You are here

SAFEVİ HASSA BİRLİKLERİNİN TEKÂMÜLÜ

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (Original Language): 
Minorsky, Safevi yönetim kılavuz kitabı olan Tezkiretü’l-Mülûk hakkında kaleme aldığı ve tarih sahasında bir klasik olan giriş yazısını ve yorumunu yayınladığından beri araştırmacılar, Şah İsmail tarafından kurulan devletin aşiret karakteri üzerinde mutabakata varmışlardır. Gerçekten de, Şah İsmail’in tahta çıkabilmiş olması ve bu suretle İran için iki yüzyıldan daha fazla süre devam edecek göreceli olarak istikrarlı bir dönemin başlaması Türkmen boylarının, yani Kızılbaşların askeri gücü sayesinde gerçekleşmiştir. İran; Osmanlı İmparatorluğu’nun ve Özbeklerin tekrarlanan ve birbirini takip eden saldırılarına direnme kabiliyetini de Kızılbaşların bu askeri kuvvetine borçluydu. Kızılbaşların Şahlara karşı duydukları sadakatlarının azalması ile birlikte onların başlangıçta dini fanatizm tarafından mobilize edilen bu askeri güçleri Safevi yöneticileri için iki tarafı keskin bir kılıç halini aldı. Kızılbaş emirler Safevi İmparatorluğu’nun sınırlarının savunulmasında vazgeçilmez bir konuma sahip olmalarına rağmen, kontrol edilemeyen zorbalıkları ve yol açtıkları kargaşalıklar yüzünden yöneticiler için temel endişe kaynağı olmaktan hiç çıkmadılar. Kızılbaş askeri gücünün nasıl kontrol altına alınacağı meselesi 16. yüzyıl boyunca Safevi şahlarının öncelikli güvenlik problemi oldu. Safevi hanedanına yaşam için ikinci bir şans sunan büyük hükümdar Şah Abbas (1587-1629) buna bir çözüm buldu.
125
150

REFERENCES

References: 

Alessandri: Referanslar, Vincenzo Alessandri’nin Chronicle’ındaki anlatımlarının A ve B versiyonlarıdır.
AQ: Ahmed Kumi, Hülâsatü’l-tevârîh, ed. E. İşraki, 2 cilt, (Tahran, 1980-184).
Aubin, “Soufis”: Jean Aubin, “Revolution chiite et conservatisme. Les soufis de Lahejan, 1500-1514”, Moyen Orient et Ocean Indien, XVIe-XIXe siecles I, (1984): 1-40.
BQ: Budak Kazvini, Cevâhirü’l-ahbâr, MS, Leningrad.
Chronicle: [anonim], A Chronicle of the Carmelites in Persia and the Papal missions of the XVIIth and XVIIIth centuries, 2 vols. (London, 1939).
EM: İskender Bey Münşi, Tarîh-i Âlem-ârâ-yı ‘Abbâsî, ed. İraj Afşar, 2 cilt, (Tahran, 1350/1971-1972).
HR: Hasan Rumlu, Ahsenü’t-tevârîh, ed. H. R. Neva’i, (Tahran, 1347/1968-1969).
Khu: Fazli Huzani Isfahani, Efzelü’t-tevârîh, I, MS, Eton College Persian 172; II, MS, British Library, Or., 4678.
MY: Celaleddin Müneccim Yezdi, Rûznâme, MS., British Library, Or.6263; basılı metin: Tarîh-i ‘Abbâsî ya Rûznâme-yi Mollâ Celâl, ed. S. A. Vahid Niya, (Tahran, 1366/1987-1988).
Röhrborn, Provinzen: Klaus Michael Röhrborn, Provinzen und Zentralgewalt Persiens im 16. Und 17. Jahrhundert, (Berlin: Walter de Gruyter and Co., 1966).
Sümer, Kuruluş: Faruk Sümer, Safevi devletinin kuruluşu ve gelişmesinde Anadolu Türklerini rolü (Ankara, 1976).
TM: Tezkiretü’l-Mülûk, A Manual of Safavid Administration, trans. And ed. V. Minorsky, (London, 1943).
TT: Tezkire-yi Şah Tahmasb, ed. P. Horn, in Zeitschrift des Deutschen Morgenlandischen Gesellschaft 44 (1890): 563-649.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com