You are here

TARİH: KADİM DÖNEMDEN 20. YÜZYILA BİR BİLİMİN KİMLİK ARAYIŞI

History: Quest for Identity of A Science from Antiquity to the 20th Century

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
Modernity undermining the traditional epistemology and history writing brings about a new scientific thought based on reason and progress. Stimulating a discourse that people boosted happiness and well-being through reason, this new scientific thought caused serious damages in two world wars, a process which led to the rising mistrust toward grand narratives of modernist paradigms and the questioning of modernist history writing based on the concept of nation-state and the nineteenth-century modernization. Structural, post-structural and post-modernist critics of this modernist thinking in the mid-twentieth century were replaced with the “games of discourses” accompanied by the collapse of a bipolar world and the rise of globalization. It is not clear how history writing, which had tried to occupy a niche in the modern scientific hierarchy, positioned itself in this new period when the end of history has been proclaimed. Thus, the definition of historiography and the factors shaping the content and tendencies of history writing still remain enigmatic. In societies like the Turkish one where ignorance toward national sciences and humanities is quite widespread, the patterns of history writings and the domain determining the position of a historian in the field remains unclear too. As a part of the two-phased study, this article offers a reading of history writing in the light of traditional and modern epistemologies.
Abstract (Original Language): 
Modernite, kadim epistemolojik geleneği ve tarih anlayışını yıkarak yerine akıl ve ilerleme kavramıyla inşa ettiği yeni bir bilim anlayışı getirdi. İnsanlığın akıl sayesinde iyiye ve mutluluğa ulaşacağına inanan bu yeni söylemin iki büyük dünya savaşı sırasında yol açtığı tahripkâr sonuçlar, modernitenin büyük anlatılarına karşı bir güvensizliğin doğmasına ve 19. yüzyılda modernleşme, ulus-devlet anlayışı ile gelişen tarihyazımının sorgulanmasına neden oldu. 20. yüzyılın ortalarında yapısalcılık, postyapısalcılık ve nihayet postmodernizmin modernitenin anlatılarına ve bilim anlayışına karşı beslemiş olduğu derin kuşku yerini bilhassa iki kutuplu dünyanın çöküşü ve küreselleşmenin gelişmesiyle birlikte yeni “dil oyunları”na terk etti. Modern dönemde bilimsel hiyerarşide kendine bir yer edinmeye çalışan tarihin bu yeni dönemde nasıl konumlandığı henüz yeterince belirgin değildir. Tarihin sonunun ilan edildiği dönemde ahir zaman tarihçiliğinin nasıl tanımlanacağı, tarihin içeriği ve yönelimlerini nelerin belirleyeceği henüz muammadır. Üstelik Türkiye gibi, doğa bilimlerinde ve hususen beşerî bilimlerdeki tartışmalara büyük ölçüde kayıtsız kalmış toplumlarda tarihçinin kendini konumlandıracağı alan ve tarihin alacağı yeni çehre henüz netlik kazanmamıştır. Birbirini tamamlayan iki makaleden oluşan bu çalışmanın birincisi, kadim ve modern epistemolojiler ışığında bir tarih okumasını ihtiva etmektedir.
95
121

REFERENCES

References: 

