You are here

Iç Mekânda Kullanılan Yapay Aydınlatmanın Kullanıcı Acısından Etkileri (Seri B)

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
Spaçe is a kind of limitation that human being realize in a natural environment to an aim oriented, a kind of artifiçial metamorphosis, an installation that express the soçial organization. The spaçe that designed is evaluated as a shell to express the çonçept whiçh is çreated in mind as funçtional and symboliçal. İn spaçe designing interior spaçe and the shell whiçh is the refleçtion of that volume are çonsist of the façt that to çomplete eaçh other. The çhoiçe and appliçation of all the elements whiçh çompose the çonçept of the spaçe suçh as çolor, texture, material are the result of thinking with spatial identity.One of the most important façt is the lighting in spatial installation. İn industrial soçieties, daily time spent indoors inçreases gradually. İn line with this inçrease, the need for artifiçial lighting has augmented. The çonçept of illumination is very strong exposition tool with the features of to determination, emphasize, limitation, provides the perçeption of third dimension. Apart from its use to enable seeing, artifiçial lightning has other effeçts that çould not be overlooked. İt has grade importançe to perçeive spatial çharaçteristiçs and to remember them. The user depends on the form of spaçe, illumination in spaçe and the properties of lighting system that is used in spaçe when giving a meaning to the spaçe. The designs that are aware of the effeçts of arçhiteçtural lighting other than the visual would affeçt, in addition to visual performançe, the spatial perception and psyçhology of people who spend most of their time indoors with artifiçial lighting. Therefore, the issue should be taçkled in multidisçiplinary terms by çonçeiving lighting a part of design. This study seeks to draw attention to the uses of arçhiteçtural lighting beyond its praçtiçal effeçt on seeing.
Abstract (Original Language): 
Mekân en genis anlamda; insanın bir amaca yönelik olarak dogal çevrede gerçekleştirdiği bir sınırlama, yapay bir değişim, sosyal orgötlenmenin ifadesi olan bir kurgulamadır. Tasarlanan mekan, zihinde yaratılan kavramı fonksiyonel ve simgesel olarak dısa yansıtan bir kabuk olarak da degerlendirilmektedir. Mekan kavramı renk, doku, malzeme gibi öoğgelerinin biraraya getirilmesi ve mekaâna uygulanması sonucunda kullanıcısıyla birlikte kimlik kazanır. Mekan kurgusundaki önemli öğelerden biri de aydınlatmadır. Sanayilesmis toplumlarda, gön geçtikçe iç mekanlarda geçirilen yasam söresi uzamakta; buna baglı olarak da yapay ısığa duyulan ihtiyaç artmaktadır. Son yıllarda iç mimarlıkta kullanılan yapay aydınlatma; mekâan iççin belirleyiçi, vurgulayıçı, sınırlayıçı, uöçç boyutluluğgun algılanmasını sağglayan yonleri ile guçlu bir anlatım araçı olma niteligi kazanmıstır. Bu bakımdan aydınlatmanın, mekânsal özellikleri algılatmada, hatırlatmada böyök onemi vardır. Kullanıçı, mekanın biççimine ve mekaâna alınan ıçsığgın, kullanılan aydınlatma sisteminin öozelliklerine bağglı olarak mekâanı anlamlandırmaktadır. Gorsel konfor sartlarını yerine getirerek görmeyi gerçeklestirmek için gereken aydınlatma¬nın, kullanıçı uözerinde bilinen etkileri yanında göorsel olmayan etkileri de yadsınamayaçak kadar fazladır. Mimari aydınlatmanın göorsel olmayan etkilerini bilerek oluçsturulan ta¬sarımlar, zamanının buöyuök bir kısmını kapalı mekâanlarda ve yapay ıçsık altında geççiren kisilerin gorsel performansları yanında mekan algılarını ve psikolojilerini de etkileyeçektir. Bu nedenle aydınlatma tasarımın bir parççası olarak kabul edilerek; konunun multidisipli-ner bir çsekilde ele alınması gerekmektedir. Bu ççalıçsmada, içç mimarlıkta kullanılan yapay aydınlatmanın kullanıçı uözerindeki göorsel olmayan etkilerine ve mekâan kavramına etkisine dikkat çekmek hedeflenmektedir.
167-181

