You are here

Home » Content

MUHADDİSLERİN VE FAKİHLERİN MA‘RÛF TERİMİNE YÜKLEDİĞİ ANLAMLAR

Attribute a Meaning to Term of Marouf by Muhadeteeh and Jurists

Journal Name:

  • Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Publication Year:

  • 2013

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Throughout history, marouf hadith’ (recognized hadith’) as a term was used together with the diffrent termology and ıts’ meaning underwent major changes. While early muhadetheen (hadith scholars) used concept of “marouf” together with “rawi” and “isnâd”, Hanafite scholars used it with “sunnah” and “hadith”. While Hanefite scholars used the term “marouf hadith” to indicate that hadith’ matn (scripture) is “sahih” and “acceptable”, muhadetheen used the term “marouf isnâd” and “marouf rawi” to express that hadith is recognised with “rawi” or “isnâd”. Until İbn Hacer, muhaddis used the term of “mahfouz hadith (the preserved hadith)” instead of “marouf hadith” and “şhath hadith (The Irregular hadith)” and “munkar şhath hadith (Denounced irregular hadith)” for oposes. İbn Hacer defined weak râwi’s report that opposite to trustwort rawi’s “munkar hadith” and trustworthy rawi’s report “marouf hadith”. Also, he defined trustworth rawi’s report that opses to trusthier rawi’s report “şhath hadith” and trustworthier rawi’s report “mahfouz hadith”. This defination and classification of İbn Hacer was accepted by scholars. Hower, his “munkar hadith”’ definatıon was critized. Not only between Hanafi scholars and muhadetheen but also among muhadetheen, the meaning of “marouf hadith” differed in concept. In this work we studied the usage of “marouf” concept cronolojically. We found tahat, before İbn Hacar, hanafi scholars and muhadetheen meant by the term of marouf differently. Therefore; the hadith books that era using İbn Hacar’s “marouf hadith” defination may lead to misunderstanding.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
“Ma‘rûf” kavramı, tarihi süreçte farklı kavramlarla birlikte kullanılmış ve büyük ölçüde anlam kayması yaşamıştır. İlk dönem muhaddisleri, “ma‘rûf” kavramını “isnâd” ve “râvî” kavramlarıyla birlikte kullanırken, Hanefî fakihler, “sünnet” ve “hadis” kavramlarıyla birlikte kullanmışlardır. Hanefî fakihler “ma’rûf hadîs”’i, hadîs metninin bilgi değerini ve sıhhatini belirtmek için kullanırken, hadîs âlimleri, “ma‘rûf isnâd” ve “ma‘rûf râvî” terkiplerini, hadisin râvi veya isnadla tanındığını ifade için kullanmışlardır. Hadis âlimleri, İbn Hacer’e kadar “ma‘rûf hadîs” ifadesi yerine “mahfûz hadîs” kullanmış, bunun zıddı için “şâz hadîs” ve “münker şâz hadîs” terkiblerini kullanmışlardır. İbn Hacer, zayıf râvî’nin sikâ râvîye muhalif rivayetine “münker hadis”, sika râvînin rivayetine de “ma’rûf hadîs” demiştir. O, sika ravinin daha sika râviye muhalif rivâyetine “şâz hadis” ve daha sika râvî’nin rivâyetine “mahfûz hadîs” terimlerini kullanmıştır. İbn Hacerî’in, bu tarif ve tasnifi, hadîs âlimlerince genel kabul görmüştür. Ancak onun “münker hadîs” tanımı eleştirilmiştir. Sadece Hanefî fakihler ve muhaddisler arasında değil, muhaddislerin kendi aralarında da, “ma‘rûf hadis”’in anlamı farklılaşmıştır. Bu çalışmada, “ma‘rûf” kavramının kullanım farklılıklarını ve anlam kaymalarını kronolojik olarak inceledik İbn Hacer’den önce, muhaddisler ve hanefilerin ma‘rûf kavramını farklı anlamda kullandığını tespit ettik. Böylece, o dönemin hadîs kitaplarını İbn Hacer’in ma‘rûf tanımı ile okumak yanlış anlamalara sebep olabilir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon 1.pdf
  • 1
1-35
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Abdurrezzâk, Ebû Bekr Abdurrezzâk b. Hemmâm es-San’ânî, (ö. 211/826), Musannef, thk. Habîbürrahmân el-A’zamî, Mektebetu’l-İslâmî, Beyrut, 1403/1972. I-XI.
Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh eş-Şeybânî (ö.241/855), Müsned, Müessesetü Kurtuba, Kahire, trs. I-VI.
F.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 18:1 (2013) 31
____________________________________________________________________________
……….,-Kitâbu’l-İlel fî Ma’rifeti’r-Ricâl, thk. Vasıyyullâh b. Muhammed el-Abbâs, Dâru’l-Hâni, Riyad, 1422/2001. I-III.
Ahmed Naim - Miras, Kamil, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrid Tercemesi ve Şerhi, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1985. I-XII.
Apaydın, H. Yunus, “Meşhûr” DİA, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2010, XXIX, 368-371.
Aydın, Nevzat, Hadîs Tespit ve Tenkidinde “Ma‘rûf/Meşhûr Sünnet”in Metodolojik Değeri ve İşlevi, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2011-12, c. 10, s. 20, ss. 139-170.
Aydınlı, Abdullah, Hadîs Istılahları Sözlüğü, İstanbul, 1987.
Bezzâr, Ahmed b. Bezzâr Ebû Bekr el-A’tekî (ö. 354/965), Musned, nşr Mahfûzurrahmân, Muessesetu Ummi’l-Kur’ân, Beyrut, 1988. I-II
Beyhakî, Ahmed b. el-Hüseyn b. Ali b. Mûsâ Ebû Bekr (ö. 458/1060), Sunenü’l-Kebîr, thk. Muhammed Abdu'l-Kadir Atâ, Mektebetü Dari'l-Ukâz, Mekke, 1994. I-X.
Buhârî, Muhammed b. İsmâil (ö.256/869), el-Camiu’s-Sahîh, thk. Mustafa Dîb el-Boğa, Dâru İbn Kesîr, III. Baskı, Beyrut, 1407/1987. I-VI.
Dârekutnî, Ebû’l-Hasen Ali b. Ömer b. Ahmed b. Mehdî (ö. 385/995), el-‘Ielu’l-Vâride fî Ehâdisi’n-Nebeviyye, thk. Mahfûzurrahmân Zeynullâh es-Selefî, Daru Taybe I. Baskı, Riyad, 1405/1985.
Düzenli, Muhittin, Rivayetlerin Sıhhatinin Tespitinde İllet ve Şâz Olgusunun Fonksiyonu, Basılmamış Doktora Tezi, Samsun, 2008.
Ebû Dâvûd, Suleymân İbni’l-Eş’as es-Sicistânî el-Ezdî(ö.275/888), SunenuEbî Dâvûd, Çağrı Yayınları, II. Baskı, İstanbul, 1992. I-V.
Ebû Ya’lâ, Ahmed b. Ali b. el-Musennâ el-Mevsılî (ö. 307/919), Müsned, thk. Huseyn Selim Esed, Beyrut, 1989. I-XIII.
Ebû Yûsuf, Ya’kûb b. İbrâhîm el-Ensârî (ö. 179/795), er-Red ‘alâ Siyeri’l-Evzâî, thk. Ebû’l-Vefâ Efgânî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, trs.
Ebû Zur‘a, Abdurrahman b. Amr b. Abdillah ed-Dımeşkî, Tarihu Dımeşk, thk. Şükrüllah b. Nimetullah Kucânî, Mec’meu’l-Luğati’l-Arabiyye, Dımeşk, 1980.
Efendioğlu, Mehmet “Ma‘rûf” DİA, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2003, XXVIII, 66.
Ferâhidî, Ebû Abdurrahman Halil b. Ahmed b. Amr, Kitabu’l-Ayn (ö.170/786), thk. Mehdî Mahzûmî, İbrahim Semerrâî, Müessesetü’l-Alemî, Beyrut, 1988. I-VIII.
Fîrûzâbâdî, Mecdüddin Muhammed b. Ya’kûb (ö.792/816), Basâir Zevi’t-Temyîz letaifi Kitabi’l-Azîz, thk. Muhammet Ali en-Neccar, Kahire, 1404/1986.
