You are here

Home » Content

ÖĞRETMENLERİNİN İŞ DOYUMLARI, ÖRGÜTSEL ADALET ALGILARI VE ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞLARI ÜZERİNE KAYSERİ’DE BİR ARAŞTIRMA

A RESEARCH IN KAYSERİ ABOUT JOB SATISFACTION, ORGANIZATIONAL JUSTICE PERCEPTION AND ORGANIZATIONAL CITIZENSHIP BEHAVIORS OF TEACHERS

Journal Name:

  • Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Publication Year:

  • 2012

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
In this study, job satisfaction, organizational justice perception and organizational citizenship behaviors of teachers are examined. In this study, participating 805 teachers from six public schools and six private schools, not only the relationships among these variables are scrutinized but also whether there exist any significant differences between public schools and private schools in terms of these variables is examined. According to the research findings, though having been detected significant differences among these three variables, it was understood that job satisfaction and justice perception of teachers working at the private schools were significantly higher than those working at public schools and that a strong positive relationship was existed between these two variables (r=,692; p=,000<,01). With regards to organizational citizenship behavior, it was noticed that the organizational citizenship behavior of teachers working at public schools was significantly higher than those working at private schools (p<,05). In light of these findings, it was concluded that this high level of organizational citizenship behavior in public schools must be effectively utilized by school managers and that in order for the job satisfaction to increase, the perceptions of organizational justice have to be developed for both the schools.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada öğretmenlerin iş doyumları, örgütsel adalet algılamaları ve örgütsel vatandaşlık davranışları incelenmektedir. Kayseri ilinde bulunan altı özel, altı devlet okulundan toplam 805 öğretmenin katıldığı araştırmada bu değişkenler arasındaki ilişkilerin yanında ayrıca söz konusu değişkenler bakımından devlet okulları ile özel okullar arasında herhangi anlamlı bir farklılık olup olmadığı da araştırılmıştır. Araştırma sonucuna göre, her ne kadar söz konusu bu üç değişkenin üçü bakımından anlamlı farklılıklar tespit edilse de, özel okullarda görevli öğretmenlerin iş doyum ve adalet algılamasına ilişkin tutumlarının belirgin bir şekilde devlet okullarındaki öğretmenlerden yüksek olduğu ve bu iki değişken arasında pozitif yönde güçlü bir ilişkinin bulunduğu anlaşılmıştır (r=,692; p=,000<,01). Örgütsel vatandaşlık davranışı (ÖVD) bakımından ise, devlet okullarındaki öğretmenlerin ÖVD düzeylerinin belirgin şekilde özel okullardan yüksek olduğu fark edilmiştir (p<,05). Bu bulgular ışığında, devlet okullarındaki bu yüksek örgütsel vatandaşlık davranışından okul yönetimlerince en iyi şekilde yararlanılması ve her iki okul bakımından öğretmenlerin iş doyumlarını arttırmak için örgütsel adalet algılarının geliştirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-ogretmenlerinin-doyumlari-orgutsel-adalet-algilari-orgutsel-vatandaslik-davranislari-uzerine-kayseride-bir-arastirma.pdf
  • 33
239
262
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Adams, J. S., “Inequity in social exchange”, In L. Berkowitz (Ed.), Advances In
Experimental Social Psychology, New York: Academic Pres., 1965, s.267-
296.
Aksu, N., “İş tatmininin bazı demografik değişkenler açısından incelemesi”, Polis
Bilimleri Dergisi, 14(1), 2012, s.59-79.
Ambrose, M., Hess, R. L., & Ganesan, S., “The relationship between justice and
attitudes: an examination of justice effects on event and system-related
attitudes”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 103,
2007, s.21–36.
Aquino, K., “Relationships among pay inequity, perceptions of procedural justice,
and organizational citizenship”, Employee Responsibilities and Rights
Journal, 8, 1995, s.21-33.
Arı, R., Resmi eğitim kurumlarında çalışan psikolojik danışma ve rehberlik
uzmanlarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin danışmanların
denetim odağı ve bazı değişkenlere göre karşılaştırılması, Selçuk
