You are here

Elektronik Kütüphane Hizmetlerinin Öğretim Elemanları Tarafından Benimsenmesinde Etkili Olan Faktörler: Anadolu Üniversitesi Öğretim Elemanları Üzerinde Bir Araştırma

Factors that Affect Instructors’ Adoption of Electronic Library Services: A Research on Academicians in Anadolu University

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
The change occured in information and communication technologies has created a significant impact on libraries and information-documentation centers like any organizations. Transitions are taking place in paper-based systems toward electronic systems in the information services that libraries offered. In the presence of large investments made, the adoption and use of these systems by faculty members are becoming increasingly important. In this study, it is intended to define the factors that affect instructors’ adoption/use of electronic library services. To achieve this goal, Technology Acceptance Model (TAM) is used as a theoretical framework and some features in the extenden versions of the model are also considered. In the study individual differences such as innovativeness, self-efficacy and computer anxiety are examined within the context of TAM. The study was conducted with a sample of 426 academic staff working in Anadolu University. The structural equation modeling (SEM) technique was employed to explain the adoption process. The results proved that TAM to be a good theoretical tool to understand instructors’ acceptance/ use of electronic library services and also demonstrate the effects of individual differences (innovativeness, self-efficacy and computer anxiety) on usage intention through perceived ease of use and perceived usefulness. All of the individual differences have significant effects on perceived ease of use of electronic library services. In addition, innovativeness is a much broader concept, that has direct effects on attitude and usage intention. The research model explains 47% of the variance in the acceptance/use of electronic libraries by instructors.
Abstract (Original Language): 
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan değişim ve dönüşüm, her örgüt gibi kütüphane/ bilgi-belge merkezleri üzerinde de önemli etkiler yaratmıştır. Kütüphanelerin sundukları bilgi hizmetlerinde, kâğıda dayalı sistemlerden elektronik sistemlere doğru bir geçiş yaşanmaktadır. Yapılan büyük yatırımlar karşısında, bu sistemlerin öğretim elemanlarınca benimsenmesi ve kullanımı giderek daha önemli bir hal almaktadır. Bu çalışmada elektronik kütüphane hizmetlerinin öğretim elemanları tarafından benimsenmesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Anılan amaca ulaşabilmek için, Teknolojinin Kabulü Modeli, kuramsal bir çerçeve olarak kullanılmış ve modelin genişletilmiş biçimlerinde bulunan bazı kişisel özellikler de dikkate alınmıştır. Çalışmada Teknolojinin Kabulü Modeli kapsamında yenilikçilik, algılanan özyeterlilik ve bilgisayar endişesi gibi kişisel faktörler incelenmiştir. Çalışma Anadolu Üniversitesi’nde çalışan 426 öğretim elemanı ile gerçekleştirilmiştir. Benimseme sürecini açıklamada Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Çalışma bulguları Teknolojinin Kabulü Modeli’nin elektronik kütüphane hizmetlerinin benimsenmesini anlamak açısından yararlı bir kuram olduğunu ve kişisel farklılıkların (yenilikçilik, algılanan özyeterlilik ve bilgisayar endişesi) algılanan kullanım kolaylığı ve kullanışlılık aracılığıyla kullanma niyeti üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Tüm kişisel farklılıkların algılanan kullanım kolaylığı üzerinde bir etkisi bulunmaktadır. Buna ek olarak, yenilikçilik kullanıma yönelik tutum ve kullanma niyeti üzerinde doğrudan etkiye sahip çok daha kapsamlı bir kavramdır. Ortaya konan model ile öğretim elemanlarının elektronik kütüphane hizmetlerini benimsemesi (kullanımı) %47 oranında açıklanmaktadır.
243-262

REFERENCES

References: 