Yrd. Doç. Dr. Recep TUZCU
____________________________________________________________________________
32
Hâkim, Muhammed b. Abdullâh Ebû Abdillah en-Neysâbûrî (ö.405/1014), el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn, thk. Mustafa Abdulkadir el-Ata, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, I. Baskı, Beyrut, 1411/1990. I-IV.
…………,-Ma’rifetu Ulûmi’l-Hadîs, thk. Ahmed b. Faris es-Selûm, Dâru İbn Hazm, Beyrut 2003/1424.
Haşim, Ahmed Ömer, Kavâidu Usuli’l-Hadîs, Beyrut, 1404/1984.
Hatîb el-Bağdâdî, Ahmed b. Ali b. Sabit (ö. 463/1071), el-Kifâye fi İlmi’r-Rivâye, thk. Zekeriya Umayrât, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1971.
Heysemî, Nureddîn Ali b. Eb Bekr, Mec‘me‘u’z-Zevâîd ve Menbeu’l-Fevâid, Dâru’l-Fikr Beyrut 1412.IX.
Itr, Nureddin, Menhecu’n-Nakd fî Ulûmi’l-Hadîs, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1992.
…………,-el-İmâm et-Tirmizî ve’l-Muvâzetü beyne câmiihî ve beyne’s-Sahîhayn, Beyrut 1408/1988.
İbn Adî, Ebû Ahmed Abdullâh el-Cürcânî (ö. 365/975), el-Kâmil fî Duafâi'r-Ricâl, thk. Yahyâ Muhtâr Gazâvî, Dâru'l-Fikr, III. Baskı, Beyrut, 1409/1988. I-VII.
İbn Arrâk, Ebû’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Arrâk el-Kinânî eş-Şafî, Tenzihü’ş-Şeri‘ati’l-Merfu‘a an Ehâdîsi’ş-Şenî’ati’l-Mevdu‘a, thk. es-Seyyid Abdullah b. Cemâhirî - Abdulvehhab Abdullatif), el-Mektebetü’l-Kahire, Kahire, trs. I-II.
İbnü'l-Cevzî, Ebû’l-Ferec Abdurrahmân b. Ali el-Cevzî (ö. 597/1201), el-İlelü’l-Mütenahiye fî Ehâdisi’l-Vâhiye, thk. Halil Meysî, Daru’l-Kutubi’l-İmiyye, Beyrut, 1403/1983.I-II.
Kitabu’l-Mevduât fî Ehâdîsi’l-Merfuât, thk. Nureddin b. Şükrî b. Ali Boyacılar, Evdâus-Selef, I. Baskı, Riyad 1417/1997.
İbn Ebî Şeybe, Abdullah (ö. 235/849), Musannef, thk. Kemâl Yûsufu’l-Hût, Mektebetü’r-Rüşd, I. bsk., Riyad, 1409. I-VII.
İbn Ebî Hâtim, Ebî Muhammed Abdurrahmân b. Ebî Hâtim b. Muhammed b. İdrîs er-Râzî (ö.327/938), Kitâbu’l-Ilel, Riyad, 1426.
………….,-el-Cerh ve’t-Ta’dîl, Dâru İhyâu Turasi’l-Arabî, Beyrut, 1952. I-IX.
İbn Hacer, Ahmed b. Ali el-Askalânî (ö. 852/1448), Nüzhetü’n-Nazar fi Tavzihi -Nuhbeti’l-Fiker, nşr, Nureddin Itr, Dımaşk, 1413/1992.
…………-Nüketü alâ İbn Salâh, Dâru’r-Râye, III. Baskı, Riyad, 1994/1415. I-II.
…………-Tehzibü't-Tehzîb, thk. Halil Me'men Şiyha- Ömer es-Selâmî- Ali b. Mes'ud, Daru'l-Marife, Beyrut, 1996.I-VI.
İbn Hibbân, Muhammed b. Hibbân b. Ahmed b. Ebî Hâtim et-Teymî el-Bustî (ö. 354/965), Sahîh, thk. Şuayb el-Arnavûd, II. Baskı, Beyrut, 1414/1993. I-XVIII.
