You are here

Home » Content

TÜRK FOLKLORUNDA LÂKAP VERME GELENEĞİ: BARTIN ÖRNEĞİ

TRADITION OF NICKNAMING IN TURKISH FOLKLORE: BARTIN CASE

Journal Name:

  • Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Publication Year:

  • 2016
DOI: 
10.18026/cbusos.88767

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Tradition of nicknaming is a notable element of folklore in Turkish culture since Central Asian times. Nicknaming varies and is shaped in accordance with cultural characteristics, believes, values of each society within the frame of their traditions and certain practices. In Turkish culture, adding a nickname to real names is a frequently observed tradition. Nicknames are acquired names that identify people separately from their real name and reveal a distinct feature of them.Nicknames that are acquired and necessarily reveal a distinct feature of person assume a remarkable function as the easiest and most convenient way of introducing a person to others in a society. Different characteristics, socio-economic status, occupation, socio-cultural status, distinct physical features, behaviours and attitudes, ethnical origin or lineage, etc. of a person constitute an important factor when giving a nickname. This study adopts on-field compilation method and discusses the example of Bartın in nicknaming tradition. The compiled nicknames are studied once categorized by reason of naming. By doing so, we tried to reveal the still-alive tradition of nicknaming in Bartın.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Türk kültüründe ad verme ya da lâkap takma şeklinde süregelen adlandırma geleneği Orta Asya’dan beri öne çıkan önemli bir folklor unsurudur. Ad verme, her toplumun kültürel özelliklerine, inançlarına, değerlerine göre gelenek-görenek ve bir takım uygulamalarla çeşitlenir ve şekillenir. Türk kültüründe asıl ad yanında lâkap verme geleneği de yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır. Lâkaplar kişiyi kendi adından ayrı olarak tanıtan, sonradan konan ve onun belirgin özelliğini gösteren adlardır. Kişiye sonradan takılan ve mutlaka bir özelliğini belirten lâkaplar, kişiyi toplum içinde başkalarına en kolay ve pratik olarak tanıtması bakımından dikkat çekici bir işleve sahiptir. Bir kişiye lâkap verilirken o kişinin çeşitli özellikleri, sosyo-ekonomik durumu, işi/uğraşı, sosyo-kültürel durumu, belirgin fiziksel özellikleri, tavır ve davranışları, etnik kökeni/soyu vb. özelliklerin önemli rol oynadığı görülmektedir. Bu çalışmamızda sahada derleme metodu kullanarak, lâkap verme geleneğinde Bartın ili örneğini ele aldık. Derlediğimiz lâkapları kişilere veriliş sebeplerine göre tasnif ettik ve inceledik. Böylelikle Bartın ilinin halen canlı bir şekilde yaşatmakta olduğu lâkap verme geleneğini ortaya koymaya çalıştık.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-turk-folklorunda-lakap-verme-gelenegi-bartin-ornegi.pdf
  • 3
103
126
  • Turkish

REFERENCES

References: 

