You are here

ERMENİ KİMLİĞİNİN İNŞASINDA KİLİSENİN ROLÜ

The Contribution of the Church to the Consturction of the Armenian Church

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
According to all experts working on the first history of the Armenians before converting to Christianity, the Part’s culture on Armenian society’s effect results from Mazdaism that is a commen religion among Sasanies and Armenians. Christianity’s entering into Armenians remove them from the Mazdaism and the lands of the old Mazdaism temples were transfered to the Chiristian churches and wooden crosses were set up on them. Mr. Kirkor began to teach Chiristianity to a big majority of people in the area taking help of a few foreigner religious functionarsies one of whom was the King Tirdat. Thus, Kirkor from Part bought the diffeent ethnic Groups in Armenia into Chiristianity which was the common identity of them. The Armenian Churche’s objecting to Kalkedon decisions and its anxiety to protect its religious indipendence against Greeks and Romans became a characteristic factor. The political effects of these decisions dated back. The Kalkedon’s being rejected in Kayseri put the Armenian Church in isolation in the perspective of religion. Its first religious faithes being protected jealousy not only took the Gregorian Christianity on a more shape that consisted around the Armenian Church but also procured it a religious cultural autonomous.
Abstract (Original Language): 
Ermeni tarihinin ilk dönemi üzerinde çalışan bütün araştırmacıların kabul ettiği şekliyle Hıristiyanlığa geçmezden önce Part kültürünün, Ermeni toplumu üzerindeki etkisi Sasaniler ile Ermeniler arasında müşterek bir din olan Zerdüştlükten kaynaklanır. Ermenilerin arasına Hıristiyanlığın girmesi, onları yavaş yavaş Zerdüştlükten uzaklaştırdı. Ermenistan’da eski Zerdüşt mabetlerinin toprakları, yeni Hıristiyan kiliselerine devredildi ve her tarafa tahta haçlar dikildi. Aziz Kirkor, başta Kral Tirdat olmak üzere birkaç yabancı din adamının da desteğini alarak bölgedeki ahalinin büyük bir kesimine Hıristiyanlığı öğretti. Böylece Partlı Kirkor, Ermenistan bölgesinde ki, farklı etnik unsurlara mensup insanları, Hıristiyanlık ortak paydası altında cemaat hüviyetine kavuşturdu. Ermeni Kilisesinin, Kalkedon kararlarına karşı çıkmasında Greklere ve Romalılara karşı ulusal ve dini bağımsızlıklarını koruma kaygısı, belirleyici bir etken oldu. Bu kararların politik sonuçları çok ötelere uzandı. Kayseri’den kopuşa Kalkedon’un reddinin de eklenmesiyle Ermeni Kilisesi dini açıdan tecritte kalmasına neden oldu. Onun ilk iman esaslarını kıskançlıkla koruması, Ermeni Kilisesi etrafında oluşan Gregoryen Hıristiyanlığın daha da şekillenmesine sebep olduğu gibi dinî kültür otonomisine kavuşmasını da sağladı.
51-63

REFERENCES

References: 