Adorno, Theodor W.-Max Horkheimer, Aydınlanmanın Diyalektiği: Felsefi Fragmanlar, (çev. Nihat Ülner-Elif Ö. Karadoğan), İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2010.
Anderson, Perry, Postmodernitenin Kökenleri, (çev. Elçin Gen), İstanbul: İletişim Yayınları, 2011.
Bauman, Zygmunt, Modernlik ve Müphemlik, (çev. İsmail Türkmen), İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2003.
, Postmodernizm ve Hoşnutsuzlukları, (çev. İsmail Türkmen), İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013.
Bıçak, Ayhan, Evren Tasavvuru: Kendini Bilmek ya da Evreni Kurmak, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2012.
Breisach, Ernst, Tarihyazımı, (çev. Hülya Kocaoluk), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2009.
Burke, Peter, “Western Historical Thinking in a Global Perspective-10 Thesis”, Western Historical Thinking: An Intercultural Debate, (ed. Jörn Rüsen), New York: Berghahn Books, 2002, pp.15-30.
Cassirer, Ernst, Kültür Bilimlerinin Mantığı Üzerine, (çev. Milay Köktürk), Ankara: Hece Yayınları, 2005.
Dellaloğlu, Besim F., Frankfurt Okulu’nda Sanat ve Toplum, İstanbul: Say Yayınları, 2014.
Dilthey, Wilhelm, Hermeneutik ve Tin Bilimleri, (çev. Doğan Özlem), İstanbul: Paradigma Yayınları, 1999.
Eagleton, Terry, Edebiyat Kuramı: Giriş, (çev. Tuncay Birkan), İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2014.
Feuerbach, Ludwig, Geleceğin Felsefesinin İlkeleri, (çev. Oğuz Özügül), İstanbul: Ara Yayıncılık, 1991.
Gasset, Jose Ortega y, Sistem Olarak Tarih, (çev. Neyyire Gül Işık), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2010.
Gilderhus, Mark T., Tarih ve Tarihçiler: Tarih Yazıcılığına Giriş, (çev. Emine Sonnur Özcan), Ankara: Atıf Yayınları, 2014.
Gill, Thomas, “Leopold Ranke”, A Companion to the Philosophy of History and Historiography (ed. Aviezer Tucker), 1. Baskı, Chichester: Wiley-Blackwell, 2009, pp.383-392.
Habermas, Jürgen, İdeoloji Olarak Teknik ve Bilim, (çev. Mustafa Tüzel), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2013.
Harvey, David, Postmodernliğin Durumu, (çev. Sungur Savran), İstanbul: Metis Yayınları, 2010.
Horkheımer, Max, Akıl Tutulması, (çev. Orhan Koçak), İstanbul: Metis Yayınları, 1998.
Husserl, Edmund, Kesin Bir Bilim Olarak Felsefe, (çev. Tomris Mengüşoğlu), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1995.
Iggers, Georg G., Bilimsel Nesnellikten Postmodernizme Yirminci Yüzyılda Tarihyazımı, (çev. Gül Çağalı Güven), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2011.
Tarih: Kadim Dönemden 20. Yüzyıla Bir Bilimin Kimlik Arayışı
121
Jameson, Fredric, Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı, (çev. Nuri Plümer - Abdülkadir Gölcü), Ankara: Nirengi Kitap, 2011.
Kumar, Krishan, Sanayi Sonrası Toplumdan Post-Modern Topluma Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları, (çev. Mehmet Küçük), Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2013.
Löwith, Karl, Tarihte Anlam, (çev. Caner Turan), İstanbul: Say Yayınları, 2012.
Özlem, Doğan, Tarih Felsefesi, İstanbul: Say Yayınları, 2010
Cevizci, Ahmet, Felsefeye Giriş, İstanbul: Say Yayınları, 2014.
Popper, Karl R., Tarihselciliğin Sefaleti, (çev. Sabri Orman), İstanbul: İnsan Yayınları, 1998.
Rostow, W.W., Concept and Controversy: Sixty Years of Taking Ideas to Market, Austin: University of Texas Press, 2003.
, Politics and the Stages of Growth, 1. Baskı, Cambridge: Cambridge University Press, 1971.
Southgate, Beverley, Tarih: Ne ve Neden. Antik, Modern ve Postmodern Yaklaşımlar, (çev. Çağdaş Dizdar vd.), Ankara: Phoenix Yayınevi, 2012.
Tanyeli, Uğur, “Modernizmin Sınırları ve Mimarlık”, Modernizmin Serüveni, (hzl. Enis Batur), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1999, ss. 63-71.
Tekeli, İlhan, Birlikte Yazılan ve Öğrenilen Bir Tarihe Doğru, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2011.
, Tarih Bilinci ve Gençlik, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2014.
, Tarihyazımı Üzerine Düşünmek, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 1998.
Thompson, James Westfall, A History of Historical Writing: 18th and 19th Centuries, Volume 2, New York: The Macmillian Company, 1942.
Tosh, John, Tarihin Peşinde: Modern Tarih Çalışmasında Hedefler, Yöntemler ve Yeni Doğrultular, (çev. Özden Arıkan), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1997.
Touraine, Alain, Modernliğin Eleştirisi, (çev. Hülya Tufan), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2002.
Turan, Müslüm, Postmodern Teori, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2011.
Wallerstein, Immanuel, Bildiğimiz Dünyanın Sonu: Yirmi Birinci Yüzyı İçin Sosyal Bilim, (çev. Tuncay Birkan), İstanbul: Metis Yayınları, 2012.
, Bilginin Belirsizlikleri, (çev. Berivan Alataş), İstanbul: Sümer Yayıncılık, 2013.
, Dünya Sistemleri Analizi: Bir Giriş, (çev. Ender Abadoğlu-Nuri Ersoy), İstanbul: bgst Yayınları, 2014.
, Sosyal Bilimleri Düşünmemek: 19. Yüzyıl Paradigmasının Sınırları, (çev. Taylan Doğan), İstanbul: Avesta Yayınları, 1999.
Woolf, Daniel, Tarihin Küresel Tarihi, (çev. Mehmet Moralı), İstanbul: Alfa Yayınları, 2014

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com