You are here

ABDULVAHİD MERRAKUŞÎ, EL-MU’CİB FÎ TELHÎSİ AHBÂRİ’L-MAĞRİB* ADLI ESERİ VE TARİHÇİLİĞİ

ABDULVAHİD MERRAKUŞÎ’S WORK ‘EL-MU’CİB FÎ TELHÎSİ AHBÂRİ’L-AĞRİB’ AND HIS HISTORIAN SIDE

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Merrakuşî was a man of letter and a historian from Maghreb. He was born in the late twelfth century in Marrakesh, where he spent the first thirty-two years of his life. His life in Maghreb was largely spent in Marrakesh, Morocco, and the cities of Andalus, Cordoba and İşbiliyye, what is now Sevilla. He decided to go to the East and lived in Egypt, the Hejaz region and probably in Baghdad and Damascus. It was during his stay in the East, thousands of kilometres from home that Merrakuşi wrote his historical work upon the request of one of the Abbasid viziers. Because he was dominantly a man of letters, his historical work included the biographies, poems, various stories of many scholars and men of letters. In his description of historical events, he tried to understand and describe the real motivations underlying them. The present paper provides information about Merrakuşî’s life, his work titled el-Mu`cib fî Telhîsi Ahbâri’l-Marib, and the source and content of this work. In addition, it also covers some of his evaluations and his historian side.
Abstract (Original Language): 
Merrakuşî, Mağrib’li bir edebiyatçı ve tarihçidir. O, XII. yüzyılın sonlarında Merrakeş’te doğmuş ve hayatının ilk otuz iki yılını bu bölgede geçirmiştir. Mağrib’teki hayatı daha çok Merrakeş, Fas ve Endülüs’ün Kurtuba ve İşbiliyye şehirlerinde geçmiştir. O, 1217’de Doğu’ya gitmeye karar vermiş ve burada Mısır, Hicaz bölgesi ve muhtemelen Bağdat ve Şam gibi şehirlerde bulunmuştur. Merrakuşî, tarihle ilgili eserini de memleketinden binlerce kilometre uzakta, Doğu’da bulunduğu sırada, Abbasi vezirlerinden birisinin isteği üzerine yazmıştır. Merrakuşî, eserini Endülüs tarihi diyebileceğimiz bir şekilde yazmıştır. Eserin içeriği temelde Endülüs’ün fethinden XIII. yüz yılbaşlarına kadarki dönemi anlatan, daha doğrusu müellifin de belirttiği gibi, bu dönemi özetleyen bilgiler içermektedir. Müellif, diğer taraftan da anlattıklarının merkezine kendi mensubu olduğu devlet olan Muvahhidler Devleti tarihini koymuştur. Dolayısıyla o, Muvahhidler Devleti merkezli bir Endülüs tarihi yazmış ve Muvahhidler ve Endülüs tarihi konusunda birçok konuda bizzat kendi müşahedelerine dayalı bilgiler içeren değerli bir eser yazmıştır. Merrakuşî, edebiyatçılığı ağır basan bir kişi olduğundan, eseri tarih metni olmakla birlikte eserde çok sayıda alim ve edebiyatçının biyografisi, şiirleri ve çeşitli hikayeleri bulunmaktadır. O, tarihi olayları anlatırken olayların arkasındaki asıl nedenleri anlamaya ve anlatmaya da gayret etmiştir. Bu çalışmada Merrakuşî’nin hayatı, el-Mu‘cib fî Telhîsi Ahbâri’l-Marib adlı eseri, bu eserin kaynakları ve içeriği hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. Bunun yanında onun bazı değerlendirmeleri ve tarihçilik yönü anlatılmaya çalışılmıştır.
33
60

REFERENCES

References: 

