You are here

‘el-KÜTÜB’TEN ‘ÝSRAÝLÝYAT’A BÝR KAVRAMIN TARÝH ÝÇÝNDEKÝ YOLCULUGU

A HISTORICAL JORNEY OF A CONCEPT FROM ‘AL-KUTUB’ TO ‘ISRAILIYAT’

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this article, has been investigated that – The meaning of the the word 'al-Kutub = The Books' which is frequently repeated in the first sources of Islamic literature – Developping of this concept during to the historical process from the pre-Islamic period till the end of the fourth century (AH) and replacing with 'Israiliyat' – Sentence patterns and their general contents of the transmitters from The Books – The first person who used the concept of Israiliyat is Vahb b. Munabbih, not Masoode as confirmed into some previous studies.
Abstract (Original Language): 
Bu makalede: – Ýslam literatürünün ilk kaynaklarında sıkça tekrarlanan ‘el-Kütüp = Kitaplar’ kavramının anlamı; – el-Kütüb kavramının Ýslam öncesi dönemden hicri dördüncü asrın sonlarına kadar olan dönemdeki gelisimi ve Ýsrailiyat kavramıyla yer degisimi; – Kitaplardan gelen nakillerin cümle kalıpları ve genel içerikleri – Ýsrailiyat kavramını ilk kullanan kisinin önceki bazı çalısmalarda iddia edildigi gibi Mes’ûdî olmayıp, Vehb b. Münebbih oldugu konuları incelenmistir.
131
164

REFERENCES

References: 

Abdurrezzâk b. Hemmâm es-San‘ânî (öl. 211/826), el-Musannef (I-XI), thk.
Habîb Abdurrahman el-A’zamî, Beyrut 1983; Tefsir (I-III), thk.
Mahmûd Muhammed Abduh, Beyrut 1998.
el-Âcurî, Ebû Bekr Muhammed ibnu’l-Huseyn (öl. 360/971), es-Seria (I-V),
thk. Abdullah b.Ömer b. Süleyman ed-Demîcî, Riyad 1999.
el-Bagdâdî, Ýsmaîl b. Muhammed Emîn el-Bâbânî (öl. 1399/1979), Hediyyetü’l-
Ârifîn Esmâü’l-Müellifîn ve Âsârü’l-Müellifîn (I-II), Ýstanbul 1951.
‘el-Kütüb’ten ‘Ýsrailiyat’a Bir Kavramın Tarih Ýçindeki Yolculugu | 159
Cumhuriyet Üniversitesi Ýlahiyat Fakültesi Dergisi, 2012, Cilt: XVI, Sayı: 1
el-Becelî, Ebu’l-Kâsım Temmâm b. Muhammed (öl. 414/1023), el-Fevâid (III),
Riyad 1991.
el-Beydâvî, Ebû Saîd Abdullah b. Ömer (öl. 685/1189), Envârü’t-Tenzîl ve
Esrârü’t-Te’vîl (I-V) Beyrut 1997.
el-Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed ibnu’l-Huseyn (öl. 458/1065), Su‘abü’l-Ýmân
(I-X) thk. Ebû Muhammed Hacer Zaglul, Beyrut 1990.
el-Bezzâr, Ebû Bekir Ahmed b. Amr (öl. 292/905), Müsned (I-XVIII), thk.
Heyet, Medine 2009.
Bilmez, Bülent, “Begriffsgeschichte’nin Babası Reinhart Koselleck ve Tarihbiliminde
Yenilik Arayısları”, Tarih ve Toplum, Ýstanbul 2006, c.
4, Güz, ss. 9-44.
Bozkurt, Nebi, “Kitap”, DÝA, XXVI, 120-121.
el-Buhârî, Ebû Abdillah Ýsmail b. Ýbrahim (öl. 256/869), el-Câmiu’l-
Müsnedü’s-Sahîh (I-IX), thk. Muhammed Züheyr b. Nâsır en-Nâsır,
Beyrut 2001.
el-Cerrâr, Nebîl Sa’düddîn Selîm, el-Îmâ ila Zevâidi’l-Emâlî ve’l-Eczâ (I-VII),
Riyad 2007.
