You are here

TÜRKİYE’DE SOSYAL YAPI VE İSLAM

Social Structure and Islam in Turkey

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this study the interaction between the social structure and the religion in Turkey is examined. According to the demographic features such as gender, age, social environment, education, profession and socio-economic stratification in Turkey, the change and differentiation in attitudes and behaviors intended for Islam’s belief, prayer and social influence dimensions are analyzed. The study analyzes the fundamental question of why the level of piety intended for Islam’s belief, prayer and social influence dimensions in Turkey’s social structure acquires a different character. In this way, the study reaches at some generalizations with regard to the relationship between social structure and religion by an appeal to the findings of field studies taking the demographic variables into consideration with regard to the attitudes intended for Islam’s belief, prayer and social influence dimensions. As a result, it is shown, according to the demographic variables in Turkey, that the effect and the role of Islam in individual and social life undergo a change.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada Türkiye’de toplumsal yapı ile İslam arasındaki etkileşim incelenmiştir. Türkiye sosyal yapısında cinsiyet, yaş, sosyal çevre, eğitim, meslek ve sosyo-ekonomik tabakalaşma gibi demografik özelliklere göre İslam’ın inanç, ibadet, toplumsal etki boyutlarına yönelik tutum ve davranışlardaki değişim ve farklılaşmalar analiz edilmiştir. Çalışma, Türkiye toplumsal yapısında İslam’ın inanç, ibadet ve toplumsal etki boyutuna yönelik dindarlık düzeyi niçin farklılaşmaktadır? temel problemini analiz etmektedir. Böylece çalışmada Türkiye’de alan çalışmalarının demografik değişkenlere göre dinin inanç, ibadet ve toplumsal etki boyutlarına yönelik tutumlarla ilgili bulguları yoluyla toplumsal yapı din ilişkileri üzerine genellemelere ulaşılmaya çalışılmıştır. Sonuçta Türkiye’de demografik değişkenlere göre İslam’ın, bireysel ve toplumsal hayattaki rolünün ve etkisinin farklılaştığı gösterilmiştir.
1-18

REFERENCES

References: 

