You are here

Türkiye’deki İllerin Gelir ve Refah Düzeyi Değişkenleri Arasındaki İlişkinin Kanonik Korelasyon Analizi ile İncelenmesi

Investigation of Income and Welfare Levels of the Cities in Turkey By Canonical Correlation Analysis

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this study, the relationship between the group of variables related to income and of welfare of cities in Turkey have been researched. The income variable group related to income includes gross national product per capita ($), electricity consumption per capita (Kwh), total number of vehicles (per thousand), and labour force participation rate (%). The welfare variable group consists of amount of waste water per person per day (liters / person-days), total number of students / teachers, number of visitors to public library (per thousand), wheat production yield (kg / ha), unemployment rate (%) , hospital beds (one hundred thousand). The data for these variables were obtained from the website of Turkey Statistics Institute (TUIK). By applying Canonical Correlation Analysis, it has been determined that while GDP per capita in the income variable group (X2) u1 is the variable which contributes the most to canonical variable (correlation value 0.9997),Public library use in the second variable group (Y3) and wheat production efficiency (Y4) plays an important role in the formation of the canonical variable v1 (correlation value 0.9999).
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada Türkiye’deki illerin gelir ve refah düzeyi değişken grupları arasında ilişki aranmaya çalışılmıştır. Gelir değişken grubunda kişi başına düşen gayrı safi milli hasıla ($), kişi başına toplam elektrik tüketimi (Kwh), toplam araç sayısı (binde), işgücüne katılma oranı (%), değişkenleri yer alırken; refah düzeyi değişken grubu ise kişi başı günlük atık su miktarı (litre/kişi-gün), toplam öğrenci/toplam öğretmen sayısı, halk kütüphanesini yararlanma sayısı (binde), buğday üretim verimi (kg/hektar), işsizlik oranı (%), hastane yatak sayısı (yüz binde) değişkenlerini içermektedir. Bu değişkenler için veriler Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) internet sayfasından elde edilmiştir. Kanonik Korelasyon Analizi uygulanarak, birinci değişken grubunda yer alan kişi başına GSMH değişkeninin u1 kanonik değişkenine en büyük katkıda bulunduğu, halk kütüphanesinden yararlanma sayısı ve Buğday üretim verimi değişkenlerinin ise v1 kanonik değişkenine en çok katkıda bulunan değişkenler olduğu belirlenmiştir.
FULL TEXT (PDF): 

REFERENCES

References: 