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Bölümü Yüksek
Lisans Tezi, Konya, 1999.
Balcı, A., Eğitim Yöneticisinin İş Doyumu, (Yayımlanmamış Doktora Tezi),
Ankara Üniversitesi, Ankara, 1985.
Barnard, C. I., The Function of The Executives, Cambridge, MA Harvard
Universtiy Press, 1938.
Baş, T. ve Ardıç, K., “Yüksek öğretimde iş tatmini ve tatminsizliği”, İktisat İşletme
ve Finans, 17, Eylül, 2002, s.72-81.
Başalp, N., “İlkokul öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin karşılaştırılması”,
Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2001.
Bateman, T. S. & Organ, D. W., “Job satisfaction and the good soldier: The
relationship between affect and employee citizenship”, Academy of
Management Journal, 26, 1983, s.587-595.
Bies, R. J., & Moag, J. S., “Interactional justice: Communication criteria of
fairness”, Research on Negotiation in Organizations, 1, 1986, s.43-55.
Bies, R. J., “Interactional (in) justice: The sacred and the profane”, In J. Greenberg
& R. Cropanzano (Ed.), Advances in organizational justice, Palo Alto, CA:
Stanford University Pres, 2001, s. 89-118.
Borkowski, N., Organizational Behavior in Health Care, (USA: Jones and Bartlett
Publishers), Second Edition, 2011.
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 33 Yıl:2012/2 (239-262 s.)
257
Bölükbaşı, A. G. & Yıldırtan, D. Ç., “Yerel yönetimlerde iş tatminini etkileyen
faktörlerin belirlenmesine yönelik alan araştırması”, Marmara Üniversitesi
İ.İ.B.F Dergisi, C.27, S.2, 2009, s.351.
Cohen-Charash, Y., & Spector, P. E., “The role of justice in organizations: A meta
analysis”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86(2),
2001, s.278-321.
Colquitt, J. A., “On the dimensionality of organizational justice: A construct
validation of a measure”, Journal of Applied Psychology, 86, 2001, s.386-
400.
Colquitt, J. A., Greenberg, J., & Zapata Phelon, J., “What is organizational justice a
historical overview”, In Greenberg J., Colquitt J. A(edit:). Handbook of
organizational justice, USA: Lawrance Erlbaum, 2005, s.3-59.
Cropanzano, R., & Ambrose, M., “Procedural and distributive justice are more
similar than you think, a monistic perspective and a research agenda”, In
Greenberg J., &Cropanzano R. (Ed:) Advances in Organizational Justice.
Stanford University Pres: Stanford, 2001, s.119-152.
Cropanzano, R., Goldman, B. M., & Benson, L., Organizational Jjustice, InBarling
J., Kelloway E. K., Frone M. R. (Ed.) Handbook of work stress, America:
Sage Publications, 2005, s.63-89.
Daileyl, R. C. & Kirk, D. J., “Distributive and procedural justice as antecedents of
job dissatisfaction and intent to turnover”, Human Relations, 45, 1992,
s.305-317.
Davis, K., İşletmelerin insan davranışı, örgütsel davranış, (Çev. Tosun ve
diğerleri). İstanbul, 1988.
Diefendorff, J. M., Brown, D. J., Kamin, A. M. & Lord, R. G., "Examining the
roles of job involvement and work centrality in predicting organizational
citizenship behaviors and job performance", Journal of Organizational
Behavior, 23(1), 2002, s.93-108.
DiPaola, M. F. & Tschannen-Moran, M., “Organizational citizenship behavior in
school and its relationship to school climate”, Journal of School
Leadership, 11, 2001, s.424-447.
DiPaola, M. F., Tarter, J. C., & Hoy, W. K., Measuring Organizational Citizenship
in Schools: The OCB Scale, Information Age Publishing, Charlotte, NC,
2004.
A. Du Brin, The Practice of Supervision, Universal Bookstall, New Delhi, 1988.
E. Walster, G. W. Walster, & W. G. Scott, Equity: Theory and Research, Boston:
Allyn & Bacon, 1989.
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 33 Yıl:2012/2 (239-262 s.)
258
Erkutlu, H., Örgütsel vatandaşlık davranışları ile örgütsel adalet kavramları
arasındaki ilişkide örgüt kültürünün düzenleyici rolü. 16. Ulusal Yönetim
ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 16-18 Mayıs, Antalya, 2008,
s.224-230.
Farh, J. L., Earley, P. C., & Lin, S. C., “Impetus for action: A cultural analysis of
justice and organizational citizenship behavior in Chinese society.”,
Administrative Science Quarterly, 42, 1997, s.421–444.
Farh, J., Podsakoff, P. M., & Organ, D. W., “Accounting for organizational
citizenship behavior: Leader fairness and task scope versus satisfaction”,
Journal of Management, 16, 1990, s.705-721.
