You are here

Uluslararası Fonetik Alfabe-I

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (Original Language): 
İnsan dili, aslında sözlü bir doğal dizgedir. Yazıya geçirme, dil için ikincil aşamadır. Dillerin yazıya geçirilmesi değişik yollardan yapılabilmektedir. Ölçünlü dillerin yazıya geçirilmesinde oldukça basit ilkeler göz önünde bulundurulur. Konuşma dilindeki her ses birim için farklı bir işaret (harf) kullanılması, en önde gözetilen ilke olmaktadır. Türkiye Türkçesinin resmî alfabesinin oluşturulmasında seslerin her biri için ayrı bir harf ihdas edilmesi buna iyi bir örnektir. Gerek Türkiye Türkçesi gibi ölçünlü dillerin sözlü türünün, gerekse yazı dili türü olmayan, sadece konuşma dili olarak kullanılan dillerin (mesela ağızların) seslerinin yazıya geçirilmesinde, resmî alfabelerde bulunmayan özel işaretlerin kullanılması gerekmektedir. Farklı yazı sistemleriyle kaydedilmiş eski metinler üzerinde çalışılması ve bunların yayımlanması aşamasında da resmî alfabelerde bulunan işaretler yetersiz kalmaktadır. Bunlara benzer durumlarda sesleri yazıda en iyi temsil edecek sistemlerin geliştirildiğini görüyoruz. Araştırmacılar arasında birliği sağlayacak, yayımlanan metinlerdeki işaretlerin hangi sesleri temsil ettiği konusunda tereddütleri ortadan kaldıracak sistem arayışlarının en somut örneklerinden biri, 1886 yılında Fransa’da kurulan Ses Bilgisi Öğretmenleri Derneği tarafından geliştirilen ve 2005’te son şekli verilen Uluslararası Fonetik Alfabe (The International Phonetic Alphabet)’dir. Söz konusu dernek bilahare Uluslararası Fonetik Derneği (The International Phonetic Association) adını almıştır. Yayınlarda hem Dernek, hem de Alfabe genellikle IPA kısaltmasıyla gösterilmektedir. Burada da Alfabe, genellikle IPA şeklinde kısaltılmıştır.
135-150