İbn Mâce, Ebû Abdullâh Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî (ö. 275/888), Sunen, thk. M. Fuâd Abdulbâkî, Çagrı Yayınları, II. bsk., İstanbul, 1992. I-II.
F.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 18:1 (2013) 33
____________________________________________________________________________
İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-İfrîkî (ö. 711/1466), Lisânü’l-Arab, Dâru Sadr, I. Baskı, Beyrut, trs. I-XV.
İbn Sa’d, Muhammed, Kitâbu’l-Tabakâti’l-Kebîr, (thk. İhsân Abbâs), Dâru Sadr, (Beyrut 1968).
İbn Salâh, Osmân b. Abdurrahmân eş-Şehrezûri (ö. 643/1245), Ulûmu’l-Hadîs, thk. Nureddin Itr, Dâru’l- Fikr, Beyrut, 2008.
İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmâ’îl b. Umar el-Kuraşî (v. 774/1372), el-Bâisu’l-Hasîs Şerhu İhtisâri Ulûmi’l-Hadîs, Matbuâtu'l-Hicâzî, Kahire, 1937.
İşcan, M. Zeki, Emr-i bi’l-Ma‘rûf Nehy-i ani’l-”münker”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 1991.
Kâsımî, Muhammed Cemâlüddîn, Kavâidu’t-Tahdîs min Funûni Mustalahi’l-Hadîs, thk. Behçet el-Baytar-M. Reşid Rıza, Dâru’n-Nefâis, Beyrut, 1987.
Koçkuzu, Ali Osman, Rivâyet İlimlerinde Haber-i Vâhidler İtikad ve teşri Yönlerinden Değeri, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1988.
Koçyiğit, Talat, Hadîs Terimleri Sözlüğü, Rehber Yayıncılık, Ankara, 1992.
…………,-Hadîs Istılahları, Ankara, 1980.
Komisyon, Mu’cemu’l-Vâsıt, thk. Mec’meu’l-Lugati’l-Arabiyye, Daru’t-Da’ve, Kahire, 1380/1960. I-II.
Mahmud et-Tahhân, Teysîru Mustalahi’l-Hadîs, Riyad, 1407/1987.
Malik b. Enes, Ebû Abdullâh el-Asbahi (ö.179/795),Muvatta (şeybânî Nushası), thk. Takiyuddîn en-Nedvî, Dâru’l-Kalem, I. Baskı, Dımeşk 1413/1991. I-III.
Muslim, b. el-Haccâc Ebû’l-Huseyn el-Kuşeyrî, en-Neysâbûrî (ö. 261/874), el-Camiu’s-Sahîh, thk. Muhammed FuâdAbdulbâkî, Çağrı Yayınları, II. Baskı, İstanbul, 1992.I-IV.
…………,-Kitabu’t-Temyiz, Mektebetu’l-Kevser, 1990 (Azâmî’nin Menhecü’n-Nakd adlı eserin sonunda)
Nesâî, Ahmed b. Şuayb Ebû Abdirrahmân (ö. 303/915), Sunen, thk. Abdulfettah Ebû Gudde, Mektebetu’l-Matbuati’l-İslâmiyye, Haleb, 1406/1986. I-VI.
Nevevî, Muhyiddin Yahya b. Şeref (ö.676/1277), el-Minhâc Şerhu Sahîhi Muslim b. el-Haccâc, Matabaati’l- Mısriyye, I. Baskı, Kahire, 1347/1929.I-XVIII.
Özafşar, Mehmet Emin, Hadîsi Yeniden Düşünmek Fıkhî Hadîsler Bağlamında Bir İnceleme, Ankara Okulu Yayınları, Ankara, 1998.
Rağıb el-Isfehânî, Ebû’l-Kâsım Huseyin b. Muhammed (ö. 425/1033), el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân, thk. Muhammed Seyyid Geylânî, Dâru’l-Ma‘rife, Lübnan, trs.
Râzî, Muhammed b. Ebi Bekr b. Abdilkâdir, Muhtaru’s-Sıhah, thk. Mahmûd Hatır, Mektebeti Lünan, Beyrut, 1415/1995.
