You are here

EBÛ TÂLİB EL-MEKKÎ’NİN KÜTU’L-KULÛB ADLI ESERİNDE ZİKİR VE VİRD

AT THE WORK NAMED ‘’KŪTU’L KULÛB‘’ OF EBÛ TÂLİB EL- MEKKÎ DHİKR AND VİRD

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
All Islamic mysticism movements accept the dhikr the base of their profession and Mashrab. For this reason, opinions on dhikr expressed in classical mystical sources are very important. The work named ‘Kūtu’l-kulûb’ of Ebû Tâlib el-Mekkî, one of the sufis of 4th hijri century, became famous among classic sufi works, especially in practice part of sufism. The work consists forty-eight sections. The work that has the samples about the benefits of Sufism is accepted as one of the first sources of Sunni Sufism. Dhikr motivates Sufi to meditation. Sufi, who wins meditation condition, has righteous, gratitude and primary surveillance instances in time and Sufi who has those conditions, finds the true path eventually. Abu Talib al-Makki accepts the dhikr as worship itself and consider it as a short way to God. According to him the dhikr becomes the means to ‘meditation’, ‘godliness’ ‘gratitude’, ‘observation’ and ‘ the right way’; the end of those who are deprived of dhikr and meditation and can not endure listening to the truth is disasterous. After giving a general information about dhikr and vird, we will try to explain the opinions of Ebû Tâlib el-Mekkî about dhikr and vird which take place in this book by determining them and referring to classic Sufism articles when needed. His opinions about dhikr were investigated under the topic of ‘the time, place and merits of dhikr’, and his opinions about vird were investigated under topics of day virds, night virds and the virds of a follower during the day.
Abstract (Original Language): 
Bütün tasavvufî akımlar zikri, meslek ve meşreplerinin temeli ve esası kabul etmektedirler. Bu nedenle klasik tasavvuf kaynaklarında ifade edilen zikirle ilgili görüşler büyük bir önem arz etmektedir. H. IV. asır mutasavvıflarından Ebû Tâlib el-Mekkî’nin ‘Kūtu’l-kulûb’ adlı eseri, klasik tasavvûfî eserler içerisinde, özellikle de tasavvufun pratik alanında haklı bir şöhrete ulaşmıştır. Eser, kırk sekiz bölümden oluşmaktadır. Tasavvufun amelî örneklerinin yer aldığı eser, Sünnî tasavvufun ilk kaynaklarından biri olarak kabul görmektedir. Zikir sûfîyi, tefekküre sevketmektedir. Tefekkür halini kazanan sûfî, zamanla takvâ, şükür ve müşâhede hallerine sahip olmakta ve bu halleri elde eden bir sûfî ise, neticede hidayete ulaşmaktadır. Ebû Tâlib el-Mekkî zikri, bizzât ibadet olarak kabul etmekte ve Allah’a giden muhtasar bir yol olarak görmektedir. O’na göre zikir ‘tefekkür’e, ‘takvâ’ya, ‘şükr’e, ‘müşâhede’ye ve ‘hidayet’e vesile olmakta; zikir ve tefekkürden uzak duran ve hakāiki dinlemeye tahammülü olmayan kimselerin âkıbetleri hüsran olmaktadır. Bu makalede, zikir ve vird ile ilgili genel bilgiler verildikten sonra, Ebû Tâlib el-Mekkî’nin adı geçen eserinde yer alan zikir ve vird ile ilgili görüşleri tespit edilerek, ihtiyaç duyulan yerlerde klasik tasavvuf metinlerine de yer verilmek sûretiyle izah edilmeye çalışılmıştır. Müellif’in zikir ile ilgili görüşleri, ‘zikrin zamanı’, ‘mekânı’ ve ‘faziletleri’ başlıkları altında; vird ile ilgili görüşleri ise, ‘gündüz virdleri’, ‘gece virdleri’ ve ‘müridin bir günlük virdi’ gibi başlıklar altında incelenmeye çalışılmıştır.
89
117

REFERENCES

References: 

