You are here

KLÂSİK DÖNEM OSMANLI TEZYÎNÎ SANATLARINDA PAFTA KULLANIMI

USAGE OF PANELS AT OTTOMAN ORNAMENT ARTS OF THE CLASSICAL PERIOD

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Classical period Ottoman art panels are compared to special shapes which have limited edges. These shapes which improved independently outside the ornament design or determined areas such as motif, color, texture, light-dark within ornament design are called “panel or closed area” at the present time. It is considered that clarifying of shape types of some panels used in the Ottoman art ornaments of the classical period, their formation methods and their functions on the composition will contribute to analyzing the sense of art of the period and creating of new designs. With this reason, in this journal, the design elements which create general characteristics of panels are analyzed in terms of feature-background relationship and are considered in terms of the design elements and the design principles. This study has benefitted from document examination which is one of general scanning models and qualitative methods. The findings section of the journal presents samples from panel applications and artworks produced using different materials showing shape similarities. It is concluded that the panels used in Ottoman ornament arts of the classical period have important functions for forming of style unity.
Abstract (Original Language): 
Klâsik dönem Osmanlı tezyînî sanatlarında, kenarları çizgilerle sınırlandırılmış özel biçimlerle karşılaşılmaktadır. Bezeme deseni dışında bağımsız olarak gelişen veya bezeme deseni içinde motif, renk, doku, açık-koyu gibi alanları belirleyen bu biçimler, günümüzde “pafta veya kapalı alan” olarak adlandırılmaktadır. Klâsik dönem Osmanlı tezyînî sanatlarında kullanılan bazı paftaların biçimsel açıdan çeşitleri, oluşturulma yöntemleri ve kompozisyondaki işlevleri konusuna açıklık getirilmesinin, dönemin sanat anlayışının çözümlenmesine ve yeni tasarımların oluşturulmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu gerekçe ile makalede, paftaların genel karakterini oluşturan tasarım öğeleri, şekil-zemin ilişkisi açısından incelenmiş ve tasarım öğeleri ile tasarım ilkeleri açısından değerlendirilerek paftaların çözümlenmesine çalışılmıştır. Araştırmada genel tarama modeli ve nitel yöntemlerden biri olan doküman incelemesinden yararlanılmıştır. Makalenin bulgular kısmında, farklı malzemeler kullanılarak üretilmiş eserlerde yer alan ve biçim benzerlikleri gösteren pafta uygulamalarından örnekler sunulmuş olup, klâsik dönem Osmanlı tezyînî sanatlarında kullanılan paftaların, üslûp birliğinin sağlanmasında önemli işlevler yüklenmiş oldukları sonucuna varılmıştır.
40
61

REFERENCES

References: 

Atasoy, Nurhan, Splendors of the Ottoman Sultans, Lithograph Publishing Company, Tennessee 1992.
Birol, İnci A., Klâsik Devir Türk Tezyînî Sanatlarında Desen Tasarımı-Çizim Tekniği ve Çeşitleri, Kubbealtı Yayınları, İstanbul 2008.
Boydaş, Nihat, “Osmanlı Tuğralarına Eleştiri Açısından Bir Bakış”, Osmanlı, Cilt 11, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 1999, 76-83.
Çağman, Filiz, “Osmanlı Sanatı”. Anadolu Medeniyetleri III, Selçuklu/Osmanlı, 22 Mayıs-30 Ekim, Topkapı Sarayı Müzesi Yayınları, İstanbul 1983, 97-105.
Çağman, Filiz, “Kanunî Dönemi Osmanlı Saray Sanatçıları Örgütü-Ehl-i Hiref”, Türkiyemiz Kültür ve Sanat Dergisi, Sayı 54, Yıl 18, Şubat 1988, 11-17.
17 Ehl-i hiref örgütü, nakkaşhânenin yeri ve nakkaşların görevleri ile ilgili geniş bilgi için bk. Filiz Çağman, “Kanunî Dönemi Osmanlı Saray Sanatçıları Örgütü-Ehl-i Hiref”, Türkiyemiz Kültür ve Sanat Dergisi, Sayı 54, Yıl 18, Şubat 1988, s. 11-15; Filiz Çağman, “Mimar Sinan Döneminde Saray’ın Ehl-i Hiref Teşkilâtı”, Mimar Sinan Dönemi Türk Mimarlığı ve Sanatı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, İstanbul 1988, s. 73-77; Filiz Çağman, “Saray Nakkaşhanesi’nin Yeri Üzerine Düşünceler”, Sanat Tarihinde Doğudan Batıya-Ünsal Yücel Anısına Sempozyum Bildirileri, Sandoz Kültür Yayınları, İstanbul 1989, s. 35-46; Zeren Tanındı, “Türk Minyatür Sanatı”, Başlangıcından Bugüne Türk Sanatı, T. İş Bankası Yayınları, Ankara 1993, s. 410-411; Zeren Tanındı, Türk Minyatür Sanatı, T. İş Bankası Yayınları, Ankara 1996, s. 16-17; Banu F. Mahir, Osmanlı Minyatür Sanatı, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2005, s. 17-20.
51
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı:38 Yıl: 2015/1 (40-61 s.)
Çağman, Filiz, “Mimar Sinan Döneminde Saray’ın Ehl-i Hiref Teşkilâtı”, Mimar Sinan Dönemi Türk Mimarlığı ve Sanatı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, İstanbul 1988, 73-77.
Çağman, Filiz, “Saray Nakkaşhanesi’nin Yeri Üzerine Düşünceler”, Sanat Tarihinde Doğudan Batıya-Ünsal Yücel Anısına Sempozyum Bildirileri, Sandoz Kültür Yayınları, İstanbul 1989, 35-46.
Derman, Çiçek, “Osmanlı Asırlarında Üslûp ve Sanatkârlarıyla Tezhip Sanatı”, Osmanlı, Cilt 11, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 1999, 108-119.
Develioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara 2013.
Esiner Özen, Mine, Türk Tezhip Sanatı-Turkish Art Of Ilumination, Gözen Yayınevi, İstanbul 2003.
Güngör, Hulûsi, Temel Tasar, 2. Baskı, Afa Matbaacılık, İstanbul 1983.
Mahir, Banu F., Osmanlı Minyatür Sanatı, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2005.
Özcan, Yılmaz, Türk kitap sanatında Şemse Motifi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1990.
Saldıray, Beyhan, Kumaş Baskısında Raport ve Renk Ayırımı İşlemleri, Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yayınları, İstanbul 1979.
Sözen, Metin, Tanyeli Uğur, Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul 1992.
Tanındı, Zeren, “Türk Minyatür Sanatı”, Başlangıcından Bugüne Türk Sanatı, T. İş Bankası Yayınları, Ankara 1993, 410-411.
Tanındı, Zeren, Türk Minyatür Sanatı, T. İş Bankası Yayınları, Ankara 1996.
Turan Bakır, Sitare, İznik Çinileri ve Gülbekyan Koleksiyonu, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1999.
Türkçe Sözlük, Cilt 2, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1989
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yazma Eserler Kurumu, Manisa Yazma Eser Kütüphanesi, 2812 Demirbaş Nolu Mushaf-ı Şerif.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com