Albayrak, A.S., Ş. Kalaycı ve A. Karataş (2004), “Türkiye’de Coğrafi Bölgelere Göre
İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Düzeylerinin Temel Bileşenler Analizi ile Belirlenmesi”,
Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,
9(2), 101-130.
Baday Yıldız, Ezgi, U. Sivri ve M. Berber, (2010), “Türkiye’de İllerin Sosyo-Ekonomik
Gelişmişlik Sıralaması (2010)”.
Bektaş Çetin, N.Tayyar, (2009), “Kanonik Korelasyon Analizi ile İş Tatmini ve Bilgi
Yönetimi Uygulamaları Arasındaki İlişkinin Ortaya Çıkarılması”, Finans Politik ve
Ekonomik Yorumlar Dergisi, 46 (538), 39-52.
Başaran, E., (1998), “Kanonik Korelasyon Analizi ve Bir Uygulama”, Uludağ Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
Çankaya S., (2005), “Kanonik Korelasyon Analizi ve Hayvancılıkta Kullanımı”, Çukurova
üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni AnabilimDalı, Doktora Tezi,
Adana.
Demir, S., (2006), “Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı İnsani Gelişme Endeksi
ve Türkiye Açısından Değerlendirme”, DPT, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel
Müdürlüğü, Ankara.
Dinçer, B., M. Özaslan ve T. Kavasoğlu (2003), “İllerin ve Bölgelerin Sosyoekonomik
Gelişmişlik Sıralaması Araştırması”, Devlet Planlama Teşkilatı, Bölgesel
Gelişme Ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Ankara.
Dinçer B., ve M. Özaslan, (2004), “İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması
Araştırması “, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.
Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), (2000), “Sekizinci 5 yıllık Kalkınma Planı Bölgesel
Gelişme Özel İhtisas Komisyonu Raporu”, Ankara.
Ersungur, S. M., A.Kızıltan ve Ö. Polat, (2007), “Türkiye’de Bölgelerin Sosyo-
Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması: Temel Bileşenler Analizi”, Atatürk Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 55-66.
Günsoy, G., (2005), “İnsani Gelişme Kavramı Ve Sağlıklı Yaşam Hakkı”, Zonguldak
Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 35-52.
Gürses, D.(2009), “İnsani Gelişme’ Ve Türkiye”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 12(1), 339-350.
Hair, J.F., R.E. Anderson, R.L. Tatham, and W.C Block, (1995),”Multivariate Data
Analysis with Readings”, McMillan Book Company, London, 1995.
EKİM 2012 213
Johnson, R.A. and D.W. Wichern, (1992),“Multivariate Data Analysis”, Prentice-
Hall, Englewood Cliffs, New Jersey.
Karakaya, İ., (2011), “Öğretmenlik Programlarındaki Öğrencilerin ÖSS Puanları ile
Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Eğitimde ve Psikolojide Ölçme
ve Değerlendirme Dergisi, 2 (1), 155-163.
Kaya, L., (2008), “Birden Fazla Değişken İçeren Setler Arasındaki İlişkinin Kanonik
Korelasyon Analizi İle Belirlenmesi” Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi 2008.
Keskin, S. ve A.N. Özsoy, (2004), “Kanonik Korelasyon Analizi ve Bir Uygulaması”,
Tarım Bilimleri Dergisi, 10(1), 67-71.
Koşkan Ö. E.G. Önder ve N. Şen, (2011), “Değişken Setleri Arası İlişkinin Tahmini
İçin Kanonik Korelasyon Analizinin Kullanımı”, Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü
Dergisi, 1(2), 117-123.
Lorcu, F. ve B.A. Bolat, (2009), “Yaşlara Göre Ölüm Oranları ile Sosyo-ekonomik
Göstergeler Arasındaki İlişkinin Kanonik Korelasyon Analizi İle İncelenmesi”, İstanbul
Üniversite İşletme Fakültesi Dergisi, 38 (2), 124-133.
Morrison, Donald F, (1976), “Multivariate Statistical Methods”, Mc Graw-Will
Book Company, New York.
Oktay E. Ve H. Çınar, (2002), “Avrupa Birliği Ülkelerinin Bazı Sosyal ve Ekonomik
Göstergeleri Arasındaki İlişkinin Kanonik Korelasyon Analizi Yardımıyla Belirlenmesi”,
EKEV Akademi Dergisi, 6(12),11-31.
Oktay E. ve H. Özer, (2003), “Genişlemenin Bazı Sosyal ve Ekonomik Göstergeleri
Arasındaki İlişkiye Etkisi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,
Cilt:2, 101-122.
Oktay, E. Ve S. Kaynak, (2007), “Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkelerinin Bilgi Ekonomisi
Girdi ve Çıktı Değişkenleri Arasındaki Kanonik İlişkinin Araştırılması” Atatürk
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 419-440.
Özçomak, M.S. ve A. Demirci, (2010), “Afrika Birliği Ülkelerinin Sosyal ve Ekonomik
Göstergeleri Arasındaki İlişkinin Kanonik Korelasyon Analizi ile İncelenmesi”, Atatürk
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1),261-274.
Özdamar, K., (1999), “Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi Çok Değişkenli
Analizler” Cilt 2, 2.Basım Kaan Kitapevi, Eskişehir.
Özdemir, A.İ., ve A. Altıparmak (2005), “Sosyo-Ekonomik Göstergeler Açısından
İllerin Gelişmişlik Düzeyinin Karşılaştırmalı Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve
İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 24, 97-110.
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ 214 İİBF DERGİSİ
Tabachnick, B., (1996), “Using multivariate statistics, Harper Collins College Publishers,
New York.
Tatlıdil, H., (1996),“Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler”, Cem Web
Ofset, Ankara.
Ünal, Ç., (2008), “İnsani Gelismislik Endeksine Göre Türkiye’nin Bölgesel Farklılıkları”,
Coğrafi Bilimler Dergisi, 6(2), 89-113.
Ünlükaplan, Y., (2008), “Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlerin Peyzaj Ekolojisi
Araştırmalarında Kullanımı” Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi.
Ünlükaplan İ., (2009), “Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerde İktisadi Kalkınma, Rekabetçilik
ve İnovasyon İlişkilerinin Kanonik Korelasyon Analizi ile Belirlenmesi”, Maliye
Dergisi, 157, 235-250.
Üstünışık, N.Z (2007), “Türkiye’deki İller ve Bölgeler Bazında Sosyo-ekonomik Gelişmişlik
Sıralaması Araştırması Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ve Uygulaması”, Gazi
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek
Lisans Tezi, Ankara.
Yaprak, B.,(2007), “İlköğretim Öğrencilerinin Algıladıkları Anne-Baba Tutumunun
Diskriminant Analiziyle Belirlenmesi ve Benlik Saygısı ile Olan İlişkinin Değerlendirilmesi
Üzerine Bir Uygulama” Yüksek Lisans Tezi.
Yaşin, B., (2007), “Tüketicilerin Alışveriş Stilleri İle Tüketim Değerleri Arasındaki
İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Pazarlama Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul..
Yıldırım H., A.S.,Albayrak, M. Gümüş ve T.C. Akalın, (2011), “Yüzme Hakemlerinde
Örgütsel Bağlılık İle İş Tatmini Arasındaki İlişkinin Kanonik Korelasyon Analizi” İle
İncelenmesi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (13), 163-
186.
Zade E. A., S.Hossein, B. Abdollahi ve G. Rohollah, (2011), “Canonical Correlation
Analysis between Enabler and Results in EFQM Model; a Case Study in TAVANIR
Company in Iran”, European Journal of Social Sciences ,21(3), 483-492.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com