ABÛ’L-FARAÇ, Gregory, Abû’l-Faraç Tarihi I, (nşr. R. Doğrul), Ankara 1987.
ARPEE, Leon, Armenian Awakening (A History of the Armenian Church, 1820-1860),
Chicago 1909.
________, A History of Armenian Christianity, (from the Beginning to Our Own Time),
New York 1946.
ARTİNİAN, Vartan, Osmanlı Devleti’nde Ermeni Anayasası’nın Doğuşu 1839–1863,
(nşr. Zülal Kılıç), İstanbul 2004.
ATİYA, Aziz S., A History of Eastern Christianitiy, London 1968.
AYDIN, Mehmet, “Hıristiyanlıkta Teslis Doktrini ve Hıristiyan İ’tizalleri”, İslam İlimleri
Enstitüsü Dergisi, S:5, (Ankara 1982).
________, Ansiklopedik Dinler Sözlüğü, Konya 2005.
BASMACIYAN, Krikor Hagop, Şarkta Toplumsal ve Dinsel Hayat, (nşr. A. Yılmaz),
İstanbul 2005.
CÖHCE, Salim, “Ermenilerin Kimliği Hakkında Bir Değerlendirme”, Yakın Tarihimizde
Kars ve Doğu Anadolu Sempozyumu, Ankara 1992.
CURZON, Robert, Armenia: (a Year at Erzeroom, and the Frontiers of Russia, Turkey
and Persia), New York 1854.
DABAĞYAN, Levon Panos, Türkiye Ermenileri Tarihi, İstanbul 2003.
DAUVİLİİER, J., Histoire et Institutions des Eglises Orientales au Moyen Age, London
1983.
DWİGHT, H. G. O., Christianity in Turkey: (a Narrative of the Protestant
Rieformation in the Armenian Church), London 1854.
ERÇIKAN, Atıf, Tarihte Türk-Ermeni Münasebetleri, Ankara 1949.
FORTESCUE, Adrian, The Orthodox Eastern Church, London 1911.
GAZİGİRAY A. Alper, Ermeni Terörünün Kaynakları, İstanbul 1982.
GROUSSET, Rene, Başlangıcından 1071’e Ermenilerin Tarihi, (nşr. Sosi Dalonoğlu),
İstanbul 2005.
GÜNDÜZ, Şinasi, Din ve İnanç Sözlüğü, Ankara 1998.
GÜRÜN, Kamuran, Ermeni Dosyası, (Beşinci baskı), B.y.y. 2001.
HANÇERLİOĞLU, Orhan, Dünya İnançları Sözlüğü, İstanbul 2004.
HAYES, E. R., Urfa Akademisi, (nşr. Y. Günenç), İstanbul 2002.
http://:www.agos.com.tr/tr/bayramlar.htm, (22.11.2005).
http://www.minidev.com/kulturler/kulturler_ermeni_bayram.asp, (22.11.2005).
KARABEKİR, Kazım, Ermeni Dosyası, (nşr. F. Özerengin), İstanbul 1994.
KAŞGARLI Mehlika Aktok, Kilikya Tabi Ermeni Baronluğunun Tarihi, Ankara 1990.
KILIÇ, Davut, Osmanlı Ermenileri Arasında Dini ve Siyasi Mücadeleler, Ankara 2006.
KIRZIOĞLU, M. Fahrettin, Kars Tarihi I, İstanbul 1953.

________, “Armenya Yukarı-Eller Tarihi’nin İç Yüzü Dede Korkut Oğuznamelerinin
Mahiyeti”, T.B.E.T.İ.S., Ankara 1985.
KÜÇÜK, Abdurrahman, “Gregoryen Ermeni Kilisesinin Oluşması ve Konsil Kararları
Karşısındaki Tutumu”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,
C.XXV, Ankara 1996.
________, Ermeni Kilisesi ve Türkler, Ankara 1997.
MOSES Kalankatlı, Alban Tarihi, (nşr. Ziya Bünyadov), İstanbul 2006.
MOSES Khorenats’i, History of the Armenians, (Translation and Commentary on the
Literary Sources by Robert W. Thomson), London 1978.
NERSESSİAN, Sirarpie Der, The Armenians, (ed. Glyn Daniyl), U.S.A. 1969.
NERSOYAN, Tıran, “Armenian Church”, The Encylopedia of Religion I, New York
1987.
ORBELİAN, S., Histoire De La Sioune I, Saınt Petersbourg 1864.
ORMANYAN, Malachıa, The Church of Armenia, (Ed. G. Marcar Gregory), London
1955.
RUSSELL, J. R., “Armenian Religion”, The Encylopedia of Religion I, New York
1987.
SAKARYA, İhsan, Belgelerle Ermeni Sorunu, Ankara 1984.
SARIKÇIOĞLU, Ekrem, Başlangıçtan Günümüze Dinler Tarihi, Isparta 2002.
STANLEY, Arthur Penrhyn, Lectures on the History of the Eastern Church (with an
Introduction on the Study of Ecclesiastical History), London 1908.
ŞAHİN, Recep, Tarih Boyunca Türk İdarelerinin Ermeni Politikaları, İstanbul 1988.
TUĞLACI, Pars, İstanbul Ermeni Kiliseleri, İstanbul 1991.
________, Tarih Boyunca Batı Ermenileri I, İstanbul 2004.
URAS, Esat, Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, İstanbul 1987.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com