You are here

Riemann’ın Geometri Felsefesinde Uzay Görüsünün Yeri Var mı?

Is There Any Room for Spatial Intuition in Riemann’s Philosophy of Geometry?

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In his famous Habilitationsvortrag Riemann underlines important points on the very nature of space with respect to phi-losophy, mathematics, and physics. Although Riemann’s greatness in mathematics has been well acknowledged, and the importance and implications of his geometry studied widely by philosophers, the same does not seem to be true of his philosophy of geometry. In part, this paper is motivated by this very fact. In his Habilita-tionsvortrag Riemann sets aside the usual approaches that had been taken until then, and instead tries out new ideas and approaches. Riemann thought that while Euclidean geometry made an interest-ing proposal for the construction of a theory of space, there was in fact no a priori connection between the concept of space and the axioms of Euclidean geometry. He argued, then, that the funda-mental concepts central to Euclidean geometry do not have to be part of every system of geometry imaginable. That is, the funda-mental concepts of Euclidean geometry should not be thought of as necessary for the construction of all possible systems of geome-try. Riemann wanted to depict nature from the perspective of its inner structures and one aspect of this endeavor entailed question-ing the nature of space and geometry from heterogeneous points.
Abstract (Original Language): 
Riemann’ın ünlü Habilitationsvortrag’ında mekâna ilişkin felse-fe, matematik ve fizik açısından son derece önemli tespitlerde bu-lunmuştur. Riemann’ın Matematik alanındaki önemi onaylanmış olmasına ve geometrisinin önemi ve etkileri felsefeciler tarafından çalışılmış olmasına rağmen aynı şeylerin O’nun geometri felsefesi için geçerli olduğunu söyleyemeyiz. Kısmen, bu makale bu moti-vasyon temelinde oluşturulmuştur. Habilitationsvortrag’ında Rie-mann kendi zamanına kadar süregelmiş yaklaşımları bir kenara bı-rakarak yeni fikirler ve yaklaşımlar geliştirmiştir. Riemann’a göre Öklidyen geometri, uzayın bir teorisini kurmak için ilginç bir öneri ortaya koymasına rağmen, aslında uzay kavramı ile Öklidyen geo-metrinin aksiyomları arasında a priori bir bağlantı yoktur. Ona göre Öklidyen geometrinin merkezi kavramları düşünülebilir her geo-metri sisteminin parçası olmak zorunda değildir. Yani, Öklidyen geometrinin temel kavramlarının kurulabilecek tüm geometri sis-temleri için zorunlu olduğu düşünülmemelidir. Riemann doğayı iç yapısının perspektifinden hareketle tanımlamaya çalışmıştır. Bu tarz bir girişim geometri ve uzayın doğasının heterojen bir yakla-şımla ele alınmasını gerektirir.
81
94

REFERENCES

References: 

Bağçe, S. (2003). Russell’ın Kant Eleştirisi Üzerine. Felsefe Tartışmaları, 30, 29-38.
Bağçe, S. (2004). Are Non-Euclidean Geometries Possible For Kant? Muğla Üni-versitesi Uluslararası Kant Sempozyumu Bildirileri (ed. N. Reyhani). Ankara: Vdi Yayınları.
Bottazini, U. (1994). Geometry and Metaphysics of Space in Gauss and Riemann. Romanticism in Science (eds. S.Poggi & M. Rossi). Dordrecht: Kluwer, 15-29.
Friedman, M. (1985). Kant’s Theory of Geometry. Philosophical Review, 94 (4), 455-506.
Friedman, M. (1992). Kant and the Exact Sciences. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Friedman, M. (1999). Reconsidering Logical Positivism. Cambridge: Cambridge Uni-versity Press.
Kant, I. (1965). Critique of Pure Reason (trans. N. K. Smith) New York: St Martin’s Press.
Kant, I. (2008). Arı Usun Eleştirisi (çev. A. Yardımlı).İstanbul: İdea Yayınevi.
Laugwitz, D. (1999). Bernhard Riemann 1826-1866: Turning Points in the Conception of Mathematics. Boston: Birkhauser.
başlıca iki görüş temelinde sürdürülmektedir. Birinci görüşe göre Öklidyen olmayan geo-metrilerin keşfinin Kant’ın genel anlamda epistemolojisini daha özelde de uzay teorisini desteklemektedir. Diğer görüşe göre ise Öklid geometrisinden farklı ama yine de tutarlı bu geometrilerin keşfi Kant’ın epistemolojisini ve uzay anlayışının geçerliliğini yitirmesine neden olmuştur. Bu çalışmada ayrı bir tartışma konusu olduğundan bu görüşlerden hangi-sinin geçerli olduğunu tartışmayacağım. Bu tartışmalarla ilgili bkz. Bağçe, 2004: 29-37; Friedman, 1985: 455-506; Amit, 2008: 80-98.
B e y t u l h i k m e 5 ( 1 ) 2 0 1 5
B e y t u l h i k m e A n I n t e r n a t i o n a l J o u r n a l o f P h i l o s o p h y
Dinçer Çevik
94
Reyhani, N.( 2010). Sentetik A Priori: Tarihsel Arkaplanı ve Bugün İçin Anlamı. Bilgi Felsefesi (eds. B. Çotuksöken & A. Tunçel). İstanbul: Heyamola Yayınları, 211-251.
Riemann, B. (1929). On the Hypotheses which Lie at the Foundations of Geo-metry. A Source Book in Mathematics (ed. D. E. Smith). New York: McGraw-Hill, 411-425.
Spivak, M. (1975). A comprehensive Introduction to Differential Geometry, Vol 2. Bos-ton: Publish or Perish Inc.
Torretti, R. (1978). Philosophy of Geometry from Riemann to Poincare. Dordrecht: D. Reidel Publishing Company.
Wiredu, J. E. (1970). Kant’s Synthetic A Priori in Geometry and the Rise of Non-Euclidean Geometries. Kantstudien, 61 (1), 5-6.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com