Sirâcüddîn, Abdullâh, Şerhu Manzûmeti’l-Beykûniyye, Haleb, 1398.
Yrd. Doç. Dr. Recep TUZCU
____________________________________________________________________________
34
Suyûtî, Ebû’l-Fadl Celâlüddin Abdurrahman b. Ebî Bekr (ö. 911/1505), Tedrîbu’r-Râvî, thk. Abdulvahâb Abdullatîf, Beyrut 1399/ 1979.
………..,-Tahziru’l-Havâs min Ekâzîbi’l-Kusâs,tahk., :Muhammed İbn Lütfi es-Sabbağ, el-Kütübü’l-İslâmî, Beyrut, 1984.
…………,-Miftâhu’l-Cenne fi’l-İhticâc bi’s-Sünne, Tahk.: Seyyid el-Cemilî, Mektebetü’s-Sakafe ed-Dimiyye, Kahire, 1985.
Sülemî, Abdurrahman b. Nufveyfi’ b. Fâlih el-Benevî, el-”münker” Inde Nukkadi’l-Muhaddîsîn, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Mekke, 1431.
Şeybânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. el-Hasen (ö. 189/805), Kitâbu’l-Hucce alâ Ehli Medîne, thk. Mehdî Hasen, Alemu’l-Kutub, I. Baskı, Beyrut, 1427/2006. I-IV.
Şâfiî, Muhammed b. İdrîs Ebû Abdillâh (ö. 204/819), el-Umm, thk. Rıfat Fevzî, Dâru’l-Ma‘rife, Beyrut, trs. I-VIII.
………..,-Cimâu’l-İlm, Beyrut, 1405.
Taberânî, Ebû’l-Kâsım Suleymân b. Ahmed b. Eyyub (ö. 360/970), el-Mu’cemu’l-Kebîr, thk. Hamdî Abdilmecid es-Sulfî, Mektebetu’l-Ulûm ve’l-Hikem, II. Baskı, Musul, 1404/1983. I-XXXV.
Takıyyu’l-Hakîm Muhammed, el-Usûlu’l-Amme li fıkhi’l-Mukâren, mektebetu Ehlil-Beyt, II. Baskı, Tahran, 1979.
Tayâlisî, Süleymân b. Dâvûd Ebû Dâvûd el-Fârisî (ö. 204/819), Müsned, Dâru’l-Mârife, Beyrut, trs. I-IV.
Tirmizî, Muhammed b. İsâ Ebû İsâ(ö. 279/892), Sunen, thk. Ahmed Muhammed Şâkir ve diğerleri, Dâru İhyâi’t-Türasi’l-Arabî, Beyrut, trs. I-V.
………….,-el-‘Ilelu’s-Sağir, thk. Ahmed Muhammed Şakir, Daru İhyâi’t-Türasi’l-Arabî, Beyrut, trs. (Sunenü’-Tirmizî’de ilk ciltte mukaddimesi olarak basılmıştır).
Tuzcu, Recep, el-Esrâr İsimli Eseri Çerçevesinde Debûsî’nin Hadîs Anlayışı, Girişim, Adana, 2010.
Uğur, Mücteba, Ansiklopedik Hadîs Terimleri Sözlüğü, Ankara, 1992.
Ukaylî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Ömer b. Musa, ed-Du‘afâu’l-Kebîr, I-IV, Dârul-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 1984. I-IV.
Ünal, İsmail Hakkı, İmam Ebû Hanifenin Hadîs Anlayışı ve Hanefî Mezhebinin Hadîs Metodu, DİB Yayınları, Ankara 2010.
Ünal, Yavuz, Hadîsin Doğuşu ve Gelişim Tarihi, Ensar Neşriyat, İstanbul 2010.
Yargı, Mehmet Ali, “Fıkıh Usulcülerince Yaygın olarak Nakledilmesi gereken Haberler”, İslâm Hukuk Araştırmalar Dergisi, Konya, 2006, sy.7, s.141-180.
………..,-Meşhur Sünnetin Dindeki Yeri, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2009.
Yücel, Ahmet, Hadîs ilminde Tenkit Terimleri ve İlgili Çalışmalar, İFAV Yayınları, İstanbul, 1998.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com