Finkelstein, M. A., Penner, L. A., & Brannick, M. T., “Motive, role identity, and
prosocial personality as predictors of volunteer activity”, Social Behavior
and Personality, 33(4), 2005, s.403-418.
George, J. M., & Brief, A. P., “Feeling good doing good: a conceptual analysis of
the mood at work organizational spontaneity relationship”, Psychological
Bulletin, 112, 1992, s.310-329.
Goodman, P. S., & Friedman, A., “An examination of Adams' theory of inequity”,
Administrative Science Quarterly, 16(3), 1971, s.271-288.
Gökçe, R., Birinci sınıf tatil köyünde performans değerlemenin çalışanların iş
doyumuna etkisi üzerine bir uygulama, (Yayınlanmamış yüksek lisans
tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm
İşletmeciliği Anabilim Dalı 2005.
Greenberg, J., & McCarty, C. L., “The interpersonal aspects of procedural justice:
A new perspective on pay fairness”, Labor Law Journal, 41, 1990, s.580-
585.
Hegtvedt, K. A. & Johnson C., “Justice beyond the individual: A future with
legitimation”, Social Psychology Quarterly, 63, 2000, s.298-311.
Herzberg, F., Mausner, B. & Snyderman, B., The Motivation to work , New York:
Wiley, 1959.
Homans, G. C., Social behavior, its elementary forms, London: Routledge& Kegan
Paul, 1961.
Jandeska, K. E. & Kraimer, M. L., “Women’s perceptions of organiztional culture,
work attitudes, and role-modeling behaviors”, Journal of Managerial
Issues, 17(4), 2005, s.461-478.
Kağan, M., “Ankara ilindeki devlet ve özel ilköğretim okulları ile rehberlik ve
araştırma merkezlerinde çalışan rehber öğretmenlerin iş doyumlarının
incelenmesi”, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 2010, s.39-55.
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 33 Yıl:2012/2 (239-262 s.)
259
Kağan, M., Devlet ve Özel İlköğretim Okulları ile Rehberlik ve Araştırma
Merkezlerinde Çalışan Rehber Öğretmenlerin İş Doyumlarının
İncelenmesi–Ankara İli Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi),
Ankara: Ankara Üniversitesi, 2005.
Katz, D., “The motivational basis of organizational behavior”, Behavior Science, 9,
1964, s.131-133.
Katz, D. & Kahn, R. L., The social psychology of organizations (2nd ed.), New
York: Wiley, 1978.
Koçel, T., İşletme yöneticiliği, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, 1999.
Locke, E. A., “The nature and cause of job satisfaction” in M. D. Dinette (Ed.),
Handbook of Industrial and Organizational Psychology, Rand McNally,
Chicago, 1976, s.1293-1349.
Luthans, F., Organizational Behavior, New York: McGraw-Hill, 1995.
Martin, C. L., & Bennett, N., “The role of justice judgments in explaining
therelationship between job satisfaction and organizational commitment”,
Group Organization Management, 21(1), 1996, s.84-104.
Maslow, A. H., Motivation and personality, New York: Harper & Row, 1954.
Maslow, A., “A theory of human motivation”, In: V. H. Vroom, & E. L. Deci, ed.
Management and motivation, London, Penguin Books, 1970.
Matris, R. L. & Jackson, J. H., USA: Human Resource Management, Twelfth
Edition, Thomson South Western, 2008.
McFarlin, D. B., & Sweeney, P. D. “Distributive and procedural justice as
predictors of satisfaction with personal and organizational outcomes”, The
Academy of Management Journal, 35(3), 1992, s.626-637.
Miner, J. B., Industrial-Organizational Psychology, Singapore: Mcgraw-Hill Inc.,
1992.
Moorman, R. H., “Relationship between organizational justice and organizational
citizenship behaviors, do fairness perceptions influence employee
citizenship”, Journal of Applied Psychology, 76(6), 1991, s.845-855.
Moorman, R. H., & Blakely, G. L., “Individualism-collectivism as an individual
difference predictor of organizational citizenship behavior”, Journal of
Organizational Behavior, 6(2), 1995, s.127–142.
Moorman, R. H., “The influence of cognitive and affective based job-satisfaction
measures of the relationship between satisfaction and organizational
citizenship behavior”, Journal of Human relations, 6(6), 1993, s.759-776.
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 33 Yıl:2012/2 (239-262 s.)
260
Moorman, R. H., Blakely, G. L., & Niehoff, B. P., “Does perceivedorganizational
support mediate the relationship between procedural justice and
organizational citizenship behavior?”, Academy of Management Journal,
