You are here

BÂKÎ’NİN BİR GAZELİNİN ŞERHİ VE SES TEKRARLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

THE ASSESMENT OF BAKİ’S ONE LYRIC REGARDING ITS COMMENT AND ALLITERATION

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Baki, one of the important poets of the 16th century, contributed a lot to the development of divan poetry and its widespread in the Ottoman geography. In this article, Baki’s lyric which starts with Bir lebi gonca yüzi gül-zâr dirsen işte sen Hâr-ı gamda candelîb-i zâr dirsen işte ben these couplet has been commented with classical style and the alliterations used in the lyric have been evaluated in terms of structure. In his poems, Baki paid attention not only to the repetitions and the alliteration but also to the associations of the couplets with the meanings. For instance, the strong consonants in the fifth couplet give the feeling of the lover’s being in a difficult situation, and in the sixth couplet the severity of the lover’s mercilessness. Furthermore, in divan poetry the contents regarding beloved and lover who are the heroes of the love motifs have been banded together. The poet analyzed the motifs belonging to the beloved and the lover in divan poetry by using “you and me” pronouns. While pointing out the features of the lover and beloved, he has equally used the “you and me” pronouns.
Abstract (Original Language): 
16. yüzyılın önemli şairlerinden olan Bâkî, divan şiirimizin gelişmesinde ve Osmanlı coğrafyasında yaygınlaşmasında büyük katkıda bulunmuştur. Bu makalede, şairlerin sultanı olarak da anılan Bâkî’nin Bir lebi gonca yüzi gül-zâr dirsen işte sen Hâr-ı gamda candelîb-i zâr dirsen işte ben beytiyle başlayan gazeli klasik usulle şerh edilmiş, gazelde kullanılan sesler yapısalcı açıdan değerlendirilmiştir. Bâkî, şiirinde söz ve ses tekrarlarına yer verirken beyitlerin anlamlarıyla da örtüşmesine dikkat etmiştir. Mesela, sert ünsüzler 5. beyitte âşığın zor durumda oluşunun, 6. beyitte de sevgilinin acımasızlığının şiddetini hissettirmektedir. Ayrıca divan şiirimizde aşk motifinin kahramanları olan sevgili ve âşıkla ilgili muhteva unsurları bir araya getirilmiştir. Şair, sen ve ben zamirlerini kullanarak divan şiirindeki sevgili ve aşığa ait motifleri bütün özellikleriyle işlemiştir. Âşık ile sevgilinin vasıflarını belirtirken "sen" ve "ben" zamirlerine eşit oranda yer vermiştir.
29-45

REFERENCES

References: 

Akdemir, Rıza, (1990), Güldeste Türk Edebiyatından Seçilmiş Beyit ve Mısralar,
Ankara.
Aydemir, Yaşar ve Çeltik, Halil, (2005), “Redife Farklı Bir Bakış: Çift/ Çapraz
Redifle yazılmış Tek Kafiyeli Şiirler”, Bilig, Sayı: 33, Bahar, s. 167-188,
Ankara.
Demirel, Mustafa, (1996), İbn-i Kemâl Divânı Tenkitli Metin, İstanbul.
Devellioğlu, Ferit, (2000), Osmanlıca- Türkçe Ansiklopedik Lügat, İstanbul.
Erdoğan, Mehtap, (2009), “Divan Şiirinde Mahallileşme Kavramı Ve Bâkî
Divanı’nda Bazı Mahallî Unsurlar”, Turkish Studies International
Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 4/5 Summer, s. 114-165.
Erdoğan, Murat, (2007), Bâkî Divanı’nda Bitkiler ve Çiçekler, Elazığ Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ.
Eren, Abdullah, (2008), “Bâkî Divanı’nda Kırmızı Renk”, A.Ü. Türkiyat
Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 37, s. 31-68, Erzurum.
Gültekin, Gül, (2008), Bâkî Divanı’ndaki Kelime Grupları ve Söz Varlığı, Sakarya
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans
Tezi, Sakarya.
İpekten, Halûk, (1994), Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz, İstanbul.
İpekten, Halûk, (2007), Bâkî Hayatı Sanatı Eserleri, Ankara.
Koç Keskin, Neslihan, (2007), “Divân Şiirinde Senli Benli Gazeller Üzerine Bir
İnceleme”, Gazi Türkiyat Türklük Bilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi
Dergisi, Sayı: 1, s.159-182, Ankara.
Küçük, Sabahattin, (1994), Bâkî Divânı Tenkitli Basım, Ankara.
Macit, Muhsin, (1996), Divân Şiirinde Ahenk Unsurları, Ankara.
Mazıoğlu, Hasibe, (2002), Fuzûli ve Türkçe Divânı'ndan seçmeler, Ankara.
Öztürk, Furkan, (2006), Bâkî Divanı Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük, Ankara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi,
Ankara.
Pala, İskender, (1995), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Ankara.
Pekyürek, H. Emre, (2007) Bâkî Dîvânı’nda Maddî Kültür, Gazi Osman Paşa
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans
Tezi, Tokat.
Saraç, M. A. Yekta, (2002), Emri Divânı, İstanbul.
Sevgi, Ahmet, (2009), “Bâkî’nin Ancak Redifli Gazeline Yazılan Tahmis ve
Tesdisler”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Prof. Dr.
Hüseyin AYAN Özel Sayısı, Sayı: 39, s. 385-393, Erzurum.
Tarlan, Ali Nihat, (1997), Necâtî Beg Divânı, İstanbul.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com