An Indentity And Expression Form in Tûr Abdin: Mitirbs and Mitriplik
Journal Name:
- Folklor/Edebiyat Dergisi
Key Words:
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author |
|---|---|
Abstract (2. Language):
Located beetween the Euphrates and the Tigris rivers, Mesopotamia has been a multi-cultural,
multi-ethnic region in the course of history. As a part of this geographic region, Mardin and around
which is also named as Tûr-Abdin comes to forefront with its multicultural and multi-ethnic
characteristic just like Mesopotamia in which it is placed. Beside the Kurds, Arabs, and Syrian
ethnic groups, there are other religious and cultural groups such as Sayyids, Mihalmis and mıtırbs
that conditionally define themselves among this ethnicities.
In this article mıtırbs living in and around Mardin are subjected within the framework of
music, ethnicity, identity terms, and the Mıtrıplık, the traditional narrative form which is also
continued in some ways nowadays, is compared to the dengbêjlik, another narrative form which
is valued as a ‘national’ form by Kurds.
Mıtırbs are named as motreb, mıtrıp in different places and defined one of the Gypsies community
who are doing music. They are perceived and defined in the same way in and around
Mardin. However, mıtırbs often tend to define themselves in the ‘Kurdish’ ethnic identiy. The
thing that comes to forefront in this definition is their ability to use Kurdish very well and their
existence there for a long time.
On the other hand in and around Mardin, mıtırbs are using kemançe, a 3-stringed musical
instrument. This instrument is also a main element of the traditional narrative form, mıtrıplık.
This traditional narrative form which is passed down from one generation to the next by means of
culturation process, differs from the other narrative form, dengbêjlik, by the central importance of
the used instrument, and the ‘identiy’ of the one who continues the tradition.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Fırat ve Dicle Nehirleri arasında kalan Mezopotamya tarih boyunca çok kültürlü, çok etnili
bir bölge olmuştur. Bu coğrafyanın bir parçası olan ve Tûr-Abdin olarak da adlandırılan Mardin
ve çevresi de içinde yer aldığı Mezopotamya gibi çok etnili ve çok kültürlü özelliği ile ön plana
çıkmaktadır. Kürt, Arap, Süryani gibi etnik gruplar yanında durumsal olarak kendini bu etnisitelerin
içinde tanımlayan Seyyidler, Mıhalmiler, Mıtırblar gibi farklı dini ve kültürel gruplar bulunmaktadır.
Bu çalışmada müzik, etnisite, kimlik kavramları çerçevesinde Mardin ve çevresindeki Mıtırblar
ele alınmakta ve onların günümüzde de çeşitli şekillerde sürdürdükleri geleneksel anlatım
biçimi olan Mıtrıplık, Kürtlerin ‘ulusal’ değer atfettikleri bir başka anlatım biçimi olan Degbêjlik
ile karşılaştırılmaktadır.Mıtırblar, değişik yerlerde motreb, mıtrıp olarak da adlandırılmakta ve müzikle uğraşan
Çingene topluluklardan birisi olarak tanımlanmaktadırlar. Mardin ve çevresinde de çoğunlukla
benzer şekilde algılanmakta ve tanımlanmaktadırlar. Bununla birlikte, mıtırblar çoğunlukla kendilerini
‘Kürt’ etnik kimliği içinde tanımlama eğilimindedirler. Bu tanımlamada ön plana çıkan
şey onların Kürtçeyi çok iyi bir şekilde kullanabilmeleri ve orada uzun bir süredir varlıklarını
sürdürmeleri olmaktadır.
Diğer yandan Mardin ve çevresinde mıtırblar, kendi kimliklerinin bir parçası haline gelen üç
telli yaylı bir çalgı olan kemançeyi kullanmaktadırlar. Bu enstrüman aynı zamanda geleneksel
anlatım biçimi olan mıtrıplıkın da ana bileşeni olmaktadır. Grup içinde kültürleşme süreci yoluyla
kuşaktan kuşağa aktarılan bu geleneksel anlatım biçimi kullanılan çalgının merkezi önemi, geleneğin
devam ettiricilerinin ‘kimlik’i ile bir başka anlatım biçimi olan dengbêjlikten ayrılmaktadır.
- 4