You are here

Erken Dönem İsmâilîliğinde Şeriatın Neshi Sorunu Üzerine

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Anti-Ismaili works frequently argued that the Ismailites abrogated the Islamic Law/Shariat. But a closer examination of Ismailite and non- Ismailite works about this subject will indicate that early Ismailite practice varied from region to region. We noticed that in the earliest Ismailism before the Fatimid-Qarmati schism in 286/899 the Shariat wasn’t abrogated. After the schism most Qarmati groups seem to have cancelled the Shariat, while the Fatimids continued to obey to the Shariat. However, it may also be said that there were some groups in Qarmatis which didn’t cancel the Shariat, but kept to obey it. The main reason lying in the abrogation of the Shariat by the Qarmatis was their belief that the seventh epoch in which the Mahdi would appear now inaugurated. According to them, with the disappearance of Muhammad b. Ismail, as the Qaim and Mahdi, the Shariat had come to an end and thus starting the seventh and last period during which the Shariat would no longer be in force. This idea was held particularly by the Qrmati groups in Bahrain and Khurasan and Transoxania whose one of the most prominent leader was al- Nasafi (ca. 343/954). Nevertheless, some other groups for example those were led by Abû Hâtim al-Râzî (d. 322/934–35) continued to adhere to the Shariat. Accordingly, it will not be true to claim that all the Qarmati groups cancelled the Shariat.
Abstract (Original Language): 
Muhalif kaynaklar İsmâilîler’in İslam şeriatını iptal ettiği iddiasını sık sık dile getirmişlerdir. Ancak konuyla ilgili İsmâilî ve İsmâilî olmayan kaynakların dikkatli bir incelemesi erken dönem İsmâilîliği’nde bölgeden bölgeye farkı uygulamaların olduğunu göstermektedir. 286/899 yılında gerçekleşen Fatımî-Karmatî bölünmesinden önceki İlk İsmâilîlik’te İslâm şeriatının nesh edilmediğini görmekteyiz. Bölünmeden sonra ise Fatımîler İslam şeriatına bağlı kalmaya devam etmişlerdir. Ancak Karmatî çevrelerde bölünmeden sonra İslâm şeriatının yürürlüğüne genel olarak son verilmiştir. Bununla birlikte Karmatî çevreler içerisinde de İslam şeriatına bağlı kalmaya devam eden bazı grupların varlığına rastlamaktayız. Karmatîler’in şeriatı nesh etmelerinin temel dayanağı Mehdî’nin çağı olan yedinci devrin başlamış olduğunu düşünmeleridir. Onlara göre Mehdî Muhammed b. İsmâil’in ortadan kaybolması ile Hz. Muhammed’in şeriatının hükmü sona ermiş ve şeriatsızlık dönemi olan yedinci devir başlamıştır. Bahreyn Karmatîleri ve Nesefî’nin öncülük ettiği Horasan-Mâverâünnehir Karmatîleri bu fikrin savunuculuğunu yapmıştır. Ancak Ebû Hâtim’in başını çektiği Karmatî grup Hz. Muhammed’in şeriatına uymaya devam etmiştir. Dolayısıyla erken dönem İsmâilîleri arasında İslam şeriatının neshi konusunda ortak bir tavırdan söz edebilmek mümkün değildir.
FULL TEXT (PDF): 
267
287