ADIGÜZEL, Adnan, Mağrib Medeniyetinin Zirvesi Muvahhidler, Kuruluş Dönemi, Araştırma yay. Ankara 2011.
------- Mağrib Medeniyetinin Zirvesi Muvahhidler, Halife Yakup Mansur Dönemi, Araştırma yay., Ankara 2013.
BAĞDADÎ, İsmail Paşa (ö. 1920), Hediyyetu’l-Ârifîn Esmâu’l-Müellifîn ve Âsâru’l-Musannıfîn, yay. Kilisli Rıfat Bilge ve İbnulemin Mahmut Kemal İnal, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1951.
COUR, A. ‘Abdülvâhid b. Ali al-Tamîmî al-Marrakuşî (ö. 1185-?)’, İA, İstanbul 1957.
CÜLLÂB, Hasan, Devletu’l-Muvahhidiyye, Eserü’l-Akîde fi’l-Edeb, Menşûratu’l-Câmia, Dâru’l-beydâ 1985.
Abdulvahid Merrakuşî, el-Mu’cib fî Telhîsi Ahbâri’l-Mağrib Adlı Eseri ve Tarihçiliği
|57|
bilimname
düşünce platformu
XXIX, 2015/2
EBÛ REMÎLE, Hişam, Alâkâtu’l-Muvahhidîn bi’l-Memâliki’n-Nasrâniyyeti ve’d-Düveli’l-İslâmiyyeti fi’l-Endelüs, Dâru’l-Furkan, Amman 1984.
HADDÛ Ecdât ve ARABÎ el-Vâhî, ‘Masâdıru Tarihi’l-Mağrib’, Mecelletu Tarihi’l-Mağrib, Sayı 3, Ribat ty, ss. 154-165.
HAREKÂT, İbrahim, el-Mağrib Abre’t-Tarih, Dâru’r-Reşadi’l-Hadise, Dâru’l-beydâ 2000.
El-HUMEYDÎ, Ebu Abdullah Muhammed b. Futûh b. Abdullah (ö. 488/1095), Cezvetu’l-Muktebis fî Tarihi Ulemâi’l-Endelüs, yay. Beşşar Avvâd Ma’rûf ve Muhammed Beşşâr Avvâd, Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, Tunus 2008.
İBNU’L-ESÎR, Ebu’l-Hasan Ali b. Ebi’l-Kerem Muhammed b. Muhammed b. Abdulkerim b. Abdulvahid Şeybânî (ö. 630/1233), el-Kâmil fi’t-Tarih, haz. Muhammed Yusuf ed-Dekkâk, Dâru’l-Kütüb el-İlmiyye, Beyrut 2003.
İBN EBÎ ZER’ el-Fâsî (ö. 727/1327), el-Enîsü’l-Mutrib bi Ravdi’l-Kırtas fî Ahbâri Mulûkü’l-Mağrib Târihu Medinetü Fâs, Dâru’l-Mansur, Rabat 1972.
İBN HALDUN, (ö. 808/1406), Tarihu İbn Haldun, haz., H. Şehade, Süheyl Zekâr, Dâru’l-Fikr, Beyrut 2000.
İBNU SAHİBUSSALAT, Abdulmelik b. Muhammed (ö. 595-600/1198-1203), el-Mennu bi’l-İmameti ale’l-Mustadafîne bien Caalehumu’llahu Eimmeten ve Caalehumu’l-Vârisîn, Yay. Abdulhadi et-Tâzî, Dâru’l-Garbi’l-İslamî, Bağdat 1979.
İNAN, Muhammed Abdullah, Asru’l-Murabıtîn ve’l-Muvahhidîn fi’l-Mağrib ve’l-Endelüs, I, II, Mektebetü’l-Hancı, Kahire 1964.
KEHHALE, Ömer Rıza, Mu’cemu’l-Müellifîn Terâcimü Musannıfi Kutubi’l-Arabiyye, Müessesetu’r-Risale, Beyrut 1993.
KATİP ÇELEBİ, Mustafa b. Abdullah Hacı Halife (ö. 1657) Keşfu’z-Zunûn an Esmâi’l-Kutübi ve’l-Funûn, yay. M. Şerafeddin Yaltkaya, Beyrut ty.
MERRAKUŞÎ, Abdulvâhid (ö. 647), el-Mu`cib fî Telhîsi Ahbâri’l-Mağrib, yay. Muhammed Said el-Uryân, Lecnetu İhyâi’t-Turâsi’l-İslâmî, Kahire 1963.
------- el-Mu`cib fî Telhîsi Ahbâri’l-Mağrib, yay. Selahaddin el-Hevvârî, Mektebetu’l-Asriyye, Beyrut 2006.
------ el-Mu`cib fî Telhîsi Ahbâri’l-Mağrib, yay. Azab, Muhammed Zeynehum Muhammed, Dâru’l-Fursânî li’n-Neşri ve’t-Tevzî’, Kahire 1994.
------ el-Mu`cib fî Telhîsi Ahbâri’l-Mağrib, yay. R. Dozy, The History of The Almohades, ikinci baskı, Leiden-E. J. Birill, 1881.
Adnan ADIGÜZEL
|58|
bilimname
düşünce platformu
XXIX, 2015/2
MENÛNÎ, Muhammed, Hadâretu’l-Muvahhidîn, Dâru Tubkâl, Dâru’l-beydâ 1989.
NÂSIRÎ, Ebu’l-Abbas Ahmed b. Halid, Kitabu’l-İstiksâ li Ahbâri Düveli’l-Mağribi’l-Aksâ, haz. Cafer Nâsırî, Muhammed Nâsirî, Darulbeydâ 1954.
‘Sûsulaksâ,’ Meydan Larousse, İstanbul 1987, IV, 520.
NECCAR, Neccâr, Abdulmecid, Mehdî İbn Tûmert Ebû Abdullah Muhammed b. Abdullah Mağribî Sûsî, Beyrut 1989.
Nuveyrî, Şehabeddin Ahmed b. Abdulvehhab (ö. 733/1333), Nihâyetu’l-Ereb fî Funûni’l-Edeb, Yay. Abdulmecid Turhuynî, Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, Beyrut 2004.
ÖZAYDIN, Abdülkerim, ‘Abdulvâhid el-Merrakûşî’ DİA, İstanbul 1987, I, 278.
ÖZDEMİR, Mehmet, Endülüs Müslümanları Kültür ve Medeniyet, Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2013.
--------- ‘Muvahhidler’, DİA, İstanbul 2006, XXXI, 410-412.
PREVENÇAL, L. “Sûsülaksâ”, İA, İstanbul 1970, XI, 73-76.
ŞEŞEN, Ramazan, Müslümanlarda Tarih ve Coğrafya Yazıcılığı, İsar Yay. İstanbul 1998.
Ez-ZİRİKLİ, Hayreddin (ö. 1976), el-A’lâm Kâmûsu Terâcim li-eşheri’r-Ricâli ve’n-Nisâi mine’l-Arab ve’l-Musta’ribîne ve’l-Müsteşrikîn, Dâru’l-İlmi li’l-Âlemîn, Beyrut 2002.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com