Akşit, B. (1993). “Türkiye’de İslam Eğitimi”. Richard Tapper (Ed.), Çağdaş Türkiye’de
İslam İçinde (s.99-131). İstanbul.
Akyüz, N. (1994). Ankara’nın Boğaziçi Semtinde Dinî Hayat ve Kentlileşme Üzerine
Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü.
______, (2001). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Din Anlayışı Ankara, Marmara ve
Atatürk Üniversitesi Örneği. (Yayımlanmamış Doçentlik Tezi), Ankara.
Arslan, R. (1977). “Bir Kalkınma Yaklaşımı ve Kestanelik Köyü Çevresi”. Sosyoloji
Konferansları, 49-78.
Atalay, B. (1979). Köy Gençliği Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma Büyükgeçit Köyü
Araştırması. Erzurum.
______, (1983). Sanayileşme ve Sosyal Değişme (Kırıkkale Araştırması). Ankara.
Bainbridge, W. S. (1997). The Sociology of Religious Movements. New York, London.
16 / Yrd. Doç. Dr. Hakkı KARAŞAHİN EKEV AKADEMİ DERGİSİ
Bayyiğit, M. (1989). Üniversite Gençliğinin Dinî İnanç Tutum ve Davranışları Üzerine
Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Bursa: Uludağ Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü.
______, (1998). Türkiye’de Hac Olayı. Ankara.
Benedict, P. (1974). Ula an Anatolian Town. Leiden, E.J.Brıll.
Berkes, N. (1942). Bazı Ankara Köyleri Üzerine Bir Araştırma. Ankara.
Boran, B. (1945). Toplumsal Yapı Araştırmaları (İki Köy Çeşidinin Mukayeseli Tetkiki).
Ankara.
Çarkoğlu, A.-Toprak, B. (2000). Türkiye’de Din Toplum ve Siyaset. İstanbul.
Çelebi, N. (1990). Kadınlarımızın Cinsiyet Rolü Tutumları. Konya.
Çelik, C. (2000). Şehirleşme ve Din (Konya Örneği). (Yayımlanmamış Doktora Tezi),
Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
______, (2003). “Değişkenler ve Boyutlar Bağlamında Türk Toplumunda Dini Hayat”.
Bilimname, 1, 153-174.
Davie, G. (2006). “Din Sosyolojisi: Gelişimi ve Teorik Tartışmalar”. Çev.: Bünyamin
Solmaz. Bünyamin Solmaz-İhsan Çapcıoğlu (Eds.), Din Sosyolojisi Klasik ve
Çağdaş Yaklaşımlar İçinde (s.97-114). Konya.
Efe, F. (1996). Geleneksel Toplum, Sanayileşme, Sosyal Değişme ve Din İlişkileri
(Bayburt ve Kocaeli Örnekleri). (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kayseri:
Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Erdentuğ, N. (1972). Türkiye Türk Toplumlarında Kültürel Antropolojik (Etnolojik)
İncelemeler. Ankara.
______, (1983). Hal Köyünün Etnolojik Tetkiki. Ankara.
Eserpek, A. (1979). Sosyal Kontrol, Sapma ve Sosyal Değişme Erzurum’un İki Köyünde
Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Ankara.
Fırat, E. (19779. Üniversite Öğrencilerinde Allah İnancı ve Din Duygusu.
(Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü.
Glock, C. Y. (1998). “Dindarlığın Boyutları Üzerine”. Çev. M. Emin Köktaş. Din
Sosyolojisi İçinde (s.252-274). Konya.
Günay, Ü. (1999). Erzurum ve Çevre Köylerinde Dini Hayat. İstanbul.
Jonstone, R. L. (1992). Religion in Society. New Jersey.
Faulkner, J.E. –Dejong, G.F. (1966). “Religiosity in 5-D: an Emprical Analysis. Social
Forces, 45, 246-254
Kandiyoti, D. (1996). Cariyeler Bacılar Yurttaşlar. İstanbul.
Karaman, R. (2000). Sanayileşmenin Dine Etkisi (Mersin Örneği). Konya.
Karaşahin, H. (2007). Bir Batı Anadolu Kasabasında Dini Hayat-Gördes Örneği-.
Ankara.
TÜRKİYE’DE SOSYAL YAPI VE İSLAM 17
Kasapoğlu, A. (1994). “Gecekondu Aile Yapısı ve Demografik Özellikler”. Dünyada ve
Türkiye’de Güncel Sosyolojik Gelişmeler I. Sosyoloji Kongresi, Ankara.
Kaya, M. (1998). Din Eğitiminde İletişim ve Dini Tutum. Samsun.
Kıng, M.B. (1967). “Measuring the Religious Variable: Nine Proposed Dimensions”.
Journal for the Scientific Study of Religion, 6, 173-190.
Kıng, M.B.-Hunt, R.A. (1964). “Measuring the Religious Variable: Amended
Findings”. Journal for the Scientific Study of Religion, 8, 321-323.
