Journal Name:
- Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author |
|---|---|
Abstract (2. Language):
The year 1933 caused a devastating result for Europe such as the revanchist Nazis’
coming to power in defeated Germany. Thus the main picture was drawn in the old
continent where the dictatorships had been recently developing. Turkey was not an
exception as depriving of democracy in this picture where the global negative effects
of the Great Depression of 1929 still continued. A comparison of Turkish single
party regime and the European dictatorships would be interesting to analyse. Their
main similarity is their resistance on not recognizing a legal status to the opposition
figures. The attempt of establishing a free party, ended within three months, is a
tragicomic exception of that. Another similarity of them is their belief in projects
rather than thought such as purification of the German race, production of
“proleterian” wheat, five-year development plans and so forth. This is for the reason
that the main desire of the journalists of “Kadro” was to to doctrinize the Turkish
revolution. This is also for the reason that the story-writer Sadri Etem (1900-1943),
who was ten years younger then others, wrote his book entitled Türk nkılabının
Karakterleri (1933) and it was published in the goverment printing house. Both
Kemalist comments dominantly contain historical materialism and a left perspective
mainly on economism. This left perspective indicates the policy of state control in
real terms and is harshly against the liberalism. Apart from this left terminology,
Etem saw the Turkish revolution as a salvation from an old theoctatic-scholastic
regime, end of chronic power of landlords, and establishment of a national-modern
state. For this reason it is possible to see Sadri Etem’s book as one of the primary
examples of left-Kemalism emerged in 1960’s in journals such as Yön and Devrim.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
1933 yılı Avrupa için intikamcı Nazilerin maglup Almanya’da iktidarı ellerine
geçirmeleri gibi devasa bir sonuç üretti. Diktatörlügün baharını yasayan yaslı kıtada
genel resim böylelikle tamamlanmıs oldu. 1929 iktisadi bunalımın menfi dalgaları
küresel ölçekte sürerken, Türkiye Cumhuriyeti demokrasi eksikligi açısından Avrupa
manzarasında bir istisna olusturmuyordu. Türk Tek Parti rejimi ile Avrupa
diktatörlükleri arasında farklılıklar ve benzerlikler katalogunu irdelemek ilginç bir
mecraya girmek olur. En genel benzerlik, tek partili, tek sefli iktidarların muhalefete
mesru bir statü tanımama yönündeki ısrarlarıdır.1930 da Sef’in izniyle Türkiye’de üç
ay kadar süren serbest bir fırka denemesi, traji-komik bir istisnadır. Bir diger benzerlik
fikir yerine projeye –alman ırkını arındırma projesi, proleter bugday projesi, bes yıllık
kalkınma planı gibi-iman edilmesidir. Türk inkılâbına bir fikir kazandırmak bu yüzden
1932 de Kadro dergisini çıkaranların ortak özlemiydi. Keza onlardan on yas daha
genç hikâyeci Sadri Etem(1900-1943)in Devlet matbaasında basılan Türk nkılâbının
Karakterleri (1933) kitabını yazmasında da gerekçe aynıydı. Her iki kemalizm
yorumunda da tarihi maddecilik ve ekonomizm agırlıklı sol bir perspektif egemendi.
Bu sol perspektif, reel olarak devletçilige tekabül ediyor ve liberalizmden ciddi bir
hosnutsuzluk duyuyordu. .Sol terminolojinin yanı sıra Etem, Türk inkılâbında
teokratik-skolastik bir eski rejimden kurtulusu, milli-asri bir devleti, toprak agalarını
kronik iktidarınna son verisi görmekteydi. Bu yüzden Sadri Etem’in kitabını 1960
larda Yön ve Devrim dergilerinde yeniden nükseden sol-kemalizmin ilk örneklerinden
saymak gerekir.
FULL TEXT (PDF):
- 15
151-172