41(June), 1998, s.351–357.
Moorman, R. H., Nichoff, B. P. & Organ, D. W., “Treating employees fairly and
organizational citizenship behaviors: sorting the effects of job satisfaction,
organizational commitment, and procedural justice”, Employee
Responsibilities and Rights Journal, 6, 1993, s.209-225.
Organ, D. W., “The motivational basis of organizational citizenship behavior”,
Research in Organizational Behavior, 12, 1990, s.43-72.
Organ, D. W., & Moorman, R. H., “Fairness and organizational citizenship
behavior: What are the connections?”, Social Justice Research, 6(1), 1993,
s.5-18.
Organ, D. W., “The motivational basis of organizational citizenship behavior”, in
Cummings, L.L. & Staw, B.M. (Eds), Journal of Research in
Organizational Behavior, Vol. 12, JAI Press, Greenwich, CT, 1990, s.43-
72.
Organ, D. W., Organizational citizenship behaviors: The good soldier syndrome,
Lexington, Massachusetts: Lexington Books, 1988.
Organ, D. W., Podsakoff, P. M., & MacKenzie, S. B., Organizational citizenship
behavior: Its nature, antecedents and consequences, Thousand Oaks: Sage
Publication, 2006.
Özdayı, N., “Resmi ve özel liselerde çalışan öğretmenlerin iş tatmini düzeylerinin
karşılaştırılması”, M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi,
3, 1991, s.221-235.
Özmen, Ö. N. T., Arbak, Y., & Özer, P. S., “Adalete verilen değerin adalet algıları
üzerindeki etkisinin sorgulanmasına ilişkin bir araştırma”, Ege Akademik
Bakış, 1(7), 2007, s.19-35.
Pasmore, W. “Turning people to work”, in Organizational Pyschology, A book of
Readings, Third edition, Ed: D. Kolb and others. New Jersey: Prentice –
Hall, Inc., Englewood Cliffs, 1974.
Podaskoff, P. M., & Organ, D. W., “Self reports in organizational research:
Problems and prospects”, Journal of Management, 12, 1986, s.531-544.
Podsakoff, P., & MacKenzie, S. B., “Organizational citizenship behavior and sales
unit effectiveness”, Journal of Marketing Research, 31, 1994, 351-363.
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 33 Yıl:2012/2 (239-262 s.)
261
Puffer, S. M., “Prosocial behavior, noncompliant behavior, and work performance
among commission sales people”, Journal of Applied Psychology, 72,
1987, s.615-621 .
Schappe, S. P., “Understanding employee job satisfaction: The Importance of
procedural and distributive justice”, Journal of Business and Psychology,
12(4), 1998, s.493-503.
Sharma, J. P., Bajpai, N. & Holani, U., “Organizational citizenship behavior in
public and private sector and ıts ımpact on job satisfaction: A comparative
study in Indian perspective”, International Journal of Business and
Management, 6(1), 2011, s.67-75.
Smith, C. A., Organ, D. W., & Near, J. P., “Organizational citizenship behavior: Its
nature and antecedents”, Journal of Applied Psychology, 68, 1983, s.653–
663.
Somech, A., & Drach-Zahavy, A., “Understanding extrarole behavior in schools:
The relationships between job satisfaction, sense of efficacy, and teachers’
extra-rolem behavior”, Teaching and Teacher Education, 16, 2000, s.649–
659.
Somech, A., & Ron, I., “Promoting organizational citizenship behavior in schools:
the impact of individual and organizational characteristics”, Educational
Administration Quarterly, 5, 2007, s.1-29 .
Taşdan, M. & Tiryaki, E., “Özel ve Devlet İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş
Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması”, Eğitim ve Bilim, 33(147), 2008,
s.54-70.
Thibaut, J., & Walker, L., Procedural justice: A psychological analysis, Hillsdale,
NJ: Lawrence Erlbaum, 1975.
Törnblom, K. Y. & Vermunt, R., “Towards an integration of distributive
justice,procedural justice, and social resource theories”, Social Justice
Research, 20, 2007, s.312-335.
Tütüncü, Ö. & Çiçek, O., “İş doyumunun ölçülmesi: İzmir il sınırlarında faaliyet
gösteren seyahat acentaları üzerine bir inceleme”, Anatolia Turizm
Araştırmaları Dergisi, 11, 2000, s.124-126.
Umphress, E. E., Labianca, G., Brass, D. J., Kass, E., & Scholten, L., “The role of
instrumental and expressive social ties in employees' perceptions of
organizational justice”, Organization Science, 14(6), 2003, s.738-753.
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 33 Yıl:2012/2 (239-262 s.)
262

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com