Kıray, M. (1964). Ereğli Ağır Sanayiden Önce Bir Sahil Kasabası. Ankara.
Kili, S. (1978). Çayırhan Bir Orta Anadolu Köyünde Toplumsal Değişme ve Siyasal
Davranış. İstanbul.
Kolars, J. (1963). Tradition, Season and Change in a Turkish Village. Chicago.
Koştaş, M. (1995). Üniversite Öğrencilerinde Dine Bakış. Ankara.
Köktaş, M. E. (1993). Türkiye’de Dinî Hayat. İstanbul.
Kurt, A. (2009). “Dindarlığı Etkileyen Faktörler”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi, XVIII, 2, 1-26.
Lenski, G. (1963). The Religious Factor. New York.
Magneralla, P. J. (1981). Tradition and Change in a Turkish Town. Cambirdge,
Massachusetts.
Mansur, F. (1972). Bodrum a Town in the Aegean. Leiden, E.J. Brıll.
Mutlu, K. (1989). “Bir Dindarlık Ölçeği (Sosyolojide Yöntem Üzerine Tartışma)”.
İslamî Araştırmalar Dergisi, III, 4, 194-199.
Onay, A. (2004). Dindarlık Etkileşim ve Değişim. İstanbul.
Ozankaya, Ö. (1971). Köyde Toplumsal Yapı ve Siyasal Kültür. Ankara.
Pierce, J. E. (2003). Bir Türk Köyünde Yaşam. Çev.: Zeycan Sarıhacıoğlu. İstanbul.
Robinson, J. P.-Shaver, P. R. (1972). Measures of Social Psychological Attitudes.
Michigan.
Robinson, R. D. (1963). The First Turkish Republic A Case Study in National
Development. Cambridge, Massachusetts.
Scharf, B. R. (2006). “Dine Sosyolojik Yaklaşımlar: Öncüler”. Çev.: Bünyamin Solmaz.
Bünyamin Solmaz-İhsan Çapcıoğlu (Eds.), Din Sosyolojisi Klasik ve Çağdaş
Yaklaşımlar İçinde (s.43-71). Konya.
Sezen, Y. (1993). Türk Toplumunun Laiklik Anlayışı. İstanbul.
Stark, R.-Glock, C. Y. (1976). “Dimension of Religious Committment”. In Roland
Robertson (Ed.), Sociology of Religion (pp.253-261). New York.
Stirling, P. (1966). Turkish Village. New York.
Szyliowicz, J. (1966). Political Change in Rural Turkey Erdemli. Paris.
18 / Yrd. Doç. Dr. Hakkı KARAŞAHİN EKEV AKADEMİ DERGİSİ
Taplamacıoğlu, M. (1962). “Yaşlara Göre Dinî Yaşayışın Şiddet ve Kesafeti Üzerine
Bir Anket Denemesi”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, X, 141-
151.
Taş, K. (2002). Türk Halkının Gözüyle Diyanet. İstanbul.
Taşçıoğlu, R. (1956). “Manisa İli Kayalıoğlu Monografisi”. Sosyoloji Dergisi, 10-11,
32-35.
Taşkıngöl, F. (2005). Manisa Şehri Üzerine Sosyal Bir Araştırma. Ankara.
Taylan, E. (1995). Çokaklı Köyü Sosyo-Ekonomik Yapı ve Halk Kültürü Araştırması.
Ankara.
Türkdoğan, O. (1974). Yoksulluk Kültürü Gecekonduların Toplumsal Yapısı. Erzurum.
______, (1991). Kültür ve Sağlık-Hastalık Sitemi. İstanbul.
Tütengil, C. O. (1955-56). “Keçiler Köyü Monografisi”. Sosyoloji Dergisi, 10-11, 36-
43.
Uçar, R. (2003). Alevî Bektâşî Geleneği Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma (Abdal Mûsa
Tekkesi Örneği). (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Uğuzman er, T. (2002). Beypazarı’nda Sosyal-Kültürel Yapı ve Değişme. Ankara.
Uysal, V. (1994). Psiko-Sosyal Açıdan Oruç. Ankara.
______, (1995). “İslami Dindarlık Ölçeği Üzerine Bir Pilot Çalışma”. İslamî
Araştırmalar Dergisi, VIII, 3-4, 263-271.
______, (1996). Din Psikolojisi Açısından Dinî Tutum Davranış ve Şahsiyet Özellikleri.
İstanbul.
Ülken, H. Z.-Kösemihal, N. Ş.-Tanyol, C. (1950). “Karataş Köyü Monografisi”.
Sosyoloji Dergisi, 6, 85-103.
Ülken, H. Z.-Tanyeli, A. N. (1955-56). “Gönen Bölge Monografisi”. Sosyoloji Dergisi,
10-11, 115-154.
Yasa, İ. (1955). Hasanoğlan Köyü’nün İçtimaî-İktisadî Yapısı. Ankara.
______, (1960). Sindel Köyünün Toplumsal ve Ekonomik Yapısı. Ankara.
______, (1966). Ankara’da Gecekondu Aileleri. Ankara.
______, (1969). Yirmibeş Yıl Sonra Hasanoğlan Köyü. Ankara.
______, (1979). Yurda Dönen İşçiler ve Toplumsal Değişme. Ankara.
Yörükan, T.-Cebe, T. (1955-56). “Çatak Köyü Araştırması”. Sosyoloji Dergisi, 10-11,
1-27.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com