Agarwal, R. ve Prasad, J. (1998). The Antecedents and consequents of user perceptions in
information technology adoption. Decision Support Systems, 22(1), 15-29.
Anderson, J.C. ve Gerbing, D.W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and
recommenden two-step approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411-423.
Chen, C., Czerwinski, M. ve Macredie, R. (2000). Individual differences in virtual environments:
Introduction and overview. Journal of The American Society for Information Science, 51(6), 499-
507.
Compeau, D.R. ve Higgins, C.A. (1995). Computer self-efficacy: Development of a measure and
initial test. MIS Quarterly, 19(2), 189-211.
Çakın, İ. (2000). Üniversitelerimizin bilgiye erişim sorunları ile Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi.
Bilgi Dünyası, 1(1), 26-41.
261
Elektronik Kütüphane Hizmetlerinin Öğretim... BİLGİ DÜNYASI, 2010, 11 (2) 243-262
Davis, F.D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information
technology. MIS Quarterly, 13(3), 318-340.
Davis, F.D., Bagozzi, R.P. ve Warshaw, P.R. (1989). User acceptance of computer technology: a
comparison of two theoretical models. Management Science, 35(8), 982-1003.
Dempsey, L. (2008, 2 Mart). The two ways of Web 2.0. 13 Mayıs 2010 tarihinde http://orweblog.oclc.
org/archives/001556.html adresinden erişildi.
Fishbein, M. ve Ajzen, I. (1975) Belief, attitude, intention and behavior: An Introduction to theory and
research. Reading, MA: Addison-Wesley.
Goldsmith, R.E. ve Foxall, G.R. (2003). The measurement of innovativeness. The international
handbook on innovation. (L.V. Shavinina, Ed.). Netherlands: Elsevier Science Ltd.
Gürol, A. (2008). Teknik öğretmen adaylarının bilgi ve iletişim teknolojilerine ilişkin niyetlerini
belirlemek amacıyla teknoloji kabul modelini uygulamak. 8th International Educational
Technology Conference içinde (ss.132-137) Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Hair, J.F. Jr., Ralph, E.A., Tatham, R.L. ve Black, W.C. (1998). Multivariate data analysis (5. bs.). New
Jersey: Prentice Hall.
Heinrichs, J.H., Lim, K-S. Lim, J-S. ve Spangenberg, M.A. (2007). Determining factors of academic
library web site usage. Journal of the American Society For Information Science and Technology,
58(14), 2325-2334.
Hong, W.J. Thong, Y.L., Wong,W-M. ve Tam, K-Y. (2002). Determinants of user acceptance of digital
libraries: An empirical examination of individual differences and system characteristics.
Journal of Management Information Systems, 18(3), 97–124.
Im, S., Bayus, B.L. ve Mason, C.A. (2003). An empirical study of innate consumer innovativeness,
personal characteristics, and new-product adoption behavior. Academy of Marketing Science
Journal, 31(1), 61-73.
Kline, R.B. (1998). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford
Press.
Lee, Y., Kozar, K.A. ve Larsen, K.R.T. (2003). The technology acceptance model: past, present, and
future. Communications of the Association for Information Systems, 12(50), 752-780.
Lewis,W., Agarwal, R. ve Sambamurthy, V. (2003). Sources of influence on beliefs about information
technology use: An empirical study of knowledge workers. MIS Quarterly, 27(4), 657-678.
Manning, K. C., Bearden, W.O. ve Madden, T.J. (1995). Consumer innovativeness and the adoption
process. Journal of Consumer Psychology, 4(4), 329-345.
Mathieson, K. (1991). Predicting user intentions: Comparing the technology acceptance model
with the theory of planned behavior. Information Systems Research 2(3), 173-191.
Midgley D.F. ve Dowling, G.R. (1993). A longitudinal study of product form innovation: The
interaction between predispositions and social messages. Journal of Consumer Research,
19(4), 611-625.
Nov, O. ve Ye, C. (2008). Users’ personality and perceived ease of use of digital libraries: The case for
resistance to change. Journal of the American Society for Information Science and Technology,
59(5), 845-851.
Nunnally, J.C. (1967). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.
262
BİLGİ DÜNYASI, 2010, 11 (2) 243-262 Mesut KURULGAN, F. Zeynep ÖZATA
Özata, F.Z. (2009). Yüksek teknoloji yeniliği olarak akıllı telefonların genç tüketiciler tarafından
benimsenmesinde etkili olan faktörler. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi,
Eskişehir.
Özmen, A. (2000). Uygulamalı araştırmalarda örnekleme yöntemleri. Eskişehir: A.Ü. Fen Fakültesi
Park, S. Y. (2009). An analysis of the technology acceptance model in understanding university
students’ behavioral intention to use e-learning. Educational Technology & Society, 12(3), 150-
162.
Ramayah, T. (2006). Interface characteristics, perceived ease of use and intention to use an online
library in Malaysia. Information Development, 22(2), 123-133.
Ramayah, T. ve Aafaqi, B. (2004). Role of self-efficacy in e-library usage among students of a public
university in Malaysia. Malaysian Journal of Library & Information Science, 9(1), 39-57.
Rogers, E.M. (2003). Diffusion of innovations [Elektronik versiyon]. (3. bs.). New York: The Free
Press.
Selwyn, N. (1997). Teaching information technology to the ‘computer shy’: A theoretical perspective
on a practical problem. Journal of Vocational Education & Training, 49(3), 395-408.
Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara:
Ekinoks.
Thong, J.Y.L., Hong, W. ve Tam, K-Y. (2002). Understanding user acceptance of digital libraries: What
are the roles of interface characteristics, organizational context, and individual differences?.
International Journal of Human Computer Studies, 57, 215-242.
Tonta, Y. (2009). Dijital yerliler, sosyal ağlar ve kütüphanelerin geleceği. Türk Kütüphaneciliği, 23(4),
742-768.
Turan, A.H. ve Çolakoğlu b.E. (2008). Yüksek öğrenimde öğretim elemanlarının teknoloji kabulü
ve kullanımı: Adnan Menderes Üniversitesinde ampirik bir değerlendirme. Doğuş Üniversitesi
Dergisi, 9(1), 106-121.
Vaidyanathan, G., Sabbaghi, A. ve Bargellini, M. (2005). User acceptance of digital library: An
empirical exploration of individual and system components. Issues in Information Systems,
6(2), 279-285.
Venkatesh, V. (2000). Determinants of perceived ease of use: Integrating control, intrinsic
motivation, and emotion into technology acceptance model. Information Systems Research,
11(4), 342-365.
Venkatesh, V. ve Davis, F.D. (1996). A model of the antecedents of perceived ease of use:
Development and test. Decision Sciences, 27(3), 451-481.
Venkatesh, V., Morris, M.G., Davis, G.B. ve Davis, F.D. (2003). User acceptance of information
technology: Toward a unified view, MIS Quarterly, 27(3), 425-478.
Yi, M.Y., Fiedler, K.D. ve Park, J.S. (2006). Understanding the role of individual innovativeness in the
acceptance of it-based innovations: Comparative analyses of models and measures. Decision
Sciences, 37(3), 393-426.
Zmud, R.W. (1979). Individual differences and MIS success: A review of the empirical literature.
Management Science, 25(10), 966-979.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com