You are here

Brest-Litovsk Antlaşması’ndan Mondros Mütarekesi'ne Şark Vilâyetlerinde Mülkî ve İdarî Sorunlar

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
First World War has represented the last stage of the struggle between Turco-Russian political and military relations for ages. Russia's political plan which was the capture the Straits and to go forward from Eastern Anatolia to Caspian Bay and to Mediterranean Sea. Eastern provinces of Anatolia were invaded by Russia between 1915 -1916. The villages and cities suffered from the Russain Army and Tashnak band of rebels until the Bolshevik Revolution of October 1917. October Revolution, putted end czardom and the Brest-Litovsk Treaty signed on 3rd March 1918 between Soviet Russia and Ottoman State. This treaty gave the opportunity to save the eastern provinces of Anatolia. Ottoman Army started to save the region in order to stop the massacre of Tashnak powers. The region was saved approximately in two months. The priorities of the government were topics such as units feeding, immigration, the increasing of the prosperity of the public, and the recognition of some military and administrative exemptions. The Ottoman government tried to take were not effective due to the problems occured during the foundation of civil units. The steps to be taken were hindered by the ongoing war.
Abstract (Original Language): 
I. Dünya Savaşı asırlardan beri devam eden Türk-Rus mücadelesinde son safhayı teşkil etmektedir. Rusya’nın hedefi Osmanlı Devleti’ni ortadan kaldırarak boğazları ele geçirmek ve Doğu Anadolu üzerinden Basra Körfezi’ne ve Doğu Akdeniz’e inmekti. 1915-1916 yıllarında Vilayât-ı Şarkiye’nin büyük kısmı Rus istilasına uğradı. Ekim 1917 Devrimine kadar şehirler ve köyler Rus ordusu ve Taşnak çetelerinin elinde acı günler yaşadı. Ekim İhtilâli Çarlığa son verirken 3 Mart 1918’de imzalanan Brest-Litovsk Antlaşması da Osmanlı Devleti’ne doğu vilâyetlerini kurtarma fırsatı tanıdı. Osmanlı ordusu Taşnak katliamlarına son vermek üzere harekâta girişerek yaklaşık iki ay içinde bölgeyi kurtardı. Yeni dönemde mülkî teşkilâtın kurulması, iaşe, muhacir, halkın refahının artırılması ve bazı askeri ve idarî muafiyetlerin tanınması gibi konular hükûmetin önceliklerini meydana getirdi. Hükûmetin almaya çalıştığı pek çok önlem mülkî teşkilatın tesisinde yaşanan sıkıntılardan dolayı zayıf kaldı. Savaşın devam ediyor olması söz konusu adımlara da ciddî bir darbe indirdi.
45-63

REFERENCES

References: 

ALLEN W. E.-Paul MURATOFF (1966) 1828-1921 Türk-Kafkas Sınırındaki Harplerin
Tarihi, Ankara.
ANWEILER Oskar (1990) Rusya’da Sovyetler (1905-1921), Çev. Temel KEŞOĞLU,
Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Ati (1334/1918) 5 Mart № 64; 12 Mart № 71; 15 Şubat № 46; 13 Mart № 72; 19 Mart
№ 78; 9 Nisan № 99.
Selçuk URAL, Brest-Litovsk Antlaşmasından Mondros Mütarekesine Şark Vilâyetleri
63
Başbakanlık Osmanlı Arşivi [BOA, İstanbul]
Dahiliye Nezareti İdare-i Umumiye Müdüriyeti [BOA DH.İ.UM]
BOA DH.İ.UM 20-18/12-15, 22 Mart 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-13, 16
Mart 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-13, 23 Mart 1334/1918. BOA
DH.İ.UM 20-18/12-32, 12 Nisan 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-22, 1
Nisan 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-39, 18 Nisan 1334/1918. BOA
DH.İ.UM 20-18/12-54, 16 Mayıs 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-20/13-9, 30
Temmuz 1334/1918. BOA DH.İ.UM 10-4/5-37, 28 Mayıs 1334/1918. BOA
DH.İ.UM 20-18/12-33, 25 Mayıs 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-58, 25
Mayıs 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-66, 14 Mayıs 1334/1918. BOA
DH.İ.UM 20-18/12-66, 16 Mayıs 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-66, 9
Haziran 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-24, 7 Nisan 1334/1918. BOA
DH.İ.UM 20-18/12-74, 18 Temmuz 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-17/12-30, 25
Kanun-i Evvel 1334/25 Aralık 1918. BOA DH.İ.UM 20-20/13-43, 13 Teşrin-i Sani
1334/13 Kasım 1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-53, 19 Mayıs 1334/1918. BOA
DH.İ.UM 20-18/12-42, 29 Nisan 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-49; 13
Teşrin-i Sani 1334/13 Kasım 1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-88, 28 Mayıs
1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-100, 3 Eylül 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-
18/12-88, 15 Mayıs 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-107, 31 Temmuz
1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-52, 30 Mayıs 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-
18/12-67, 2 Temmuz 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-73, 2 Temmuz
1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-63, 6 Haziran 1334/1918. BOA DH.İ.UM
20-18/12-83, 23 Temmuz 1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-18/12-79, 29 Temmuz
1334/1918. BOA DH.İ.UM 20-17/12-57, 25 Kanun-i Evvel 1334/25 Aralık 1918.
BOA DH.İ.UM 20-20/13-37, 2 Teşrini-i Sani 1334/2 Kasım 1918.
ERDAHA Kâmil (1975) Milli Mücadele’de Vilayetler ve Valiler, Yükselen Matbaası,
İstanbul.
GÖKDEMİR Ender (1989) Cenûb-i Garbî Kafkas Hükümeti, Türk Kültürünü Araştırma
Enstitüsü Yay., Ankara.
KILIÇ Selami (1998) Türk-Sovyet İlişkilerinin Doğuşu, Dergâh Yayınları, İstanbul.
KURAT Akdes Nimet (1990) Türkiye ve Rusya, TTK Basımevi, Ankara.
KURAT Akdes Nimet (1993) Rusya Tarihi, Ankara.
MASLOFSKİ G. (1935) Umumi Harpte Kafkas Cephesi, Çev. NAZMİ, Ankara.
Tanin (1334/1918) 13 Mart № 3324; 25 Şubat № 3308; 20 Nisan № 180; 28 Nisan №
3369.
URAS Esat (1987) Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, İstanbul.
Vakit (1334/1918) 5 Mart № 135; 26 Şubat № 126.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com