Cevâd Ali (öl. 1408/1987), el-Mufassal fî Tarîhi’l-Arab Kable’l-Ýslâm (I-XX),
XV, 319.
el-Cüzcânî, Ebû Osman Saîd b. Mensûr (öl. 227/842), et-Tefsîrü min Sünen
(I-V), thk. Sa’d b. Abdillah, Riyad 1997, III, 830.
ed-Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman es-Semerkandî
(öl. 255/869), Sünen, thk. Hüseyin Selim Esed ed-Dârânî (I-IV) Riyad
2000.
160 | A l i K u z u d i s l i
Cumhuriyet Üniversitesi Ýlahiyat Fakültesi Dergisi, 2012, Cilt: XVI, Sayı: 1
Ebû Davud, Süleyman b. Es’as es-Sicistânî (öl. 275/888), Sünen (I-IV), thk.
Muhammed Muhyiddin Abdulhamîd, Beyrut 1995; ez-Zühd thk.
Ebû Temîm Yasir b. Ýbrahim, Kahire 1993.
Ebû Nuaym, Ahmed b. Abdullah Ýsbahânî (öl. 430/1038) Hilyetü’l-Evliyâ
ve Tabakâtü’l-Asfiyâ (I-X), Beyrut, 1967.
Ebu’s-Seyh el-Ýsbahânî, Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed (öl.
369/979), Kitabu’l-Azame (I-V) thk. Muhammed b. Ýdrîs el-
Mübârekfûrî, Riyad, 1988.
Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır (1361/1942), Hak Dini Kur’an Dili (I-IX),
Ýstanbul 1971.
Esed, Muhammed, Kur’an Mesajı (I-III), çev. Cahit Koytak, Ahmet Ertürk,
Ýstanbul 1999.
el-Ezrakî Muhammed b. Abdullah b. Ahmed (öl. 250/864), Ahbâru Mekke,
thk. Abdulmelik b. Abdullah (I-II), 2003.
el-Fâkihî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ýshâk (öl. 272/885), Ahbâru Mekke fî
Kadîmi’d-Dehri ve Hadisih (I-VI), thk. Abdulmelik Abdullah Dehîs,
Beyrut 1993.
Fayda, Mustafa, “Abdullah b. Selâm”, DÝA, I, 135.
Güner, Osman, Resûlullah’ın Ehl-i Kitap’la Münasebetleri, Ankara 1997.
el-Hâkim, Ebû Abdullah en-Neysabûrî (öl. 405/1014), el-Müstedrek ala’s-
Sahihayn (I-IV), thk. Mustafa Abdulkadir Ata, Beyrut 1990.
Halil b. Ahmed, Ebû Abdirrahman el-Basrî (öl. 170/787), Kitabu’l-Ayn
Müratteben ala Hurûfi’l-Mu’cem, (I-IV), thk. Abdulhamîd Hendâvî,
Beyrut 2003.
el-Harâitî, Ebû Bekir Muhammed b. Cafer (öl. 327/939), Hevâtifu’l-Cinân,
thk. Ýbrahim Salih, 2001.
‘el-Kütüb’ten ‘Ýsrailiyat’a Bir Kavramın Tarih Ýçindeki Yolculugu | 161
Cumhuriyet Üniversitesi Ýlahiyat Fakültesi Dergisi, 2012, Cilt: XVI, Sayı: 1
el-Hatlî, Ebu’l-Kâsım, Ýshâk b. Ýbrahim b. Sinîn (öl. 283/896), Kitâbü’d-
Dîbâc, thk. Ýbrahim Salih, 1994.
el-Havlânî, Ebu’l-Ali Abdulcebbâr b. Abdillah (öl. 370/980), Târîhu
Dâreyyâ, Dimask 1950.
el-Heysemî, Nureddîn Ali b. Ebî Bekir (öl. 807/1404), Mecmau’z-Zevâid ve
Menbau’l-Fevâid (I-X), Beyrut 1992.
Hıdır, Özcan, “Yahudi Kültürünün Hadislere Etkisi Ýddiası, Hadis Tetkikleri
Dergisi”, Ýstanbul 2005, c. III, sy. 1, ss. 7-37.
Horovitz, Josef, Ýslamî Tarihçiligin Dogusu, çev. Ramazan Altınay, Ramazan
Özmen, Ankara 2002.
el-Huttelî, Ebû Ýshâk Ýbrahim b. Abdullah (öl. 270/883), Muhabbetullah
thk. Adil b. Ýbn Abdussakûr, Riyad 2003.
