet Ali YILMAZ
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi 2012 16 (1): 229-244
Erzen, A. (1968). “Van Bölgesi Çavuştepe Kazısı”. Belleten, Cilt: XXXII, Sayı: 127, ss.
412-418, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Erzen, A. (1968). “Van Çavuştepe Kazısı”. Türk Arkeoloji Dergisi, XV-I, ss. 55-57.
Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Erzen, A. (1969). “Van Bölgesi Çavuştepe Kazısı”. Belleten, Cilt: XXXIII Sayı: 131, ss.
402-413. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Erzen, A. (1972). “Çavuştepe 1970 Kazısı”. Türk Arkeoloji Dergisi, XIX-II,ss. 103-108,
Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Erzen, A. (1978). Çavuştepe I- İ.Ö. 7.-6. Yüzyıl Urartu Mimarlık Anıtları ve Orta Çağ
Nekropölü. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Erzen, A.-Bilgiç, E.-Boysal, Y. - Öğün, B. (1964). “Toprakkale ve Çavuştepe Kazıları
Raporu”. Türk Arkeoloji Dergisi, XII-I, ss. 19-20. Ankara: Ankara Üniversitesi
Basımevi.
Hemker, C. (1993). Altorientalische Kanalisation. Untersuchungenzu- Be-und
Entwasserungsanlagen im Mesopotamisch-Syrisch-Anatolischen Raum (Abhandlungen
der Deutschen Orient-Gesselschaft, 22). Münster: Agendaverlag-Abhandlungen der
Deutschen Orient-Gesellschaft Nr. 22.
Karaosmanoğlu, M. (2011). “Erzincan Altıntepe Kalesi/Erzincan Altıntepe Fortress” .
Urartu, Doğuda Değişim-Transformation in the East (Ed. K. Köroğlu-E.Konyar), ss. 366-
375, İstanbul: Yapı ve Kredi Yayınları.
Karaosmanoğlu, M. ve Yılmaz, M.Ali(2009). “Altıntepe Urartu Kalesi 2007 Yılı Kazı ve
Onarım Çalışmaları-Tapınak ve Batı Odalarındaki Çalışmalar”. Kazı Sonuçları Toplantısı
30, 1. Cilt, ss. 120-122. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Dösimm Basımevi.
Karaosmanoğlu, M. ve Korucu, H. (2009). “Altıntepe Urartu Kalesi 2007 Yılı Kazı ve
Onarım Çalışmaları-Apadana’daki Çalışmalar”. Kazı Sonuçları Toplantısı 30, 1. Cilt, ss.
122-124. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Dösimm Basımevi.
Karaosmanoğlu, M. ve Yılmaz,M. Ali (2010). “TheSewage of Altıntepe”. VII.
AnatolianIron Age Symposium. 19-22 Nisan, Edirne (Bildiri olarak sunulmuştur).
Karaosmanoğlu, M. ve Yılmaz, M. Ali “Altıntepe Urartu Kalesi Kanalizasyon Sistemi”
Prof. Dr. Ahmet Tırpan’a Armağan Kitabı, (Baskıda).
Kleiss, W. (1972).“Ausgrabungen in der UrartäischenFestungBastam (Rusahinili) 1970”.
Archaeologische Mitteilungenaus Iran Band 5.ss. 7-68, Berlin: Verlagvon Dietrich
Reimer.
Kleiss, W. (1979).Bastam I- Ausgrabungen in den Urartäischen Anlagen 1972-1975.
Berlin: Teheraner Forschungen IV.
Urartu Yerleşimlerindeki Kanalizasyon Sistemleri 241
Köroğlu, K. (2009). “Urartu Dönemi Bey Konakları”Altan Çilingiroğlu’na Armağan,
Yukarı Denizin Kıyısında Urartu Krallığı’na Adanmış Bir Hayat, (Ed. H. Sağlamtimur,
E. Abay, Z. Derin, A.Ü. Erdem, A. Batmaz, F. Dedeoğlu, M. Erdalkıran, M.B. Baştürk, E.
Konakçı).ss. 353-360. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Macqueen, J.G. (2001). Hititler ve Hitit Çağında Anadolu. (Çev. Esra Davutoğlu). Ankara:
Arkadaş Yayınları-Popüler Bilim ve Tarih Dizisi.
Salvini, M. (2001). “TheInscriptions of Ayanis (Rusahinili Eiduru-kai) Cuneiformand
Hieroglyphic”. Ayanis I Ten Years, Excavations at RusahiniliEiduru-kai 1989-1998, (Ed.
Çilingiroğlu, A.- Salvini, M.), ss. 251-278, Roma.
Stone, E. veZimansky, P.E. (2004). “Urartian City Planning at Ayanis”.Ancient
NearEasternStudies 12, A View from the Highlands: Archaeological Studies in Honour of
Charles Burney, (Ed. A. Sagona),ss. 233-243, Belgium: PeetersPress.
Ünal, A. (2005). Hititler Devrinde Anadolu. Kitap 3. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat
Yayınları.
Wilson, A. (2000). “DrainageandSanitation”.Tehchnology and Change in History.
Handbook of Ancient Water Technology, (ed. O. Wikander), ss. 151-216, Leiden; Boston;
Köln: Brill.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com