REFERENCES

References: 

[1] M. S. Rea (editor), IESNA Lightning Handbook: Reference and Application, illuminating
Engineering Soçiety of North Ameriça, New York 2000. [2] D. C. Lindberg (editor), John Pecham and the Science of Optics: Perspectiva Communis,
University of
Wisçonsi
n Press, Wisçonsin 1970. [3] F. D. Cetin, B. Gumös ve Y. B. Ozbudak, Aydınlatma özelliklerinin ergonomik açıdan
degerlendirilmesi, II. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu ve Sergisi, Diyarbakır, 08-10 Ekim,
(2003).
[4]
D
. Altunçu, Restoran Bar işlevi Kazandırılmış Tarihi Mekanlarda Yapay Aydınlatmayla Atmosfer Yaratma, Yuksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Guzel Sanatlar Üniversitesi, istanbul 2007.
[5] W. van Bommel, CİE and the way of putting 'lighting and health' into daily lighting praçtiçe, Proceeding Book of Lux Europa 2005 (10th European Lighting Conference, Berlin, September 19-21), (2005) 25-26.
[6]
İ
. Fitoz, Mekan Tasarımında Belirleyici Bir Etken Olarak Yapay Işık Icin Aydınlatma Tasarımı
Modeli, Doktora Tezi, Mimar Sinan Uöniversitesi, İistanbul 2002. [7] J. Turner, Designing With Light: Retail Spaces : Lighting Solutions for Shops, Malls and
Markets, RotoVision, East Sussex 1998. [8] S. Lyons, Lighting for Industry and Security: A Handbook for Providers and Users of Lighting,
Butterworth-Heinemann Ltd., Oxford 1992.
180 Turgay ve Altuncu
[9] http://www.sessizcadde.com/muhendislik-peyzaj-mimarlik/gorsel-konfor-mim...
/?wap2. Son erisim: 24-Subat-2010. [10] T. Morita and H. Tokura, The influençe of different wavelengths of light on human biologiçal
rhythms, Applied Human Science 17 (1998), 91-96. [11] A. J. Lewy, T. A. Wehr, F. K. Goodwin, D. A. Newsome and S. P. Markey, Light suppresses
melatonin seçretion in humans, Science 210 (1980), 1267-1269. [12] http://www.cie.co.at/. Son eriçsim: 22-Sçubat-2010. [13] http://www.yfu.com/booklet-4.html. Son erisim: 24-Subat-2010.
[14] S. Fleisçher, H. Krueger and C. Sçhierz, Effeçts of brightness distribution and light çolors
on offiçe staff, Proceeding Book of Lux Europa 2001 (9th European Lighting Conference,
Reykjavik, June 18-20), (2001) 76-80. [15] M. S. Rea, Light-muçh more than vision, Proceedings of Light and Human Health: EPRI/LRO
(5th International Lighting Symposium, Palo Alto, CA), (2002) 1-15. [16] A. J. Lewy, H. A. Kern, N. E. Rosenthal and T. A. Wehr, Bright artifiçial light treatment of
a maniç-depressive patient with a seasonal mood çyçle, The American Journal of Psychiatry
139 (1982), 1496-1498.
[17] M. G. Figueiro, M. S. Rea, P. Boyçe, R. White and K. Kolberg, The effeçts of bright light on day and night shift nurses' performançe and well being in the NİCU, Neonatal Intensive Care 14 (2001), 29-32.
[18] P. Badia, B. Myers, M. Boeçker, J. Culpepper and J.R. Harsh, Bright light effeçts on body temperature, alertness, EEG and behavior, Physiology & Behavior 50 (1991), 583-588.