ACLÛNÎ, İsmâîl b. Muhammed (ö.1162/1749), Keşfu’l-hafâ ve müzîlü’l-ilbâs ammâ iştehere mine’l-ehâdîs alâ elsineti’n-nâs, Müesseset-ü Menâhili’l-İrfân, Beyrut ts./ Mektebetü’l-Gazzâlî, Dımaşk ts., I-II c.
Ahmed b. Hanbel, Müsned, Mevsûatü’s-sitte, el-kütübü’s-sitte ve şurûhuha, Dâru Sahnûn-Çağrı Yay., İstanbul 1413/1992, I-VI c.
Asım Efendi, Kāmûs, Matbaatu’l-Bahriyye, İstanbul 1305, I-IV c.
ATTÂR, Ferîduddin, Tezkiretu’l-evliyâ, haz. Süleyman Uludağ, Erdem Yayınları, İstanbul 1991.
AYNÎ, Mehmed Ali, İslâm Tasavvuf Tarihi, Akabe Yay., İstanbul 1985.
BUHÂRÎ, Muhammed b. İsmâîl, Sahîhu’l-Buhârî, Mevsûatü’s-sitte, el-kütübü’s-sitte ve şurûhuhâ, Dâru Sahnûn-Çağrı Yay., İstanbul 1413/1992, I-VIII c.
CEBECİOĞLU, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Ağaç Kitabevi Yay., İstanbul 2004.
DÂRİMÎ, Ebû Abdirrahman, Sünenü’d-Dârimî, Mevsûatü’s-sitte, el-kütübü’s-sitte ve şurûhuhâ, Dâru Sahnûn-Çağrı Yay., İstanbul 1413/1992, I-II c.
DEMİRCİ, Mehmet, Sorularla Tasavvuf ve Tarîkatler, Damla Yay., İstanbul 2001.
EBÛ DÂVUD, Süleymân b. Eşâʻs, Sünen-u Ebî Dâvud, Kütüb-ü sitte ve şerhleri, Dâru’d-Daʻve ve Dâru’s-Sahnûn, İstanbul 1992, I-V c.
ERAYDIN, Selçuk, Tasavvuf ve Tarikatler, Marmara Ü. İlâhiyât Vakfı Yay., İstanbul 1994
ERGÜL, Necmettin, Kāşânî ve Hakāiku’t-te’vîl fî dekāiki’t-tenzîl Adlı Eserinin 1.Cildinin Tahkîk ve Tahrîci, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Şanlıurfa 2003, I-II c.
HAMEVÎ, Yakūt, Mu 'cemu'l-buldân, Kāhire 1980, I-IV c.
İBN ACÎBE, Ebu’l-Abbâs, Îkâzu’l-himem fî şerhi’l-hikem, el-Mektebetu’l-İlmiye, Beyrut 1996.
İBNU'I-ESİR, İmâduddîn Ebu'l-Hasan Ali b. Ebî Bekr eş-Şeybânî, el-Bidâye, Kāhire 1984.
--------------------------------- el-Lübâb fî tehzîbi'l-ensâb, Beyrut ts., I- III c.
İBNU’L-HALLİKĀN, Ahmed b. Muhammed, Vefayâtu’l-a‘yân, ve enbâu ebnâi'z-zaman, tahk. İhsân Abbâs, Dâru Sâdır, Beyrut ts.-1978, I-VIII c. |115|
bilimname
düşünce platformu
XXVII, 2014/2
Necmettin ERGÜL
İBNÜ'L-İMÂD, Şehâbuddin Ebu'l-Feth el-Hanbelî ed-Dımeşkî, Şezerâtü'z-zebeb fî ahbari men zeheb, Kāhire 1350-51, I-III c./ Beyrut ts., I-VIII c.
İBN İSMÂÎL, Hilmî b. Muhammed, İmʿânu’l-fikr fî fedâili’z-zikr, Dâru’l-İman, İskenderiye ts.
İSÂ, Abdulkādir, Hakāik ani’t-tasavvuf, Mektebet-u Dâri’l-İrfân, Şâm 1993.
KĀŞÂNÎ, Abdurrezzâk, Muʿcemu ıstılâhâti’s-sûfiyye, tahk. Abdulâl Şâhîn, Dâru’l-Menâr, Kāhire 1992.
KELÂBÂZÎ, Ebû Bekir, et-Taarruf, haz. Süleyman Uludağ, Doğuş Devrinde Tasavvuf, Dergâh Yay., İstanbul 1992
KUŞEYRÎ, Abdulkerîm, er-Risâletu’l-kuşeyriyye, Dâru’l-Hayr, Beyrut 1993
MAʿLÛF, Luis, el-Müncid fi’l-luğa, Dâru’l-Maşrik, Beyrut 1973.
MEKKÎ, Ebû Tâlib, Kūtu’l-kulûb fî muâmeleti’l-mahbûb ve vasfi tarîki’l-mürîd ilâ makāmi’t-tevhîd, Dâr-u Sâdır, Beyrut 1995.
MUSLU, Ramazan, “Klasiklerimiz/IX “Kūtü'l-kulûb” (Ebû Tâlib el-Mekkî-ö. 386/996)”, Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, sayı: 10, 2003.
NESEÎ, Ahmet b. Şuayb, Sünenü Neseî, Mevsûatü’s-sitte, el-kütübü’s-sitte ve şurûhuhâ, Dâru Sahnûn-Çağrı Yay., İstanbul 1413/1992, I-VIII c.
SAHMARÂNÎ, Esaʻd, et-Tasavvuf, menşeuhu ve mustalahâtuhu, Dâru’n-Nefâis, Beyrut 1987.
SAKLAN, Bilal, “Ebû Tâlib el-Mekkî ve Bazı Hadis Meselelerine Bakışı”, Selçuk Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 6, 1996.
SEMʿÂNÎ, Ebû Sad Abdulkerîm b. Muhammed b. Mansûr et-Temîmî, Kitâbu'l-ensâb, Kāhire 1975.
ŞAʻRÂNÎ, Abdulvahhâb, el-Envâru’l-kudsiyye fî mârifeti kavâidi’s-sûfiyye, el-Mektebetu’l-İlmiyye, Beyrut 1992.
TEHÂNEVÎ, Muhammed b. Ali, Keşşâf-u ıstılâhâti’l-funûn, Kahraman Yay., İstanbul 1984.
TİRMİZÎ, Ebû İsâ, Muhammed b. İsâ, Sünenu’t-Tirmizî, Mevsûatü’s-sitte, el-kütübü’s-sitte ve şurûhuhâ, Dâru’d-Daʻve ve Dâru’s-Sahnûn, İstanbul 1992, I-V c.
TÛSÎ, Ebû Nasr es-Serrâc, el-Lumaʻ, trc. Hasan Kâmil Yılmaz, İslâm Tasavvufu, Altınoluk Yay., İstanbul 1996.
YILMAZ, H. Kâmil, Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarîkatlar, Ensar Neşriyat, İstanbul 2000. |116|
bilimname
düşünce platformu
XXVII, 2014/2
Ebû Tâlib el-Mekkî’nin Kütu’l-Kulûb Adlı Eserinde Zikir ve Vird
ZEHEBÎ, Şemsuddin Muhammed b. Ahmed, el-İber fî haberi men Ğaber, edit. Ebû Hâcer Muhammed Saîd, Beyrut 1405/1985, I-V c.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com