Ýbn Abdi Rabbih, Ebû Ömer Sihâbüddin Ahmed b. Muhammed (öl.
328/940), el-Ikdü’l-Ferîd (I-VIII), Beyrut 1983.
Ýbn Batta, Ebû Abdillah Ubeydullah b. Muhammed el-Ukberî (öl.
387/997), el-Ýbânetü’l-Kübrâ (I-IX), thk. Osman Abdullah Adem el-
Etyûbî, Riyad 1994.
Ýbn Ca’d, Ali el-Cevherî el-Bagdâdî (öl. 230/845), Müsned, thk. Amir Ahmed
Haydar, Beyrut 1990.
Ýbn Ebî Seybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed (öl. 235/849), el-
Musannef (I-XV), thk. Abdulhalik el-Afganî, Karaçi 1987, VI, 318.
Ýbn Ebi’d-Dünya, Ebû Bekir Abdullah b. Muhammed (öl. 281/894), el-Cû‘,
thk. Muhammed Hayr Ramazan Yusuf, Beyrut 1997; el-Yakîn, thk.
Yasin Muhammed es-Surs, Beyrut tsz. ; el-Ý’tibâr ve A’kâbü’s-Sürûr
ve’l-Ahzân, thk. Necm Abdurrahman Halef, Amman 1993; el-Evliyâ,
thk. Muhammed es-Saîd Zaglul, Beyrut 1992.
162 | A l i K u z u d i s l i
Cumhuriyet Üniversitesi Ýlahiyat Fakültesi Dergisi, 2012, Cilt: XVI, Sayı: 1
Ýbn Hanbel, Ahmed b. Muhammed (öl. 241/855), Müsned (I-L), thk. Suayb
el-Arnaût ve digerleri, Beyrut 2001.
Ýbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem b. Ali (öl. 711/1311), Lisanü’l-Arab
(I-XV), Beyrut 1993.
Ýbn Sebbe, Ömer b. Ubeyde (öl. 262/876), Tarîhu’l-Medîne, thk. Fehîm Muhammed
Seltût, Cidde 1979.
Ýbn Vehb, Ebû Abdillah Muhammed (öl. 197/813), el-Câmî fi’l-Hadîs, Riyad
1995.
Ýbnü’l Mübârek, Ebû Abdirrahman Abdullah (öl. 181/797), Kitâbü’z-Zühd
veyelîhi Kitâbü’r-Rekâik, thk. Habîburrahman el-A’zamî, Beyrut
2004.
Kâtip Çelebi, Mustafa b. Abdillah el-Kustantinî (öl. 1067/1656), Kesfü’z-
Zünûn an Esâmi’l-Kütübi ve’l-Fünûn (I-II), Beyrut 1992.
el-Kettâni, Muhammed Abdulhay b. Abdilkebîr (öl. 1382/1962), et-
Terâtibu’l-Ýdâriyye (I-II), thk. Abdullah el-Halidî, Beyrut 1927, II,
281.
Koselleck, Reinhart, Kavramlar Tarihi, çev. Atilla Dirim, Ýstanbul 2009.
Krenkow, F, “Kitap”, ÝA. VI, 829.
Kut, Günay, “Acâibu’l-Mahlûkât” DÝA, I, 315-317.
Kuzudisli, Ali, “Rivayetlerin Yapısal Analizine Giris: Ýbn Sayyad ile Ýlgili
Rivayetler Üzerine Yöntem Uygulaması”, Hadis Tetkikleri Dergisi,
Ýstanbul 2009, c. VII, sy. 2, ss. 85-128.
Lehman, Hartmut and Richter, Melvin, The Meaninig of Historical Terms
and Concepts New Studies on Begriffsgeschichte, Washington 1996.
‘el-Kütüb’ten ‘Ýsrailiyat’a Bir Kavramın Tarih Ýçindeki Yolculugu | 163
Cumhuriyet Üniversitesi Ýlahiyat Fakültesi Dergisi, 2012, Cilt: XVI, Sayı: 1
el-Mes’ûdî, Ebu’l-Hasen Ýbnu’l-Huseyn (öl. 346/957), Murûcü’z-Zeheb ve
Meâdini’l-Cevher (I-II) thk. Muhammed Muhyiddîn el-Hamîd, Beyrut
1973.
el-Mısrî, Ebu’l-Kâsım Abdurrahman b. Abdillah (öl. 257/871), Futûhu
Mısır ve’l-Magrib, Kahire 1994.
el-Muhallis, Ebû Tahir Muhammed b. Abdirrahman el-Bagdâdî (öl.
