You are here

PERTEK (TUNCELİ) YÖRESİ KURMANCİSİNDE GEÇEN TÜRKÇE SÖZCÜKLER

TURKISH WORDS IN KURMANCİ OF THE PERTEK REGION

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Language, that unifies a society by shared past and culture, is the most important communication tool, conveyer and transmitter. It survives, develops and changes together with societies. Although language changes over time, it provides abundantly materials and clues about ethnic origins of societies that speak of it. In this context, when we consider Turkish materials in Pertek's Kurmanci, we notice that a lot of words and suffix are used in it. We can deduce two important opinion about ethnic structure of the region because of some words and suffix (kiyinç> kınc) are quite archaic, peculiar to Pertek region and they are only used in the region: 1. Pertek's Kurmancis have been Kurdishcized an old Turkish society over time. 2. Pertek's Kurmancis have been the different ethnic society and they have been close contact with Turks since ancient Turkish at least. Although it is unclear that which of them is valid, the conducted study in the region is quite enough to show Turkish's effect on Pertek's Kurmanci.
Abstract (Original Language): 
Ortak bir geçmişin ve kültürün birleştirdiği toplumun en önemli anlaşma aracı, taşıyıcısı ve aktarıcısı olan dil, toplumlarla birlikte yaşar, gelişir, değişir. Ne kadar değişse de onu kullanan toplumların etnik kökenlerini içinde barındıracak malzemeler ve ipuçları sunar. Pertek yöresi Kurmanci'sinin barındırdığı Türkçe malzeme bu yönüyle ele alındığında, pek çok sözcük ve ekin sıkça kullanıldığı görülür. Bu sözcük ve eklerin bir kısmının oldukça eski ve sadece bu yörede kullanılıyor olması (kiyinç > kınc), bize yörenin etnik yapısı hakkında iki önemli kanıya götürmektedir: 1. Yöre Kurmanclarının zaman içinde Kürtleşmiş eski bir Türk topluluğu olduğu, 2. Bunların, en az Eski Türkçe döneminden beri Türklerle çok yakın temasta olan farklı bir etnik unsur oldukları. Bu iki kanıdan hangisinin gerçek olduğu şu anda henüz net olmasa da, yörede yaptığımız bu küçük araştırma Türkçenin Pertek Kurmancisi üzerindeki etkisini ve içindeki yerini göstermeye yeterli olmaktadır.
55-76

REFERENCES

References: 

EQ AKSAN Doğan, Türkçenin Sözvarlığı, Engin Yayınevi, Ankara 1996.
ffl AKSOY Bilal, Tarihsel Değişim Sürecinde Tunceli, C. I, Ankara 1995.
ffl ARAT Reşit Rahmeti, Kutadgu Bilig III, İndeks, TKAE, İstanbul 1979.
ffl ATALAY Besim, Divanü Lugati't-Türk Dizini "Endeks", 1V. Cilt, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1999.
EQ , Divanü Lugati't - Türk I, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1940.
ffl BAİLEY H. W., "İran" maddesi "Dil ve Lehçeler" bölümü, İslam Ansiklopedisi, s. 1030-1041.
ffl BAŞBUĞ Hayri, İki Türk Boyu Zaza-Kurmanclar, Ankara 1984.
EQ BURAN Ahmet, Doğu ve GüneydoğuAnadolu Ağızları Üzerine Araştırmalar II
(Ağızlar), Boğaziçi Yayınları, Ankara 1992.
ffl , "-Ik Ekinin Anadolu Ağızlarındaki Kullanılışları", TDAY-B, 1994, Türk Dil
Kurumu Yayınları, Ankara 1996, s. 11-18.
EQ ÇAY Abdulhaluk, Doğu ve Güney Doğu Anadolu'nun Kültürel Yapısı, Ankara 1986.
ffl "Dersim Maddesi", Türk Ansiklopedisi, C. XIII, Ankara 1996.
ffl DİLÇİN Cem, Mes'ud Bin Ahmed-Süheyl Ü Nev-Bahar (İnceleme-Metin-Sözlük),
Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara 1991.
EQ , Yeni Tarama Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1983. 75
EQ ERDOĞAN Serkan, Yerli ve Yabancı Kaynaklara Göre Dersim ve Çevresindeki Arkeolojik Araştırmalar I, Kalan Yayınları, Ankara 2004.
ffl ERÖZ Mehmet, "Kürt Adı Üzerine", Türk Kültürü Dergisi, S. 256, Ağustos 1984, s. 256-257.
ffl FIRAT M. Şerif, Doğu İlleri ve Varto Tarihi, Ankara 1983.
E GABAIN A. Von (Çev. Mehmet Akalın), Eski Türkçenin Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1998.
E GÜNAY Doğan, Metin Bilgisi, Multilingual Yayınları, İstanbul 2003.
EQ KALAFAT Yaşar, Doğu Anadoludaki Eski Türk İnançlarının İzleri, Ankara 1990.
E KORKMAZ Zeynep, "Kaşgarlı Mahmud ve Oğuz Türkçesi", Türk Dili Üzerine
Araştırmalar, Birinci Cilt, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1995, s. 241-253.
EQ , "Eski Türkçedeki Oğuzca Belirtiler", Türk Dili Üzerine Araştırmalar,
Birinci Cilt, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1995, s. 205-216
ffl MİNORSKY Vladimir, "Kürtler" maddesi, İslam Ansiklopedisi, 1089-1144.
ffl ORKUN Hüseyin Namık, Eski Türk Yazıtları, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1987.
ffl ÖNLER Zafer, Celalüddin Hızır (Hacı Paşa) Müntahab-I Şifa, II Sözlük, Simurg Yayınları, İstanbul 1999.
E SÜMER Faruk, Oğuzlar ( Türkmenler ), Tarihleri, Boy Teşkilatı, Destanları, İlavelerle 3. Baskı, Ana Yayınları, İstanbul 1980.
İBRAHİM TOSUN •
YAZ SUMMER 2011 • SAYI NUMBER 2
EQ ŞELIÇ H., Zaza Gerçeği, Dicle-Fırat Yayınları, Nr.1, Münih / Almanya (Tarihsiz).
EE ŞEREFOĞLU Şükrü Kaya - BAŞBUĞ Hayri, Millet ve Milli Birlik Bilinci, Ankara 1985.
ffl TANYU Hikmet, Türklerin Dini Tarihçesi, İstanbul 1978.
E TEKIN Talat, Orhun Yazıtları Kül Tigin, Bilge Kağan, Tunyukuk, Yıldız Dil ve Edebiyat I, İstanbul 2003.
EQ ÜLKÜ Fethi, "XIX. Yüzyıl Sonlarında Bugünkü Tunceli'nin Durumu", Yeni Fırat Dergisi, Elazığ 1964. S. 22, s. 18-20.
E VARDAR Berke, Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual Yayınları, İstanbul
2002.
E YILDIRIM Faruk , "Türkiye Türkçesinin Ağızları ve Etnik Yapı: Çukurova Ağızları
Örneği", Türkbilig, 2002/4, s. 136-153.
ffl YILMAZÇELIK İbrahim, XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Dersim Sancağı (İdarî, İktisâdi Ve Sosyal Hayat), Doktora Tezi, Elazığ 1999.
ffl ZÜLFÜ Mehmet, Dersim Tarihi, Ankara 1994.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com