[19] L. G. Browman, Light in its relation to açtivity and estrous rhythms in the albino rat, Journal of Experimental Zoology 75 (1937), 375-388.
[20] G. C. Brainard, A. J. Lewy, M. Menaker, R. H. Fredriçkson, L. S. Miller, R. G. Weleber, V.
Cassone and D. Hudson, Effeçt of light wavelength on the suppression of noçturnal plasma melatonin in normal volunteers, Annals of the New York Academy of Sciences 453 (1985),
376-378.
[21]
S
. Sirel, Mimarlık Öğretiminde Aydınlatma Ders Notları, YTÜ MF Yapı Fizigi Bolumö,
İistanbul, 1980.
[22]
İ
. Altan, Mimaride Işık-Gölge Iliskilerinin Psikolojik Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Doktora
Tezi, Yıldız Teknik Uö niversitesi, İistanbul 1984. [23] U. Erkman, Mimaride Etki ve Görsel Idrak Ilişkileri, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Univer-
sitesi, İistanbul 1973. [24] S. O. Gör, Mekan Örgütlenmesi, Gör Yayınçılık, İstanbul 1996.
[25] R. Uönver, Yapıların IIcşinde Işsık Renk IIlişskisi, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Uöniversitesi, İistanbul
1985.
[26]
R
. Unver ve O. L. Dokuzer, Aydınlık Düzenleme 1 Ders Notları, YTÜ MF Yapı Fizigi Bölumö,
İistanbul, 2007.
[27] R. van der Veen and G. Meijer, Light and Plant Growth, Philips' Teçhniçal Library, Eindhoven
1959.
ÇUJSE
8
(2011), No. 1
181
[28] S. Davis, D. K. Miriçk and R. G. Stevens, Night shift work, light at night, and risk of breast çançer, Journal of the National Cancer Institute 93 (2001), 1557-1562.
[29] S. Davis, D. K. Miriçk and R. G. Stevens, A diurnal rhythm in the exçretion of urinary ketosteroids by young men, Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 3 (1943), 195¬199.
[30]
M
. Cetinkaya, N. Köksal ve H. Ozkan, Yenidogan sarılıklarında tedavi yaklaçımı, Güncel
Pediatri 3 (2006), 118-123.
[31] H. Aydın ve F. Oözgen, Psikiyatrik bozukluklarda uyku ççalıçsmaları, Klinik Psikiyatri Dergisi
1 (1998), 89-97.
[32] M. Okawa M and M. Uçhiyama, Cirçadian rhythm sleep disorders: çharaçteristiçs and entrain-ment pathology in delayed sleep phase and non-24-h sleep-wake syndrome, Sleep Medicine
Reviews 11 (2007), 485-496.
[33] U. Tural, Uyku ve Bozuklukları 5.Düonem Ders Notları, Koçaeli Uöniversitesi Tıp Fakuöltesi
Psikiyatri Anabilim Dalı, Koçaeli, 2006. [34] Y. Dagan, Cirçadian rhythm sleep disorders (CRSD) in psyçhiatry, The Israel Journal of
Psychiatry and Related Sciences 39 (2002), 19-27.
[35] N. E. Rosenthal, J. R. Joseph-Vanderpool, A. A. Levendosky, S. H. Johnston, R. Allen, K. A. Kelly, E. Souetre, P. M. Sçhultz and K. E. Starz, Phase-shifting effeçts of bright morning light as treatment for delayed sleep phase syndrome, Sleep 13 (1990), 354-361.
[36] M. G. Figuerio, M. S. Rea, R. G. Stevens and A.C. Rea, Daylight and produçtivity: A possible link to çirçadian regulation, Proceedings of Light and Human Health: EPRI/LRO (5th International Lighting Symposium, Palo Alto, CA), (2002) 185-193

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com