393/1003), el-Muhallisiyyât (I-IV), thk. Nebîl Sa’duddîn el-Cerâr, Katar
2008.
Mukâtil b. Süleyman el-Ezdî (öl. 150/167), Tefsir, thk. Abdullah Mahmud
Sahhate, (I-V), Beyrut 2002.
en-Nesaî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Suayb, (öl. 303/ 915) es-Sünenü’l-
Kübrâ (I-X), thk. Hasan Abdülmün’im, Beyrut 2001.
Nuaym b. Hammâd el-Mervezî, Ebû Abdillah (öl. 228/843), Kitâbü’l-Fiten
(I-II), thk. Semîr Emîn ez-Züheyrî, Kahire 1991.
es-Sa’lebî, Ebû Ýshâk Ahmed b. Muhammed (öl. 427/1035), el-Kesf ve’l-
Beyân an Tefsîri Âyi’l-Kur’an (I-X), thk. Ebû Muhammed b. Âsûr,
Beyrut 2002.
es-Saâlibî, Abdülmelik b. Muhammed b. Ýsmail (öl. 429/1037), Fıkhu’l-
Lüga ve Sirru’l-Arabiyye, thk. Abdurrezzâk el-Mehdî, Kahire 2002.
es-Selefî, Ebû Tâhir Ahmed b. Muhammed (öl. 576/1180) , et-Tâsi’ mine’l-
Mesîhâti’l-Bagdâdiyye, ysz. 2004.
es-Semerkandî, Ebu’l-Leys b. Muhammed (öl. 373/983), Bahru’l-Ulûm (IIII),
thk. Mahmûd Mataracî, Beyrut tsz.
es-Sûlî, Ebû Bekir Muhammed b. Yahya (öl. 335/946), Edebü’l-Kitâb, Mısır
1922.
164 | A l i K u z u d i s l i
Cumhuriyet Üniversitesi Ýlahiyat Fakültesi Dergisi, 2012, Cilt: XVI, Sayı: 1
es-Suyutî, Celalüddin Abdurrahman b. Ebî Bekir (öl. 911/1505), ed-
Dürrü’l-Mensûr (I-VIII), Beyrut 1993.
es-Safiî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ýdrîs (öl. 204/819), el-Müsned, Beyrut
1980.
et-Taberânî, Ebu’l-Kasım Süleyman b. Ahmed (öl. 360/970), el-Mu’cemü’l-
Kebîr (I-XXV), thk. Hamdi Abdulmecid es-Selefî, Mısır1994.
et-Taberî, Ebû Ca'fer Muhammed b. Cerîr, (öl. 310/922), Câmi'u'l-Beyân fî
Te'vîli'l-Kur'ân (I-XXIV), thk. Ahmed Muhammed Sakir, Beyrut
2000
Toprak, Mehmet Sait, “Ýslami Gelenekte Kitabet Aleyhtarlıgının Yahudi
Mensei Ýddiası, Dr. M. Sait Toprak, D.E.Ü.Ýlâhiyat Fakültesi Dergisi,
Ýzmir 2007, sy. XXV, , ss. 147-175.
Tottoli, Roberto, “Ýslamî Literatürde Ýsrâiliyyât Teriminin Kökeni ve Kullanımı”,
çev. Mesut Kaya, Marife, Konya 2010, c. X, sy. 2, ss. 201-
215.
Türk, Nurdogan, Kur’an’da Kitap Kavramı (basılmamıs doktora tezi), Sakarya
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2001.
Türker, Ömer, “Mukâtil b. Süleyman”, DÝA, XXXI, 134-136.
Üzüm, Ýlyas, “Kitap”, DÝA. XXVI, 121-122.
el-Vâkidî, Muhammed b. Ömer (öl. 207/822), Futûhü’s-Sâm (I-II), Beyrut
1997.
ez-Zeccâcî, Abdurrahman b. Ýshâk el-Bagdâdî (öl. 337/948), el-Emâlî, thk.
Abdusselâm Hârûn, Beyrut 1987.
ez-Zemahserî, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Amr (öl. 538/1143), el-Kessâf an
Hakâiki Gavâmidi’t-Tenzîl (I-IV), Beyrut 1986.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com