K.Ş.-1: Şennur SAKA, İlkokul Mezunu, 63 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: ZONGULDAK
K.Ş.-2: İzzet KOCAER, İlkokul Mezunu, 88 yaşında, Emekli, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-3: Erol ÇOŞKUN, İlkokul Mezunu, 66 yaşında, Emekli, Memleketi: BARTIN
Şerife Seher EROL ÇALIŞKAN
124 |Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi – Cilt: 14, Sayı: 3, Eylül 2016
K.Ş.-4: Hatice KOCAER, Okur-yazar değil, 80 yaşında, Ev hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-5: Fatma SARIKÖSE, İlkokul Mezunu, 59 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-6: Şeref SARIKÖSE, İlkokul Mezunu, 64 yaşında, Emekli, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-7: Fikrîye ÜNAL, 66 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-8: Erol KOCAER, İlkokul Mezunu, 51 yaşında, Emekli, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-9: Yahya BAYSAL, İlkokul Mezunu, 50 yaşında, Esnaf, Memleketi: ZONGULDAK
K.Ş.-10: Zühre AKTAŞ, İlkokul Mezunu, 48 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-11: Kıymet BAYRAKTAR, Lise Mezunu, 30 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-12: Ömür AYDEMİR, İlkokul Mezunu, 67 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-13: Emine ÖZKAN, İlkokul Mezunu, 74 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-14: Habibe ÜNAL, İlkokul Mezunu, 46 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-15: Fadime ŞAHİN, Okur-yazar değil, 63 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-16: Emine DİRİK, İlkokul Mezunu, 65 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-17: Fatma KARADENİZ, İlkokul Mezunu, 61 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-18: Halise KORKUT, İlkokul Mezunu, 58 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-19: Gülbahar KARADENİZ, İlkokul Mezunu, 36 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-20: Hayriye ERGÜN, İlkokul Mezunu, 62 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-21: Ayşe BİLGİN, İlkokul Mezunu, 63 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-22: Yeter ÇAVUŞ, Okur-yazar değil, 48 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-23: Yeşare HIŞIR, İlkokul Mezunu, 65 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-24: Celasi ÖZTÜRK, İlkokul Mezunu, 72 yaşında, Emekli, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-25: Ayşe YILMAZ, İlkokul Mezunu, 47 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-26: Ayşegül AKTAŞ, Ön Lisans Mezunu, 21 yaşında, Öğrenci, Memleketi: BARTIN
TÜRK FOLKLORUNDA LÂKAP VERME GELENEĞİ: BARTIN ÖRNEĞİ
Beşeri Bilimler Sayısı | 125
K.Ş.-27: Hasan YILMAZ, İlkokul Mezunu, 73 yaşında, Emekli, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-28: Sait KARA, İlkokul Mezunu, 53 yaşında, Esnaf, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-29: Osman YILMAZ, İlkokul Mezunu, 65 yaşında, Emekli, Memleketi: TRABZON
K.Ş.-30: Hasan ERBİL, İlkokul Mezunu, 46 yaşında, İşçi, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-31: Ahmet YILMAZ, İlkokul Mezunu, 62 yaşında, Emekli, Memleketi: TRABZON
K.Ş.-32: Ferhan AYHAN, Lise Mezunu, 55 yaşında, Emekli, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-33: Özcan SAKA, İlkokul Mezunu, 37 yaşında, Esnaf, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-34: Nevzat SAKA, İlkokul Mezunu, 72 yaşında, Emekli, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-35: Kemal EROĞLU, İlkokul Mezunu, 75 yaşında, Emekli, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-36: Dursun BİLGİN, İlkokul Mezunu, 71 yaşında, Emekli, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-37: Yılmaz ERKOL, İlkokul Mezunu, 69 yaşında, Emekli, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-38: Sami ERKOL, İlkokul Mezunu, 78 yaşında, Emekli, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-39: Hulusi YILMAZ, İlkokul Mezunu, 55 yaşında, Esnaf, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-40: Hüseyin AYDOĞAN, İlkokul Mezunu, 60 yaşında, İmam, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-41: Yaşar ÖZTÜRK, İlkokul Mezunu, 42 yaşında, Şoför, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-42: Şefika TAŞ, İlkokul Mezunu, 72 yaşında, Ev Hanımı, Memleketi: BARTIN
K.Ş.-43: Nizamettin TAŞ, İlkokul Mezunu, 56 yaşında, Esnaf, Memleketi: BARTIN
YAZILI KAYNAKLAR
Boyraz, Şeref (1998), “Bir Yöre Örneğinden Hareketle Lâkaplar Konusunda Bazı Dikkatler”, Türklük Bilimi Araştırmaları, S. 7, Sivas.
Bozyiğit, A. Esat (1995), Türk Adbilimi Bibliyografyası (Deneme), Ayyıldız Yayınları, Ankara.
Çoşar, A. Mevhibe (2003), “Trabzon’da Kullanılan Lâkaplar Üzerine Bir Derleme/Değerlendirme”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, C. 1, S. 42, Ankara.
Şerife Seher EROL ÇALIŞKAN
126 |Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi – Cilt: 14, Sayı: 3, Eylül 2016
Kabak, Turgay (2014), “Lâkaplar ve Uzuncaburç Kasabası’nda Lâkap Verme Geleneği Üzerine Bir İnceleme”, ACTA TURCICA Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi Online (Thematic Journal of Turkic Studies, www.actaturcica.com) “Kültürümüzde İsim”, Editörler: Emine Gürsoy Naskali, Hilal Oytun Altun. Yıl VI, Sayı 1-1.
Karadoğan, Ahmet (2003), “Türk Şahıs Adlarında Hayvan Kültü”, Milli Folklor Dergisi, S. 57, Ankara.
Karadoğan, Ahmet (2004), “Türk Ad Biliminde Renk Kültü”, Milli Folklor Dergisi, S. 62, Ankara.
Oğuz, Şükran; Oğuz, İsmail (2008), “Lâkap Verme Geleneğinde Manisa İli Demirci İlçesi Örneği”, 38. ICANAS (Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi) 10-15 Eylül 2007, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanlığı, Ankara.
Sakaoğlu, Saim (2001), Türk Ad Bilimi I: Giriş, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Taş, Hülya (2005), “Uludağ Üniversitesindeki Öğrenci Adları Üzerine Yapılan Bir Araştırma”, Milli Folklor Dergisi, S. 65, Ankara.
Yaldızkaya, Ömer Faruk (2000), “Emirdağ’da Lâkaplar Üzerine Bir Araştırma”, Afyonkarahisar Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, 13-14 Nisan 2000, Afyon Belediyesi Yayınları: 9, Lider Ajans Matbaacılık, Afyonkarahisar.
Yeşilöz, Zafer (2012), “Nevşehir Lâkaplarından Derleme Sözlüğüne Katkılar”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, C.1, S. 2, Nevşehir.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com